1- Taşıyıcı Olmayan Yapı Elemanlarındaki Hasar Biçimleri
Taşıyıcı olmayan yapı elemanları olarak tanımlanan tuğla duvar ve benzeri elemanlarda oluşan hasarlardır. Hasarlar ilk olarak sıva çatlakları ile başlamaktadır. Çatlaklar, kiriş ile duvar arasında sonra kolon ile duvar arasında meydana gelmektedir. Daha sonra çerçeve ile duvar arasındaki yüzeylerde çatlaklar oluşmaktadır. Deprem şiddeti arttıkça duvar malzemesinde hasar başlamaktadır. İleri düzeyde eleman tüm özelliklerinin yitirmektedir.
 |
| Betonarme Çerçeve Tarafından Sınırlanmamış Duvarlarda Oluşan Hasar |
 |
| Boşluklu Dolgu Duvarda Hasar |
 |
| Dolgu Duvar ile Taşıyıcı Çerçeve Arasındaki Sıva Çatlağı2 |
 |
| Dolgu Duvar ile Taşıyıcı Çerçeve Arasındaki Sıva Çatlağı |
 |
| Dolgu Duvarda İleri Düzeyde Hasar |
 |
| Dolgu Duvarda Sıva ve Duvar Hasarı Başlangıcı |
 |
| Dolgu Duvarda Tesisat Üzerindeki Sıva Çatlağı |
 |
| Düzlemi Dışında Devrilen Dolgu Duvarlar |
 |
| Pencere Boşluğu Olan Dolgu Duvarda Hasar |
 |
| Yüksek Dolgu Duvarda Üst Sıralardaki Hasar |
 |
| Çatlak ve Hareket Yönü |
 |
| Çatlakta yatay ve Düşey Ötelenmeler |
 | ||||||||||||||||||||
Çerçeve Tarafından Tam Olarak Sınırlanmamış Duvarın Yana Kayması 1.1 Oturma ve Sehim Hasarı Betonarme yapılarda oturma sebebi ile oluşan çatlaklar üst katlara doğru azalır. Özellikle oturan çerçevelerin içinde yer alan dolgu duvarların dört kenarında çerçevelerden ayrılmalar meydana gelir. Konsol çıkmaların uçlarında oluşan sehim sebebi ile dış cephe duvarında çatlaklar oluşurken yan duvarlarda da çekme çatlakları oluşmaktadır.
2- Taşıyıcı Yapı Elemanlarındaki Hasar Biçimleri Taşıyıcı yapı elemanlarında (kolon, kiriş, perde, döşeme ve vb.) oluşan hasarlardır. Depremin kuvvetinin etkime yönüne göre, betonda çekme çatlakları oluşurken, diğer yönde basınçtan dolayı ezilme görülmektedir. Hareket yönünün değişmesi ile daha önce çekme olan taraftaki betonda ezilme, bir önceki aşamada basınç olan yerde çekme etkisi ile ezilmiş betonda dökülmeler oluşmaktadır.Betonun ezilip parçalanması ile boyuna donatı akma sınırına ulaşıp kopacak, etriyeler açılarak betonu bırakacaktır. İleri aşamalarda mafsallaşma hasarı ve yapının stabilitesinin bozulmasına yol açan yatay ötelenmeler oluşacak ve yapı hızla yıkılacaktır. 2.1- Kolonlarda Kesme Hasarı Kolunun kesme kuvveti taşıma gücü yetersiz ise kolonda kesme çatlakları oluşmaktadır. Kesme çatlakları kolonda 45 derece eğimli çatlaklar olarak görülür.
2.2- Kolonlarda Basınç Hasarı Kolunun eksenel yükü fazla ise deprem sırasında basınç kırılması olacaktır. Basınç kırılması gevrek ve ani bir kırılma biçimidir. Boyuna donatı akma gerilmesine ulaşmadan beton ezilerek kırılır. Yapının ani olarak yıkılmasına sebep olabilir.
2.3- Kolonlarda Diğer Hasar Şekilleri Burkulma hasarı, kolonun bir tarafında diyagonal olarak uzanan çatlaklar ve betonda dökülmeler olurken diğer tarafında da diyagonal olarak uzanan basınç ezilmeleri şeklinde meydana gelir. Diğer bir hasar şeklide kısa kolon hasarı olarak adlandırılan kesme kırılmasıdır. Kolonun yatay deplasman yapması engellenirse, öngörülenden daha rijit olan kolon, projedeki hesap değerinin üzerinde bir kesme kuvveti alarak kırılır. Ayrıca oturma, aderans yetersizliği, korozyon vb. sebepler ile de kolonlar hasar görebilir. Kısa Kolon Hasarına Yol Açan Durumlar: Derin Kiriş  Kısa Kolon Hasarına Yol Açan Durumlar: Guseli Kolon  Kısa Kolon Hasarına Yol Açan Durumlar: Bant Pencere  Kısa Kolon Hasarına Yol Açan Durumlar: Kalın Döşeme  Kısa Kolon Hasarına Yol Açan Durumlar     Kısa Kolon Hasarı   Kolonlardaki Oturmadan Dolayı Kiriş Hasarı  Kolonda Korozyon Sebebi ile Hasar Oluşumu  |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder