1. SİLİNDİRLE SIKIŞTIRILMIŞ BETON KAPLAMALAR
Silindirle sıkıştırılmış beton, normal betona göre su içeriği az ve işlenebilirliği yok denecek (sıfır çökme) düzeyde olan ve taze durumda iken normal betondan çok zemin dolgu malzemesi gibi, katılaştığında ise normal beton gibi davranan bir malzemedir. Hansen’e (1996) göre SSB yeni bir malzemeden çok yeni bir yapım yöntemidir (Atiş, 2001).
Geleneksel beton kaplamalara göre daha düşük su/bağlayıcı oranına sahip olan SSB kaplamalar, bitümlü kaplama yapımında kullanılan araçlarla taşınabilmekte, serilebilmekte ve sıkıştırılabilmektedir (Şekil 2.1). SSB karışımları, hem kesikli hem de sürekli karıştırma tesislerinde üretilebilmektedir. Malzemeler için ağırlık kontrolüne sahip olan sürekli karışım tesisleri, kolayca taşınabilmekte ve kurulabilmekte olduğundan ve kesikli karışım tesislerine göre birim zamanda daha fazla üretim sağlayabildiğinden en çok kullanılan ve önerilen tesistir. SSB, tesisten uygulama alanına damperli kamyon ile taşınmakta olup beton, kamyondan sericiye doğrudan dökülmektedir. SSB karışımları, istenilen kotta serim yapabilecek şekilde hassas cihazlarla donatılmış kaplama makineleri ile serilmektedir. Titreşimli mastar ve en az bir tokmağa sahip olan geliştirilmiş beton asfalt sericisi ile kabul edilir performans elde edilmiştir. Bu serici ön sıkıştırma yaptığı için, yolun yüzey düzgünlüğünü artırmaktadır. Serme işleminde tabaka kalınlığı kontrolünün doğru şekilde yapılabilmesi için, otomatik mastar kullanılmaktadır. İlk sıkıştırma 10 ton ağırlığa sahip çift tamburlu titreşimli silindir ile en az dört geçiş ile yapılmaktadır. İlk sıkıştırma ardından 20-30 tonluk lastik tekerlekli silindir ile iki veya daha fazla geçiş yapılmaktadır. Lastik tekerlekli silindir ile yapılan sıkıştırma sayesinde titreşimli sıkıştırma sonrasında ortaya çıkan kusurlar ve küçük boşluklar kapatılmaktadır. SSB’de belirlenen yoğunluğu elde edecek kadar yeterli sıkıştırma yapılmadığında, kaplamanın dayanımı düşük olacaktır. Enine derzler, iklim koşullarına ve SSB’nin dayanımına bağlı olarak birkaç saat ile birkaç gün arasında kesilmektedir. Fransa, Almanya ve İspanya’da, kaplama tam olarak kurumadan kesilerek derzler yapılmaktadır. Her beton türü gibi SSB kaplamanın performansı için de çok önemli olan kür işlemi su püskürtülerek veya ıslak bezle yapılabilmekte olup genellikle sulama boruları ve su püskürtme başlıkları ile yapılmaktadır. Yetersiz kür işlemi sonunda, zayıf aşınma tabakaları elde edilmektedir (Ağar ve Taşdemir, 2007).
SSB ismini, kaplamanın yapım yönteminden almaktadır. Bu yapım tekniği kullanılarak, büyük miktarda beton, donatısız olarak yerleştirilmektedir. SSB kaplamaların maliyeti, geleneksel beton kaplamalardan %10 ile %30 arasında daha düşüktür. SSB kaplamalar; genellikle düşük hızlı ağır trafiğe sahip olan yol kesimleri ile havaalanı pist ve taksi yolları gibi mukavemet, dayanıklılık ve ekonominin çok önemli olduğu yerlerde kullanılmaktadır (Ağar ve Taşdemir, 2007).
ERES Danışmanlık Şirketinin hazırladığı bir raporda, beton asfalt kaplamadan beklenen servis ömrünün 17 yıl, bir beton kaplamadan beklenen servis ömrünün ise 34 yıl olduğu açıklanmıştır. Bu raporda, beton asfalt kaplamaların her 3-5 yılda bir bakım gerektirdiği ve başlangıçtan 17 yıl sonra sık sık büyük onarımlara ihtiyaç duyduğu, beton kaplamalarda ise servise açıldıktan 12 yıl sonra küçük bakımların gerektiği ve 18 yıl sonra da beton yüzeyinin yenilendiği belirtilmektedir. Bu yüzden, bakım ve onarım nedeniyle oluşan masraflar ve gecikmeler azalacak ekonomiye katkı sağlanacaktır (Ağar ve Taşdemir, 2007).
Beton asfalt kaplama, geleneksel beton kaplama ve SSB kaplamalarının ilk yapım maliyetleri Şekil 2.2’de karşılaştırılmıştır. Beton asfalt kaplamanın ilk maliyeti düşük görünmesine rağmen beton kaplamaya göre daha sık bakım gerektirmesi toplam maliyetini artıracaktır (Taşdemir et.al., 2002).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder