Blogunuzu arama motorlari ile uyumlu hale getirin

Blog’unuzu oluşturduktan sonra eşe dosta adresini vererek ziyaret etmelerini sağladınız peki blog’umuzun daha fazla ziyaretçi çekmek için neler yapabiliriz?

       
İlk alternatifiniz arama motorları, blog’unuzu kurduktan sonra arama motorları bir şekilde sizi bulacaklardır fakat bu uzun bir zaman alabilir ama sabırlı olmalısınız bu süreci kısaltarak blog’unuzun arama sonuçlarında üst sıralarda çıkması için sizin de yapabileceğiniz bir kaç şey bulunuyor.

Blog’unuz yayında olduğu sürece mutlaka arama motorları tarafından ziyaret edilip ön belleğe alınacaktır.Ancak bunu beklemek yerine blog’unuzu Google,MSN,Yahoo gibi tanınmış arama motorlarına kendinizde kaydedebilirsiniz.  

Başlığı ve Meta Etiketlerini düzenleyin

Blog’unuzu arama motorlarına kaydetmeden önce başlığınızı uygun hale getirmeniz  arama motorları tarafından daha iyi indekslenmesini sağlayacaktır. 

Sitenizin başlığı web tarayıcısın sol üst kenarında gösterilen bölümdür başlık sayfanızın <TITLE> kodu ile belirlenir. Burada blog’unuzun kısa bir sloganına yer verebilirsiniz. 

…..aşağıdaki kodu bulun. 

<title><data:blog.pageTitle/></title>

...bu ↑ kodu sildikten sonra aşağıda ↓ bulunan kodu kopyalayıp onun yerine yapıştırın 

<b:if cond='data:blog.pageType == "index"'> 
<title><data:blog.title/></title> 
<b:else/> 
<title><data:blog.pageName/>-<data:blog.title/></title> 
</b:if>

Sonuç: Google’da Blogger Modifiye diye arattığınızda ilk sırada ve bu şekilde çıkacaktır. 
 

Blogu’unuzu arama motorlarına  kaydedin

Dünya da arama motoru denince tartışmasız ilk akla gelen isim Google oluyor,blog’unuza daha fazla ziyaretçi çekebilmek içinde Google de üst sıralara gözü dikmek zorundasınız . 

Google’a kayıt:

Google’de üst sıralara çıkabilmek için ilk etapta blog’unuzu Google’ye tanıtabilirsiniz. 
İşe ilk olarak blog’unuzun URL’sini Google’ye tanıtarak başlayabilirsiniz. 
Buradan http://www.google.com.tr/add_url.html adresine girerek blog’unuzun URL adresini girin isterseniz blog’unuz hakkında kısa birde açıklama yazabilirsiniz. 

 

Bing & MSN’e kayıt:

Buraya blog’unuzun veya sitenizin URL adresini girerek kaydedebilirsiniz. 

Yahoo’ya kayıt:

Yahoo’ya da buradan Yahoo hesabınız ile giriş yaptıktan sonra kaydedebilirsiniz.

Iphone6

ISLAK HACİMLER SERAMİK-MERMER İMALATLARI TEKNİK ŞARTNAMESİ

Islak hacimler seramik-mermer imalatları aşağıda belirtilen sıra ve zamanlamaya uygun olarak yapılacaktır.

Seramikci ekibinin sıvacısı ıslak mahallerde ytong duvarları yeteri derece ıslattıktan sonra 500 Dozlu serpme sıva atacaktır. (24 saatten önce serpme sıvanın üzerine işlem yapılmayacaktır.)

Serpme sıvası hazır hale gelen ıslak mahallerde duvarlar şakül ve gönyeye alınacak şekilde kaba sıva anoları teşkil edilir.

Gönye ve şaküle alınan hacimlerde ankastre bataryaların montajı yapılır, daha önce montajı yapılan tesisatların projeye göre ölçü kontrolleri yapılır varsa kaçıklıklar düzeltilir.

Sıvacı, duvar kaba sıvalarını ve asma tavan olmayan mahallerin tavan sıvalarını yapar.

Tesisatçı şantiye topografının vereceği 1.00 mt. kotundan üstü 93 cm., tablası 97,5 cm. aşağıda olacak şekilde taban süzgeçlerini monte eder (süzgeç montajı için asmolen döşemenin B.A. kısmından ~ 7 cm. traşlama yapılır.)

Taşeron' in şapçısı süzgeç montajı için açılan yuvayı katkılı harç ile doldurur ve süzgeç tablasının üst kenarına kadar (~ 2,5 cm. kalınlığında) 400 Dozlu, Sika-Latex veya YKS-Binder-5 katkılı mala perdahlı şap yapılır. ( Taşeron temini 1 m³ yıkanmış Adapazarı kumuna 400 kg. çimento karıştırılarak elde edilen kuru harç, 110 kg. su içine 4 kg. BİNDER-5 ilavesi ile hazırlanan harç suyu ile karıştırılırak mastara uygun kıvama getirilir. Hazırlanan harçla süzgece doğru meyilli anolu yüzeyi demir mala perdahlı katkılı şap yapılması ve şapın sulanması bakımı dahildir. )

Şapın yapımından 48 saat sonra şantiye temini DIETERMAN süperflex 1 ile şap yüzeyi, min,15 cm. yüksekliğe kadar sıvalı duvar alt kısımları suya karşı izole edilir. Tatbikat İzmir fırça (kıl fırça ) ile yapılmalı, rulo kullanılmamalıdır. Tatbikatta 1 m² şap yüzeyine 1 kat astar ve 1 kat son kat olmak üzere toplam 2,5 kg/m² süperflex 1 kullanılacaktır. Astar tabakada 1 ölçek süperflex 1, 4 ölçek su ile karıştırılarak tatbikat yapılacaktır. Son kat boyamada ise 1,5 kg/m² olacak şekilde tatbikat yapılacaktır.

 (Bu madde şantiye ekipleri ve şantiye temini Superflex 1 ile yapılacaktır. İzolasyonun korunması Taşeron sorumluluğundadır. İzolasyonda tespit edilecek hasarlar Taşeron hesabına şantiyede yaptırılır.)

Süperflex 1 tatbikatından 24 saat sonra 400 kg. dozlu çimento harcı serilerek (2,5 cm. kalınlığında) Taşeron temini mermer-traverten (2 cm. kalınlığında) kaplama 3 mm. derzli olacak ve projelerine uygun şekilde döşenecektir. Üzerinden 24 saat geçtikten sonra DIETERMAN Cerinol F6 (Beyaz) veya şirket talebine göre Cerinol F6 (Renkli) derz dolgu malzemesi ile derzler doldurulur. (Şerbet verilir.)

Taşeron, Derz dolgu işleminden 24 saat sonra şirket temini maskeleme bandı mermer taban kaplamasının duvar kenarlarına boydan boya yapıştırır ve Taşeron temini telis tabana serilir. Yine Taşeron temini alçı sulandırılarak telisin üzerine tamamen örtücü olacak şekilde dökülür ve koruyucu bir tabaka elde edilir.

Seramikci ekibi, şirket temini seramik ve bordürleri Taşeron temini DIETERMAN Plasticol KMN Seramik yapıştırıcısı ile projelerine uygun olarak ve 3 mm. derzli olarak duvarlara döşer.

Seramik döşemesinden 24 saat sonra Taşeron temini DIETERMAN Cerinol F6 Beyaz veya şirketin talebine göre renkli derz dolgu malzemesi ile seramik derzlerini doldurur. (şerbet verir)

Seramik kaplamanın tavana kadar olmadığı yerlerde seramik bitimi ile tavan arasında kalan kaba sıvalı yüzey Taşeron temini alçı sıva ile sıvanacaktır. (Seramik ile hem yüz olacak şekilde) Saten alçı ile imalat temiz bir şekilde sonlanacaktır.

ÖNEMLİ HUSUSLAR :
Taşeron, İnce Yapı Şefliğinden temin edeceği onaylı proje ve iş programına uygun olarak imalatına başlamak zorundadır.

Şantiyenin temin edeceği malzemeler yukarıda belirtilmiştir. Bu malzemelerin dışındaki tüm malzeme ve gerekli alet edavat Taşeron tarafından zamanında temin edilmek zorundadır. Taşeron malzeme değişimleri için şantiyeden (İnce Yapı Şefinden) yazılı onay almak zorundadır. Yazılı onay alınmamış tüm proje, malzeme değişikliklerinden Taşeron sorumludur. Onaysız imalatlar en kısa zamanda Taşeron tarafından düzeltilir., aksi takdirde şantiye, Uzman Ekibin namı hesabına imalatları yaptırır.

Taşeron, şantiyenin kabul edeceği vasıflardaki elemanları şantiyede bulundurur. Şantiyenin kabul etmeyip yazı ile bildirdiği elemanları, 24 saat içinde, şantiyeden uzaklaştırmak ve yerine en kısa zamanda yeni eleman getirmek zorundadır.

Yurtdisi Projelerinde Olculemeyen Riskler

A) Ülke ve ülke ekonomisi açısından;

• Enflasyonun fiyatlara etkisi,
• Devalüasyon,
• Asgari ücretlerde olabilecek artışlar,
• Gümrük ve gelir vergilerinde olası artışlar,
• Olağanüstü haller.

B) İşveren açısından;

• Avans ve hakediş ödemelerinde olabilecek gecikmeler.
• Mukavele uygulamasındaki hassasiyet,
• Miktarlarda olabilecek değişiklikler.

C) İhale hesapları açısından;

• Hesap sırasında yapılan kabuller,
• Hesap hataları,
• Alınması düşünülen talep karşılığı tazminatlar,
• Yeni fiyatlarda alınacak sonuçlar,
• Hesaplarda göz önüne alınmayan masraf kalemleri.

D) Saha çalışmaları;

• Beklenmeyen zemin şartları,
• Teknik şartnamede istenilen nitelikte malzemenin bulunmasında karşılaşılabilecek sorunlar,
• Yabancı ülkede yerel işçilerin çalışma verimi,
• Olumsuz iklim şartları,
• Sigorta dışı kazalar,
• Olası gecikme cezaları.

 

 

 

 

 

Betonla İlgili Teknik Terimler

AĞIR BETON : Barit, magnetik, limonit, ve demir gibi yüksek birim ağırlıklı agrega kullanımıyla elde edilen ve özellikle radyasyona karşı korunma amacıyla kullanılan betondur.
ADERANS : Yapışma, bağlanma
ABSORBSİYON : Emme, absorbe etme
AGREGA : Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin adı- Tabi, suni veya her iki cins mineral malzemenin genellikle 100 mm' ye kadar çeşitli büyüklüklerdeki kırılmış ve/veya kırılmamış tanelerinin bir yığınıdır.
ALKALİ : Alkali metallerin tuzlarıdır. ( Beton veya harç bileşimlerinde bulunan sodyum ve potasyum kimyevi analizlerde genellikle Na2O ve K2O olarak belirlenir.)
ALKALİ AGREGA REAKSİYONU: Portlant çimentosundan veya diğer kaynaklardan veya bazı agrega bileşimlerinden gelen alkalilerle ( sodyum ve potasyum) beton veya harç arasındaki kimyevi reaksiyondur.

AŞIRI VİBRASYON : Vibratörün taze beton yerleştirilmesi sırasında, ayrışma ve fazla terlemeye neden olabilecek kadar fazla uygulanmasıdır.
BETON : Kum, çakıl ya da kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak elde edilen yapı malzemesi
BRÜTBETON : Çıplak, düzgün yüzeyli beton
BAYPAS : Çevirme, devre dışı bırakma, aşırtma, kırmataşın konkasörlerde kırılması ve dane çaplarının belirlenmesi işleminde dışarı atılan kirli-ince toz malzeme
BİMS : Birbirine bağıntısız, boşluklu, sünger görünümlü, silikat esaslı, birim ağırlığı genellikle 1 t/m3' ten küçük, sertliği mohs skalasına göre 6 civarında camsı doku gösteren volkanik bir maddedir. ( Pomza taşı, sünger taşı gibi)
BİMSBETON : Agrega olarak bims agregaları kullanılarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapılan hafif betondur.
BİRİM AĞIRLIK : Bir malzemenin ağırlığının hacmine bölünmesiyle elde edilen değerdir.
BUHAR KÜRÜ : Buhardan yararlanarak sıcaklık ve nemi yüksek bir ortamın sağlanmasıyla, betona erken mukavemet kazandırmayı öngören bir beton kürü metodudur.
BÜZÜLME : Deney numunesinin herhangi bir doğrultudaki boyutunda, hızlandırılmış belirli kuruma şartları altında, ağırlıkça doygun halden dengeli ağırlık ve dengeli boyut durumuna geçişinde kuruma nedeniyle meydana gelen değişimdir.
BÜZÜLME ORANI (RÖTRE): Deney numunesinin kuruma sonucu oluşan boy kısalmasının başlangıç boyuna oranıdır.
ÇAKIL : Kırılmamış tanelerden meydana gelen iri agregadır.
ÇALIŞMA DERZİ : Farklı zamanlarda yerleştirilmesi gereken beton kısımlar arasında sürekliliği sağlayabilecek tarzda düzenlenmiş derzdir.
ÇİÇEKLENME : Sertleşmiş beton içindeki, çimento harcındaki bileşenlerin çözünüp dışarı sızması ve yüzeyde kristalleşip birikmesi sonucu oluşan lekeler
DANSİTE : Yoğunluk
DOZ : Bir karışıma girmesi gereken miktar
DOZAJ : Ayarlama, düzenleme
DURABİLİTE : Kalıcılık, betonun servis ömrü boyunca fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koyması, dayanım
ELASTİK SINIR : Malzemedeki deformasyonun, yük kaldırıldığında tamamen geri dönmemeye başladığı andaki gerilme sınırıdır.
ELASTİSE MODÜLÜ : Statik hesaplamada bir gerilimin, kısalma ya da eğilme miktarına bölünmesi ile bulunan değerdir.
EPOXY BETONU : Epoxy bağlayıcı, ince ve iri agregadan oluşan betondur.
EPOXY HARCI : Epoxy bağlayıcı ve ince agregadan oluşan harçtır.
FİLLER : 0,25 mm göz açıklıklı kar elekten geçen ince malzeme, taşunu, mineral toz
FİNİŞER : Serme ve sıkıştırma makinası
FORE KAZIK : Bir boru çakarak, içini boşalttıktan sonra, demirlerini koyup beton döküldükçe kılıf borunun çıkartılması yöntemiyle yapılan kazık
GAZ BETON : İnce ve silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayıcı madde ( kireç veya çimento ) ile hazırlanan karışımın, gözenek oluşturucu bir madde katılarak hafifletilmesi yolu ile elde edilen hafif betondur.
GRONÜLOMETRİ : Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin elek analizleri sonucunda tane dağılımının belirlenmesi. Tane ölçüm
GROBETON : Kaba beton, düşük dozlu demirsiz beton
HAFİF AGREGA : Birim ağırlığı 1200 kg/m3' ü aşmayan agregadır.
HARÇ : Kargir duvarlar ile iç ve dış sıvaların yapımında kullanılan ve mineral esaslı bir bağlayıcı, harç kumu, su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddelerinin uygun oranlardaki karışımları ile oluşturulan bir yapı malzemesidir.
HAVA MİKTARI : Betondaki kapalı agrega boşlukları haricinde mevcut hava hacminin beton hacmine oranının yüzde olarak ifadesidir.
HİDRATASYON : Su ile çimento arasındaki kimyevi reaksiyondur.
İNCELİK MODÜLÜ : Agrega gradasyon özelliği hakkında bilgi sağlayan ampirik bir sayısal değerdir
İncelik modülü = Elek üzerinde kalan agreganın yığışımlı yüzdesi / 100
KAROT : Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, özel aygıt (karotiyer) ile alınan silindirik örnek
KAPİLER BOŞLUK : İç yüzeylerinde toplanan suyun beton içerisinde moleküler çekim ile hareketine imkan tanıyacak büyüklükteki mikroskobik kanallardır.
KAVİTASYON : Su yapılarında rastlanan oyulma olayı (Negatif Basınçtan dolayı)
KAYAR KALIP : Düşey olarak sürekli yükseltilebilen kalıp
KILCAK ÇATLAK : Beton yüzeyinde gelişigüzel meydana gelmiş çok ince çatlaklardır.
KIVAM (TAZE BETONDA): Karışım suyu nedeniyle taze betonun kazandığı akıcılığın ölçüsüdür.
KİL : Genellikle alüminyum hidrosilikat, nadiren magnezyum hidrosilikat mineralinden oluşan ve tane büyüklüğü 2 mikrondan küçük tanelerden meydana gelen, plastik özelliklere sahip, tabii mineral malzemesidir.
KİL YÜZDESİ : Karışık bir malzemenin kil kısmının kurutularak tartılmış kütlesinin toplam kütleye yüzde olarak oranıdır.
KLİNKER : Çimentonun temel bileşenleri olan kil ve kireç taşının pişirilmesiyle elde edilen ceviz büyüklüğündeki ürün
KOLLOİD : Büyüklükleri 10-5 cm ile 10-7 cm arasında değişen tanelerin oluşturduğu malzemedir.
KOLLOİDAL BETON : Agregası koloidal enjeksiyon ile bağlanmış betondur.
KOLLOİDAL TANE : Beton veya harç gibi sürekli bir ortam içerisine dağılmış, genellikle 200 mikrondan küçük, elektrik yüklü tanelerdir.
KOMPAKT : Sıkı, katı, yoğun
KOMPOZİT NUMUNE : İki veya daha fazla numunenin karıştırılmasıyla elde edilen numunedir.
KUM PÜSKÜRTME : Beton ve benzeri yüzeylerin bir hortum başlığından basınçlı havayla kum püskürtülmesi yoluyla aşındırılması veya betonun kesilmesidir.
KÜBİK AGREGA : Üç boyutu(eni, boyu, ve kalınlığı) birbirine yaklaşık eşit olan agregadır.
KÜR : Çimentonun yeterli hidratasyonunu sağlamak, betonda tam ve uygun sertleşme elde edebilmek için, yerleştirme işleminden hemen sonra başlanarak taze betonun yeterli süre belirli sıcaklık ve nem altında tutulmasıdır.
LİFLİ BETON : Dağılmış gelişigüzel yönlenmiş lif ihtiva eden betondur.
LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ : Agreganın aşınmaya dayanıklılığının belirlenmesinde kullanılan deney yöntemlerinden biri
MICIR : 4-32 mm dane çaplı kırmataş
MOLOZ : Yapım yıkım artığı
ÖNDÖKÜMLÜ BETON(PREKAST): Daha önce dökülüp sonra yerine konan bir yapı bileşenini oluşturan betondur.
ÖNGERİLMELİ BETON : Elemana gelecek yüklerin etkilerinin çeliğin beton içinde gerilmesi ile istenen şekilde dengelendiği betondur.
PERMEABİLİTE : Geçirgenlik
PLASTİK ÇATLAK : Henüz yerleştirilmiş plastik haldeki taze betonun yüzeyinde meydana gelen çatlaktır.
PLASTİSİTE : Yeni karıştırılmış betonun veya harcın deformasyona karşı direncini ve kalıplanabilme şartlarını belirleyen özelliğidir.
POISSON ORANI : Beton numunelerine elastik bölgede basınç gerilmeleri uygulandığında deney numunelerinde meydana gelen enine birim uzamanın boyuna birim kısalmaya mutlak değerce oranı
POROZİTE : 1- Gözeneklilik
2- Bir boşluğun birim dolu hacmine oranı
PORTLANT ÇİMENTOSU 32.5: Portlant çimentosu klinkeri ve alçı taşının birlikte, puzolanik madde katılmadan öğütülmesi sonucu elde edilen, 28 günlük basınç mukavemeti en az 325 kg/cm2 (32.5N/mm2) olan portlant çimentosudur.
PREFABRİKASYON : Önyapım, ön üretim
PREKAST : Önceden dökülmüş
PRİZ : Beton ve harçlarının katılaşmaya başlama süresi
PRİZ BAŞLAMA SÜRESİ : Beton karılırken suyun çimentoya temas ettiği andan itibaren betondan elenerek ayrılmış olan harcın, çapı 6,175 mm olan bir sondanın daldırılmasına karşı 5kg/cm2 (0,5 N/mm2)' lik bir mukavemet kazanmasına kadar geçen süredir.
PRİZ BİTME SÜRESİ : Beton karılırken suyun çimentoya temas ettiği andan itibaren betondan elenerek ayrılmış olan harcın, çapı 6,175 mm olan bir sondanın daldırılmasına karşı 35kg/cm2 (3,5 N/mm2)' lik bir mukavemet kazanmasına kadar geçen süredir.
PUZZOLAN : Kendisinin bağlayıcı karakteri çok az olan veya hiç olmayan ancak ince olarak öğütülmüş halde veya ortamda nem bulunması halinde kalsiyum hidroksitle normal sıcaklıklarda reaksiyona girerek bağlayıcı nitelikleri olan bileşikleri meydana getirme yeteneğine sahip silisli veya silisli ve alüminli bir malzemedir.
PÜSKÜRTME BETON : Basınçlı hava kullanımı yoluyla işlem uygun olarak hazırlanmış yüzeyler üzerine püskürtülen ve püskürtme basıncıyla istenilen yüzeyler üzerine yapışan beton veya harçtır.
SATIH VİBRATÖRÜ : Betonu sıkıştırmak için üst yüzeye uygulanan vibratördür.
SLAMP : Çökme, betonun (kıvamının) ölçülebilen oturması
SOĞUK DERZ : Beton dökümü sırasında uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasında meydana gelen derz veya süreksizliktir.
STANDART SAPMA : Ortalama değerden sapmaların mertebesini gösteren istatistiki bir değerdir.
TAŞ UNU : 0,25 mm göz açıklıklı kare gözlü elekten geçen ince malzemedir.

Betonun Dayanım ve Durabiliteye Göre Tasarımı

Prof. Dr. Mehmet Ali TAŞDEMİR

İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi

 Özet

İnşaat Mühendisliğinde taşıyıcı malzeme olarak yaygın biçimde kullanılan betonun performansı üzerine genel bir değerlendirme yapılmakta, özellikle Marmara depremleri sonrası beton ile ilgili karşılaşılan bazı sorunlara yer verilmektedir. Ayrıca, sık sık karşılaşılan taze beton çatlakları özetlenmekte ve betonda kalite denetimi üzerinde durulmaktadır.

 

1. Giriş

Üzerinden iki yılı aşkın süre geçen Marmara Bölgesi'ndeki depremler sonrasında en çok konuşulan bölgenin jeolojik yapısı oldu. Özellikle de bundan sonraki büyük şokun ne zaman gelebileceği üzerine senaryolar üretildi. Ülke insanı konuşulanları ve tartışmaları televizyonlardan ve basından ilgiyle izledi, çoğu insanımız adını ilk kez duyduğu Jeofizik ve Sismoloji konularıyla bilgi edinmeye başladı. Depremler sonrası televizyonlarda gece saat üçlere dörtlere kadar yerbilimcilerinin konuşmaları izlendi. Ancak, göçen yapılardaki hasarların nelerden kaynaklandığı konusunda maalesef çok az bilgi edinildi ve yapılan hatalar konusunda kamuoyu yeteri kadar bilgilendirilemedi. Depremler sonrası yıkılan veya ağır hasar gören yapılarla ilgili bir envantarın çıkarılmamasını kaçırılan bir fırsat olarak değerlendiriyorum. Uzun bir geçmişe sahip olan Yapı Mühendisliği ülkemizde de gelişmiş olmasına, geçmişte ve günümüzde sadece ülkemizde değil ülke sınırları dışında da önemli yapıları başarıyla inşa etmemize karşın Marmara Depreminde yaşananların sorgulanması, gerekli önlemlerin zaman kaybına neden olmadan alınması zorunludur. Gerek nufus yoğunluğunun, gerek sanayinin büyük bir bölümü deprem kuşağında olan Türkiye bu bölgeleri terketmeyeceğine göre bilgi ve bilim ile yaşamayı öğrenmesi, geçmiş depremlerden çıkarılmayan derslerin en azından bu büyük felaketlerden sonra çıkarılması gerekmektedir. Maalesef şimdiye kadar yapılanlar yapılması gerekenleri düşündükçe yetersiz kalındığı anlaşılmaktadır. Bu konuşmamda şimdiye dek izlediklerinizden farklı olarak daha çok önemli bir taşıyıcı malzeme olan betondan, yapılan hatalardan ve betonun sahip olması gereken uzun süreli performansından bahsetmek istiyorum.

 2. Bir yapıdan beklenenler

Bir yapıdan beklenen; dayanım, dürabilite (dayanıklılık), ekonomi, fonkiyon ve estetiğin sağlanmasıdır. Yapıyla ilgili mimar ve mühendisler bu unsurları birleştirmek durumundadır. Bir yapı üretilirken şu aşamalardan geçmelidir:

Yapı tasarımı: i) Yer seçimi, ii) Zemin etüdü, iii) Sistem seçimi, iv) Projelendirme, ve

v) Projenin detaylandırılması.

Malzeme seçimi ve malzemenin denetimi: i) Kullanılan malzemelerin davranışı, ii) Seçilen malzemelerin amaca uygun olup olmadığı iii) Kullanılan malzemelerde kalite denetim süreci.

İnşaat süreci: i) Tasarım ile uyumlu bir yapı üretim teknlojisi, ii) Montaj ve işçilik.

Yapı servis ömrünü tamamlayıncaya kadar projenin sürdüğü düşünülmelidir. Ülkemizde yeterince önem verilmeyen ancak Marmara Depremiyle önemi ortaya daha belirgin olarak çıkan binaların bakımı ve onarımı aşamalarını da bu sürece eklemek gerekir, çünkü yapı bir entegre sistemdir. Ülkemizde bu aşamalara gereken özenin gösterilmediği bir kez daha ortaya çıkmıştır. Kullanılan malzemelerde kalite denetim süreci çok aksamıştır. Ayrıca inşaatın tasarımla uyumlu bir yapı üretim teknolojisine göre yapılmadığı anlaşılmıştır. Özellikle montaj ve işçilik büyük ölçüde aksamıştır. Esasen geçmişte büyük yararları olan tekniker okullarını da kapatmış bir ülkeyiz. Eğitimsiz gruplar inşaatları yapmıştır. Yatırımların Marmara Bölgesi'nde teşvik edilmesi, böylece büyük kentlere kırsal kesimlerden hızlı bir göçün olması, ve buna denetimsizlik de eklenince felaketin boyutu büyük olmuştur.

3. Genel olarak betonun performansı

Taze betonun işlenebilirliğinde agrega biçiminin ve en büyük boyutunun önemli işlevi vardır. Özellikle agreganın en büyük boyutu betonarme kalıbındaki donatı durumuna uygun olmalıdır. Sertleşmiş betondan beklenen ise dayanımlı, dayanıklı ve ekonomik olmasıdır. Son depremler sırasında büyük hasar gören yapılar incelendiğinde yapılaşmanın hızlı olduğu bu bölgede betonla ilgili temel bilgilerin kullanılmadığı ve gerekli denetimlerin yapılmadığı belirgin biçimde ortaya çıkmıştır. Beton hacminin yaklaşık %75' ini oluşturan agreganın betonun performansında etkisi belirgindir. Maksimum su /çimento oranı ile minumum çimento içeriğindeki sınırlamalar betonun dayanım ve dayanıklılığını önemli ölçüde etkiler. Bu iki sınırlamanın gerçekleşmesinde agreganın kaliteli ve boyut dağılımının uygun olması zorunludur. Genel olarak betonun çevresel etkilere diğer bir deyişle dürabiliteye göre tasarımı bu iki parametreye göre yapılır. Betondaki maksimum su/çimento oranı ve minumum çimento dozajı gibi kısıtlamaların ne ölçüde gerçekleşebileceği (yani çevresel etki sınıfına bağlı olarak maksimum su/çimento oranı belirli bir değeri aşamaz ve çimento dozajı da öngörülen minimum değerin altına inemez) doğrudan beton agregasının türüne, granülometrisine ve standartlarına uygun olmasına bağlıdır. Deprem bölgelerindeki betonlarda granülometriye ve beton kalitesine özen gösterilmediği, yeterli pas payının oluşturulmadığı, böylece betonun betonarme çeliğini koruyamadığı görülmüştür. Betonarme içindeki demiri koruyan betondur. Beton, hem basınç gerilmelerini karşılar hem de demirin korozyona uğramasını önler. Depremler sonrası bazı kesimlerce betonarmeyi yeren, çelik yapıyı savunan beyanlar oldu. Beton kalitesiz, yani boşluklu ve geçirimli olursa demiri koruyamaz. Bu, betonarmenin kusuru olarak değerlendirilmemelidir. Başka bir anlatımla, betonarme elemanda demiri koruyamayan bir işçiliğin olduğu ülkemizde çelik yapı korozyona karşı nasıl korunacak, yangına karşı nasıl önlemler alınacak biçimindeki soruların yanıtlanması gereklidir. Betonda donatı korozyonuna bağlı çatlama ile sismik yükler arasında sıkı bir ilişkinin olduğu kesinlik kazanmıştır. Beton; agrega, çimento hamuru ve agrega-çimento hamuru temas yüzeyinden oluşan bir malzeme olarak düşünülürse en zayıf halkanın arayüzeyler olduğu ortaya çıkar. Beton teknolojisindeki gelişmenin anahtarı çimento hamuru ile agrega arasındaki arayüzeylerin güçlendirilmesidir. 1970 li yıllara kadar 28 günlük silindir basınç dayanımı 40 MPa'ı aşan betonlar yüksek dayanımlı beton kabul edilirken günümüzde bu kavram önemini yitirmiştir. Dayanım ve dayanıklılık için en önemli gereksinim olabildiğince az boşluklu ve geçirimsiz beton üretmektir. Özellikle 1980 li yıllarda süper ve daha sonra da hiper akışkanlaştırıcıların ve ultra incelikli mineral katkıların kullanılması 2000 li yıllara gelindiğinde yalın betonların 28 günlük basınç dayanımlarının 200 MPa (2000 kgf/cm²)'a erişebileceği kanıtlanmıştır.

Belirli bir granülometriye sahip olan beton agregasının ince bölümünü kum oluşturur. İri agregalarda olduğu gibi kumların da temiz, kimyasal etkilere karşı dayanıklı ve dayanımının yeterli olması istenir. Ayrıca, kumun inert olması diğer bir deyişle çimento ile kimyasal reaksiyona girmemesi gerekir. Ülkemizde beton agregalarında aranan özelikler TS 706' da belirtilmiştir. Kum için söz konusu özelikler; elek analizi, dayanım, kil ve silt içeriği, organik madde içeriği, alkali agrega reaktivitesi deneysel olarak belirlenir. Ancak bu deneylerden olumlu sonuç alınması halinde, söz konusu agreganın betonda kullanılmasına izin verilir. Kumda çok ince kil ve silt tanelerinin varlığı betonun dayanımını düşürmektedir. Çoğunlukla zirai toprak kökenli organik maddeler, kil topakları, kömür taneleri, yumuşak taneler, standardın üzerinde suda çözünen klorür miktarı ve sülfatın varlığı da betonun davranışını olumsuz etkilemektedir.

4. Deprem sonrasında dikkati çeken bazı açıklamalar

Marmara depreminde orta ve ağır hasar görmüş binalardan alınan beton örnekleri üzerinde yapılan bir araştırmada (Taşdemir, M.A., Özkul, M.H. ve Atahan, H.N., (1999) "Türkiyedeki Son Depremler ve Beton", II.Ulusal Kentsel Altyapı Sempozyumu, İMO, Adana, s. 9-19) genel olarak sürekli granülometriye uyulmadığı, en büyük agrega boyutunun 8 mm ya da bunun biraz üzerinde olduğu görülmüştür. Yine aynı araştırmada denenen 5 ayrı yapıya ait betonlardan 4 ünde kum sınırı olarak kabul edilen 4 mm'den geçen malzeme miktarının %65'in üzerinde bazılarında %91'e varan değerlerde olduğu saptanmıştır. Bu şekilde ince agregalarla üretilen betonların su gereksinimi aşırı yükselir, bunun sonucu olarak da su/çimento oranı artar, ince agrega tanelerini sarmak ve aralarındaki boşlukları doldurmak için daha çok çimentoya gerek duyulur, bu da bilindiği gibi yaygın biçimde esirgenmiştir. Aşağıdaki tabloda sözkonusu araştırma sonucuna göre Avcılar'dan alınan betonlardaki tane boyutu dağılımı görülmektedir.

Tablo: Avcılar'dan alınan betonlardaki tane boyutu dağılımı

Elekten Geçen (%)
31,5mm	16mm	8mm	4mm
100	98	87	70
100	97	91	83
100	100	99	91
100	80	59	51
100	84	80	65

Bu tablonun incelenmesinden görüldüğü üzere depremler sırasında saptanan düşük dayanımların nedeninin kamuoyunda yanlış birkaç açıklamanın yolaçtığı kanının aksine deniz kumu kullanmak olmadığı, malzemenin betondan çok, düşük kaliteli bir harç olduğu gerçeğidir. Nitekim, Avcılar'da ağır hasar gören yapılardan alınan karot örneklere dayanarak bulunan ortalama eşdeğer küp basınç dayanımları da ancak 8 MPa olmuştur. Böyle bir malzeme taşıyıcı olmadığı gibi dış etkilere karşı dayanıklı da değildir. Geçirimli olduğu için donatıyı da koruyamamaktadır. Gerçekten, depremler sonrası yapılan incelemeler bölgedeki betonarme yapılarda karbonatlaşma rötresi ile klor diffüzyonunun neden olduğu korozyon çok fazladır. Bunlar da depremlerde göçme riskini arttırıcı nitelik taşımaktadır.

Çevresel etkilerin göz önüne alınması gerekir. Betonarme sadece dayanıma göre tasarlanmamalıdır, yani yapı önce dürabilite gözönüne alınarak tasarlanmalıdır. Günümüzde yapı sahibi ile proje müellifinin biraraya gelip yapının ömrü ne olacak diye tartışmaları zorunludur; bu kavramlar artık standardlara girmiştir. Betonarme yapı tasarlanırken çevresel etki sınıfı belirlenecek, karbonatlaşma veya klor etkisinden kaynaklanan korozyon, sülfat ve donma çözülme etkleri gibi bütün bunların önceden belirlenmesi gerekmektedir. Yerbilimcileri hep fay hattının nereden geçeceğini saatlerce tartışıyor, ancak Gölcük'de fay hattından sadece birkaç metre uzağındaki binaların ayakta kalanları da vardır. Demek ki usulüne uygun yapılmış yapılar depremler sırasında yıkılmayabilir. Deprem yönetmeliğini hazırlayan arkadaşlara da biraz sitem etmek istiyorum. Beton sınıfı 20 (C20) dürabilite bakımından kesinlikle yeterli değildir. Dürabiliteye göre tasarım için C30'un üzerindeki betonları kullanmamız gerekmektedir. Beton geçirimli ise karbonatlaşma olur, demir korozyona uğrar. Beton geçirimli ise dürabilitesinden söz edilemez, yani önce dürabiliteye göre tasarım sonra dayanım sözkonusu olmalıdır.

Son olarak birkaç cümlenin altını çizmek istiyorum. Yapıların deprem etkisi sonucu yıkılması bir çok faktöre bağlıdır. Bunlar; zemin durumu, uygun temel seçilmemesi, deprem hesabını da içeren statik bir projenin bulunmaması ya da yeterli olmaması, projenin değiştirilerek uygulanması, yumuşak kat ya da kısa kolon gibi yapısal sorunlar, projede belirtilen sınıfta beton kullanılmaması, çelik donatı sınıfının yeterli olmaması, çelik donatının doğru çapta, sayıda ve şekilde yerleştirilmemesi, filiz boylarının yeterli olmaması, etriyelerin yerleştirilmesinde ve işçiliğindeki hatalar olarak sayılabilir.

Betonun dürabilitesi de betonun kalitesine bağlı olup, performansta bileşen malzemeler, karışım oranları, üretim yöntemi, betonun bakım ve kürü gibi süreçler ile çevre koşulları etkilidir. Çevresel etki sınıfları göz önüne alınarak tasarımın gerektiği unutulmamalıdır. Beton uygun şekilde kür edilmemişse mukavemet yaklaşık %30 düşebilir, ancak drabilite daha da olumsuz etkilenir; kür edilmemiş betonun geçirimliliği yaklaşık 10 kat artabilir. Bu da korozyonu olumsuz biçimde etkiler. 9 yıl önce inşa edilen bir çok binada şiddetli donatı korozyonu olaylarına rastlanıldı. Kısaca, amaca uygun malzeme seçilmeli, su da dahil bütün bileşenler standardlara uygun olmalı, karışım iyi tasarlanmalı ve taze betonun yeterli biçimde yerine yerleştirilmesi sağlanmalı, özellikle ilk sertleşme sürecinde yüksek sıcaklık farklarından kaçınılmalı, beton iyi korunmalı ve gerekli kür aksatılmadan yapılmalıdır.

5. Taze beton çatlakları

Taze betonda bazı önlemlerin alınmaması halinde istenmeyen plastik rötre veya oturma çatlakları oluşabilir. Ayrıca, betonda kısıtlanmış rötre çatlaklarına rastlanabilir. Bu çatlakların nedenleri, alınacak önlemler ve onarılmaları ile ilgili genel bir değerlendirme aşağıda sunulmaktadır.

Taze beton çatlakları, betonun kalıba yerleştirilmesini izleyen ilk 30 dakika ile 5 saat arasında, genelde döşeme gibi geniş yüzeye uygulanan betonlarda görülür. Bu çatlaklar 10 cm'ye erişen derinlikte ve birkaç cm'den başlayarak 2 m'ye varan uzunlukta olabilir. Oluşan çatlaklar betonun özellikle dürabilitesi açısından zararlıdır. Taze beton çatlakları farklı oturmalardan, plastik rötreden veya kısıtlanmış rötreden kaynaklanabilir.

 

5.1.Oturma çatlakları

Bu çatlaklar genellikle kirişlerde üst yüzeye yakın donatıların (demirlerin) hemen üstünde oluşurlar. Taze betonda iri agrega taneleri dibe çökerken su yüzeye doğru hareket eder. Yüzeye yakın donatılar bu harekete karşı koyar ve oturmasını tamamlayamayan üst beton tabakası zaten düşük olan çekme dayanımını kaybederek çatlar. Böylece, beton yüzeyindeki çatlaklar yüzeye yakın donatıların bulundukları hatlar boyunca uzanırlar.

Bu tür çatlaklar; mantar başlıklı bir kolonun baş kısmına yakın yerde veya beton derinliğindeki değişmenin olduğu nervürlü döşemelerde de görülebilir.

 

5.2. Plastik rötre çatlakları

Bu çatlaklar geniş yüzeyli olan döşeme, yol, park ve havaalanı betonları gibi uygulamalarda oluşabilir. Beton yüzeyindeki suyun buharlaşma hızı, betonun içindeki suyun yükselme hızından fazla ise, betonun yüzeyi kurumaya, dolayısıyla büzülmeye başlar. Alttaki beton bu büzülmeye uyum sağlayamadığı için, üst tabakasında çekme gerilmeleri oluşur ve çekme şekil değiştirme kapasitesinin de düşük olması nedeniyle beton çatlar. Aynı çatlaklar, yeni dökülen betonun altındaki eski ıslatılmamış betonun veya asmolenli tabliyelerdeki briket gibi diğer malzemelerin beton suyunu emmesi sonucu da oluşabilir.

 

6. Kısıtlanmış rötre

Betonda gözlenen plastik rötre ve oturma çatlaklarından başka sık sık kısıtlanmış rötre çatlaklarına da rastlanır. Böyle bir rötre basit bir deneyle açıklanabilir: Çelik bir çember etrafına beton dökülüp sertleştikten sonra incelendiğinde serbestçe büzülmesi önlenen betonda düşey çatlakların oluştuğu görülür; bunlar kısıtlanmış rötre çatlakları olarak adlandırılır. Bu rötre çatlakları genellikle perdelerde görülür. Özellikle temeller üzerine oturan kolonlar arasındaki geniş perdelerde, tünellerde, eski beton üzerine dökülen yeni betonda bu tür çatlakları görmek mümkündür. Böyle çatlaklar perde içindeki boşluklar civarında belirgin biçimde gelişebilir. Önlemler alarak kısıtlanmış rötre çatlaklarını azaltmak mümkündür. Önlemlerden bazıları şöyle sıralanabilir; a)donatı miktarını arttırmak, b) çelik tel veya polietilen fiber kullanmak, c) dayanımı sağlayabilmek kaydıyla çimento miktarını biraz azaltmak, d) dökümden hemen sonra doğru ve yeterli kür uygulamak ve gereken koruma önlemlerini almak, e) hidratasyon ısısı düşük çimento kullanmak, f) betonun su/çimento oranını düşürmektir [1-2].

 

7. Beton yüzeyindeki suyun buharlaşma hızını arttıran etkenler

• Betonun sıcaklığı,
• Düşük bağıl nem oranı,
• Yüksek rüzgar hızı,
• Ortam sıcaklığıdır.

Beton ve hava sıcaklığının, ortamdaki bağıl nem ve rüzgar hızının beton yüzeyinden buharlaşan su miktarına ortak etkilerinden mevcut bazı abakları kullanarak aşağıdaki sonuçlar çıkartılabilir:

Hava sıcaklığı arttıkça buharlaşma artar. Beton havadan daha sıcaksa buharlaşma daha da artar. Buharlaşan su miktarı 0,5 kg/m²/saat değerini aşınca, plastik rötre çatlaklarının oluşması olasılığı vardır, bu da önlem almayı gerektirir. Sıcaklığın 5⁰ C artması buharlaşmayı %100 arttırabilir.

Hava sıcaklığı 20⁰ C, havadaki bağıl nem %60, beton sıcaklığı 24,5 ⁰C ve esen rüzgar hızı 25 km/saat ise buharlaşan su miktarı yaklaşık 1 kg/m²/saat olur.

Havadaki rutubetin %90'dan %50'ye düşmesi buharlaşmayı %100 arttırır. Rüzgarın hızı saatte sıfırdan 20 km'ye çıktığında buharlaşma yaklaşık dört kat artar. Beton yüzeyi güneş ışınlarına açıksa, betonun yüzeyindeki sıcaklıkla beraber buharlaşma da artar.

Plastik rötre sonucu oluşacak çatlak yoğunluğunun suyun buharlaşma hızı ile orantılı olacağı beklenir.

8. Taze beton çatlaklarına karşı alınacak önlemler

8.1.Beton bileşenleri bakımından alınacak önlemler

Betonda yüzey/hacim oranı yüksek olan ince malzemeler fazla ise, betonda plastik rötre riski vardır. Belirli bir su/çimento oranı için, ince malzeme ve çimento dozajı arttıkça, plastik rötrenin arttığı deneylerle kanıtlanmıştır. Betonda yeterli kadar ince malzeme var ve beton az boşluklu ise beton terleme suyunun yukarı çıkması güçleşir. Yüzeyden buharlaşan suyun yerine terleme suyu gelemeyince beton yüzeyi kurur ve çatlaklar oluşur. Böyle bir durumda başka etkileri göz önüne alarak, ince malzeme ve gereğinden fazla çimento kullanılmasına sınırlama getirilebilir. Oturma çatlaklarının oluşumunda ise aşırı su kullanımının işlevi büyüktür. Böyle bir durumda da su tutucu maddelerin miktarını arttırmak gerekir. Diğer bir değişle dozaj ve ince agrega arttırılabilir, puzzolanlar da yarar sağlayabilir, böylece kohezyon artar. Hava sürükleyici katkının kullanılması terlemeyi azaltır, dolayısıyla oturma çatlağı önlenebilir.

 

8.2.Beton döküm ve bakımında alınacak önlemler

Gölgede 32⁰C'yi aşan sıcaklıklarda betonun döküm ve bakımında aşağıdaki önlemleri almak gerekir:

Betonun döküleceği zemin, donatı ve kalıpta göllenmeye meydan vermeyecek şekilde ıslatılır, ıslatma suyu buharlaşır buharlaşmaz döküm yapılır. Böylece sıcak bir havada hem donatıların hem de klalıbın sıcaklığı düşürülür, ayrıca zemin ve asmolen gibi su emici yüzeylerin de beton suyunu emmesi önlenir. Aşırı sıcak havalarda beton dökümünün geceleri yapılması, taze beton sıcaklığının düşürülmesi, malzemelerin (su, agrega) soğutulması, hidratasyon ısısı düşük çimento kullanılması ve geciktirici katkı kullanılması tercih edilebilir.

Taze beton çatlaklarına karşı alınacak en önemli önlemlerden biri, betonun dökümü sırasında iyi işlenmesi ve daha sonra gerekli bakımın yapılmasıdır. Beton aşırı akışkan olmamalı ve vibrasyonu gerektirecek bir kıvamda olmalıdır. Beton kalıbına vibratörle yerleştirildikten sonra hemen ilk mastarlama yapılır. Daha sonra bir insan beton üzerine çıktığında yaklaşık 2 mm derinlikte iz oluşunca ikinci mastarlama işlemi yapılır. Mastarlama işleminin yavaş ve düzgün yapılmasına özen gösterilmelidir.

Rüzgara karşı korumak için rüzgar kırıcı engeller oluşturulur. Beton yüzeyini doğrudan güneş ışınlarından korumak için beyaz renkli yansıtıcı plastik örtüler ile kaplamak gerekir.

Beton yüzeyine "curing compound" adı verilen maddeler de sürülebilir. Bu işlem yüzeydeki parlaklık sona erinceye kadar beklendikten sonra yapılmalıdır.

Diğer bir yöntem ise, spreyle su püskürterek veya suya doygun talaş, ıslak kum gibi maddeler ile kaplayarak yüzeyin nemli tutulmasını sağlamaktır.

Taze betonun kür süresi de değişik etkenlere bağlıdır. Ancak normal betonarme yapılarında bu süre yaz aylarında en az bir hafta olmalıdır. Bu süre içinde ise günde en az üç kez sulama yapılmalıdır. Sulama için kullanılacak su, şehir suyu değilse içinde betonarme elemanları için zararlı olacak sülfat, asit, tuz gibi kimyasal maddeler bulunmamalıdır.

9.Kısıtlanmış rötreyi azaltmak için gerekli önlemler

Kısıtlanmış rötre çatlakları aşağıdaki önlemler alınarak azaltılabilir: a) betonda su/çimento oranı düşük tutulmalı, b) kalıp alma süresi uzatılmalı, doğru ve standard kür uygulaması yapılmalı, c) üretim sırasında sadece perde gibi betonarme elemenları için beton içine kısa kesilmiş polietilen lif veya çelik tel katılmalı, d) perdelerdeki düşey ve özellikle yatay donatıların yeterli olup olmadığı kontrol edilmelidir.

 

10. Öneriler

Plastik rötre, oturma çatlakları ve kısıtlanmış rötre çatlaklarının onarımı betonun dürabilitesi açısından yararlıdır. Bu çatlaklar, genişliklerine bağlı olarak uygulamada mevcut onarım harçları veya su kıvamındaki epoksi kullanılarak ve elle uygulama yapılarak doldurulup betonun uzun süreli performansı arttırılabilir. Böylece olası donatı korozyonu önlenmiş olur.

Kaynaklar

[1]    A.M. Neville, Properties of Concrete, Pitman Publishing, London, 1975.

[2]    M. Grzybowski, Determination of Crack Arresting Properties of Fiber Reinforced Cementitious Composites, Department of Structural Engineering, Royal Institute of Technology, Stockholm, TRITA/BRO-89/008, 1989.

Şehiriçi beton yollar

İnş. Müh. Selçuk Uçar - THBB

Beton yollar, dünyada ilk olarak, parke taşı döşenmiş yollar şeklinde Romalılar döneminde, modern anlamda ise Portland çimentosu betonu ile kaplama yapılması şeklinde 19. yüzyılın sonlarından itibaren İskoçya, Avustralya ve A.B.D. gibi çeşitli ülkelerde kullanılmaya başlamıştır. ABD'de 1891'de inşa edilen ilk beton yol, Ohio'da bir şehiriçi sokak yolu olup, hala işlevine devam etmektedir.

Beton yollar ağır trafik koşullarında belki de tek alternatiftir, fakat bu beton yolların sadece bu koşullarda kullanılması gerektiği anlamına gelmez. Yol yapımı konusunda gelişmiş ülkelere bakıldığında birçok avantajıyla beton yolların şehiriçlerinde kullanım oranının çok hızlı bir ivmeyle artmakta olduğu görülmektedir. Şehiriçlerinde beton yol kullanımının avantajları şu şekilde sıralanabilir:

1. Uzun süreli hizmet ömrü sağlaması: Dayanıklılığı ve beklenmedik çevresel etkilere ve yüklere karşı koyabilmesi ile şehiriçi yollarda çok uzun süreli bir hizmet ömrü sunmaktadır.
   
   
2. Yol yapımından kaynaklanan trafik sıkışmasına imkan vermemesi: Neredeyse hiç olmayan tamir-bakım ihtiyacı ile trafiği daha az engellemekte ve yol bakımı nedeniyle trafik sıkışmasına imkan vermemektedir.
   
   
3. Daha ekonomik olması: Şehiriçi yollarda beton yolların ilk yapım maliyetleri asfalt yollarla aynı olduğu düşünülse bile (kaldı ki ülkemizde yapılmış araştırmalarda beton yolların ilk yapım maliyetlerinin de düşük olabileceği ortaya çıkmıştır), yolun hizmet ömrü boyunca tüm maliyetleri düşünüldüğünde beton yollar, asfalt yollara göre % 60'a varan daha az maliyetlere sahiptir.
   
   
4. Daha az enerji sarfiyatı yapılması: Açık rengi ve gece görünürlüğüyle ışıklandırma için daha az enerji sarfiyatına ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca yaz aylarında asfalttan kaynaklanan şehiriçlerinde fazladan ısınma yaşanmayacaktır ve önemli bir soğutma enerjisi tasarruf edilecektir.
   
   
5. Estetik olması: Açık rengi ve istenirse çok ucuza renklendirilebilmesi ile çok estetik olmaktadır.
   
   
6. Sürüş konforu sağlaması: Deforme olmayıp sürekli düzgün yüzeyini koruyabilmesi nedeniyle sürüş konforu sağlamaktadır.
   
   
7. Sürüş güvenliği sağlaması: Tekerlek izi oluşmuş veya deforme olmuş yerlere su birikmesi nedeniyle su kızağına maruz kalma gibi tehlikelere sahip olmaması ve aynı zamanda açık rengi olması nedeniyle sürüş güvenliği sağlamaktadır.
   
   
8. Çevreyle dost olması: Asfalt yollarda, yapım esnasında bitümün ısıtılmasıyla kanserojen bir emisyon ortaya çıkması ve ısıtma işleminin enerji sarfiyatına neden olması gibi etkiler bulunmaktadır. Bunların yanısıra, mevcut asfalt yolda, yaşlanma adı verilen etki ile bazı zararlı kimyasal maddeler havaya karışmaktadır. Beton, bu tip tehlikelere sahip olmaması ve üretimi sırasında karıştırılmadan başka bir enerji sarfiyatına neden olmaması nedeniyle şehiriçlerinde çevresel bir tehlikeye sahip değildir. Bu avantaj özellikle çevreye daha duyarlı ülkelerde çok dikkate alınmaktadır ve birçok şehiriçinde bitüm kullanılması yasaklanıp beton yol yapımına hız verilmiştir.
   
   
9. Bozulmuş asfalt yollar için en önemli çözüm yolu oluşturması: Yapılan önemli araştırmalarla bozulmuş asfaltın üstüne "çok ince beton kaplama (ultrathin whitetopping)" uygulanmasının en iyi çözüm olduğu ortaya çıkmıştır. Özellikle kavşaklar, otobüs şeritleri gibi yerlerde kesinlikle uygulanması çok uygun olacaktır.
   
   
10. Mevsimsel şartlara en uygun tepkileri göstermesi: Hem yazın sıcakta erime gibi bir tehlikeye sahip değildir, hem de kışın buz çözücü tuzlardan dolayı yıpranması azdır.
    
    
11. Her mevsimde yapılabilme kolaylığı: Asfalt yolların yapım veya onarım koşulları ve mevsimleri kısıtlıdır. Beton yollarda ise neredeyse yılın her vakti yol yapımı olabilmektedir.
    
    
    Beton yolların tasarımı, sadece kalınlık tasarımı olarak düşünülmemelidir, kaplama performası, derzler, yapım koşulları, yerel iklim ve zemin koşulları kesinlikle dikkate alınmalıdır. Şehiriçinde kullanılacak beton yolların tasarımının, ağır trafiğe maruz beton yolların tasarımdan farkları bulunmaktadır. Bunlardan önemli biri estetiktir. Çünkü şehiriçi beton yollarda, şehrin peyzajıyla, ağaçlarla uyum içinde olunması kesin bir şarttır. Diğer bir fark ise kavşaklardaki tasarım kriterleridir. Şehiriçlerinde kavşaklarda trafik, beton yol döşemesinin üstünden sadece bir doğrultuda değil farklı doğrultularda akmaktadır. Böylece bu döşemelede birden fazla kritik yorulma yeri gelişebilir. Buralarda iyi bir derz kesim planlamsı ve döşeme yerleşimi yapılmalıdır. Şu anda şehiriçlerinde beton yol tasarımı için THBB bünyesinde tasarım sistemi ve teknik standard oluşturulması çalışılmaları sürdürülmektedir.
    
    
    Beton yollarda dikkat edilmesi gereken iki nokta da bulunmaktadır. Bunlardan ilki yolun yapımından sonraki trafiğe açılma süresidir. Beton yollarda hızlı erken döküm teknikleri (ultrafast track) geliştirilmiştir ve dünyada özellikle şehiriçi beton yol uygulayıcıları tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca, bu durumda beton yolların uzun ömrü ve az tamir bakım isteme avantajı ile yeni yol yapımının az olacağı da düşünülmelidir. Diğer nokta ise yolun altındaki kanalizasyon, elektrik gibi şehir altyapılarına müdahele için beton yolların açılması ve açılan yerlerin tekrar kapatılması konusudur. Aslında beton yollarda bu işlerin asfalt yollardan bir farkı yoktur, hatta daha da kolay olabileceği söylenebilir. Beton yolların herhangi bir kırıcıyla değil derz keser gibi keserek açılması daha iyi sonuçlar vermektedir. Açılan yerlere daha sonra finişer kullanılmadan beton dökülür, sıkıştırılarak yerleştirilir ve yüzeyi pürüzlendirilir. Eklenen bu parçanın mevcut yolla olan sınır yerlerinde yalancı derzler kesilerek genleşme ve büzülme sorunları çözülür. Bunun yanı sıra asfalt yollarda şu anda da kullanılan parke taşı yerleştirme gibi farklı teknikler de burada uygulanabilir.
    
    
    Şehiriçi beton yolların avantajları bölümünde kısaca bahsedilen, "bozulmuş yolların üzerine çok ince beton kaplama yapılması" konusu üzerinde ayrıca durmak gerekmektedir. Asfalt yol üstyapılarının en büyük handikaplarından biri zaman içinde çeşitli etkiler dolayısıyla bozulmasıdır. Zaten Türkiye'de şu anda şehiriçi asfalt yolların çok büyük kısmı bozulmuş durumdadır. Bu kadar fazla bozulmuş yolun yeniden yapılması imkansızdır. Bunun için, bozulmuş asfalt yolların üzerine çok ince beton kaplama (ultrathin-whitetopping) alternatifinin üzerinde durulmalıdır. Bu uygulama, son on yılda geliştirilmiş bir uygulamadır ve çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Çok ince beton kaplamalarda, genelde uygulanan ve iyi sonuç veren beton kaplama kalınlığı 5-10 cm civarındadır. Beton malzemesi olarak klasik yol betonundan, kullanılan en büyük agrega dane boyu haricinde bir farkı yoktur. Ayrıca bu betonda liflerin kullanılması performası arttırmaktadır. Mevcut bozulmuş asfalt yol, üzerinde yapılacak ince beton kaplamaya iyi bir temel olmakta, bu iki tabaka arasında bir bağ kurularak üstteki beton yolun tek başına değil asfaltla beraber çalışması sağlanmaktadır. Çok sık aralıklı, dolgusuz derzler kullanılarak (beton kaplama kalınlığının 12-15 katı gibi) genleşmeye ve büzülmeye karşı önlem alınmaktadır. Bu teknik, mevcut şehiriçi yolların ıslahı için gerçekten anahtar bir noktadır.

Excel Formulleri

 

İÇİNDEKİLER

 

 
Formüller değerleri nasıl hesaplar?    1
Formül sözdizimi hakkında    11
Çalışma sayfası işlevleri hakkında    11
Formül sözdizimi hakkında    11
Formülü düzenleme    11
Dizi formülünü düzenleme    12
Formülün tümünü veya parçasını hesaplanan değerle değiştirme    12
Formülü veya dizi formülünü silme    12
Hücre ve aralık başvuruları hakkında    12
Göreceli ve mutlak başvuruların arasındaki fark    13

R1C1 başvuruları hakkında    13
Çok sayıdaki sayfada aynı hücreye veya aralığa 3-B başvuru kullanarak başvurma    14
3-B başvuruları kullanma yönergeleri    14
Çalışma sayfalarını taşıdığınızda, kopyaladığınızda, eklediğinizde veya sildiğinizde 3-B başvuruya ne olur?    14
Dizi formülleri ve nasıl girilecekleri hakkında    14
Çalışma kitaplarındaki hesaplamalar hakkında    15
Diğer çalışma sayfalarındaki veya çalışma kitaplarındaki değerleri hesaplamak için formüller kullanma hakkında    15
TARİH VE SAAT FONKSİYONLARI    16

BUGÜN    16

TARİH    16

BUGÜN    17

GÜN    17

ŞİMDİ    17

TARİHSAYISI    17

ZAMANSAYISI    18

DAKİKA    18

YIL    18

HAFTANINGÜNÜ    19

SAAT    19

AY    20

SERİTARİH    20

TAMİŞGÜNÜ    20

SERİAY    21

HAFTASAY    21

İŞGÜNÜ    22

METİN FONKSİYONLARI    22

DAMGA    22

TEMİZ    22

KOD    23

BİRLEŞTİR    23

LİRA    23

ÖZDEŞ    24

BUL    24

SAYIDÜZENLE    24

SOLDAN    25

UZUNLUK    25

KÜÇÜKHARF    25

PARÇAAL    26

YAZIM.DÜZENİ    26

DEĞİŞTİR    26

YİNELE    27

SAĞDAN    27

MBUL    27

MBUL($B$17;$A$14) eşittir 5    28

YERİNEKOY    28

M    28

METNEÇEVİR    29

KIRP    29

Örnek    29

BÜYÜKHARF    29

SAYIYAÇEVİR    29

MATEMATİKSEL FONKSİYONLAR    30

MUTLAK    30

TAVANAYUVARLA    30

COS    30

EĞERSAY    30

EĞERSAY(A3:A6;"elmalar") eşittir 2    31

ÇİFT    31

ÜS    31

ÇARPINIM    31

TABANAYUVARLA    31

OBEB    32

TAMSAYI    32

OKEK    32

LN    33

LOG    33

LOG10    33

MOD    33

KYUVARLA    33

TEK    34

Pİ    34

ÇARPIM    34

BÖLÜM    35

S_SAYI_ÜRET    35

RASGELEARADA    35

ROMEN    35

YUVARLA    36

AŞAĞIYUVARLA    36

YUKARIYUVARLA    36

İŞARET    37

SİN    37

KAREKÖK    37

ALTTOPLAM    37

TOPLA    38

ETOPLA    38

TAN    39

NSAT    39

VE    39

VE(B1:B3) eşittir YANLIŞ    39

VE(1<B4; B4<100) eşittir DOĞRU    40

YANLIŞ    40

EĞER    40

DEĞİL    41

YADA    41

DOĞRU    41

MİN    41

ORTANCA    42

MAK    42

ORTALAMA    42

BİLGİ FONKSİYONLARI    43

HÜCRE    43

BOŞLUKSAY    44

HATA.TİPİ    44

BİLGİ    45

E İşlevleri    45

EÇİFTSE    46

ETEKSE    47

S    47

YOKSAY    47

TİP    48

ARAMA VE BAŞVURU İŞLEVLERİ    48

ADRES    48

ALANSAY    49

SÜTUN    49

SÜTUNSAY    49

DOLAYLI    50

SATIR    50

SATIRSAY    50

DEVRİK_DÖNÜŞÜM    51

HATA MESAJLARI    52

##### hatasının anlamı nedir?    52

#BÖL/0! hatasının anlamı nedir?    52

#YOK hatasının anlamı nedir?    52

#AD? hatasının anlamı nedir?    53

#BOŞ! hatasının anlamı nedir?    53

#SAYI! hatasının anlamı nedir?    53

#BAŞV! hatasının anlamı nedir?    54

#DEĞER! hatasının anlamı nedir?    54

Formüllerdeki hesaplama işleçleri    55
BİRLEŞTİR    56

Microsoft Excel tarih ve saat hesaplamalarını nasıl yapar?    56

Tarih ve saat girme ipuçları    57

İşlem Tablosu İşlevleri Hakkında    58

Microsoft Excel'deki işlev tuşları    61

 

EXCEL ÖĞRENİYORUZ

"Word sizi pek fazla zorlamamıştı. Biraz zaman ayırırsanız Word'ü tüm detayları ile öğrenirsiniz. Ama Excel çok daha karmaşık bir program. Üstelik kullanım alanları çok geniş olabilir." Bugün Excel öğrenmeye başlayacaktık. İşin başından gözlerini korkutmak istemiyordum, ama Excel'i tüm işlevleri, tablolama, veri tabanı ve makro özellikleri ile öğretmek, öyle 4 güne sığdırılabilecek bir şey değildi. Zaten onlar da raporlarında Excel'in ancak %20'sini kullanabileceklerdi. Bu yüzden Word'de olduğu gibi bir yöntem izleyip, verimli çalışabilmeleri ve hesap tablolarını düzenleyebilmeleri için pratik püf noktaları öğretecektim. Amacım, raporlarını bir an önce hazırlamalarını sağlamaktı. Excel'in karmaşık detaylarını PC World'de sürekli yayınlanan Excel sayfalarını takip ederek öğrenebilirlerdi. "Hücrelere veri girmeyi, basit fonksiyonları kullanmayı biliyoruz" dedi Elif, "Ama bunlar yeterli değil. Tabloları Word belgelerinin içine yerleştirmek, grafikler hazırlamak, sorunsuz yazıcı çıkışları almak istiyoruz." "Korkmayın, benimle işiniz bittiğinde, dört dörtlük bir rapor hazırlayabilecek durumda olacaksınız. Sabırsızlandığınızı görüyorum. Öyleyse hemen başlayalım…"

ÖZEL BİR EXCEL

52. Excel'de çalışırken belgelerimizin belirli aralıklarla otomatik olarak kaydedilmesini sağlayabilir miyiz? Araçlar*İçine Ekle (Tools*Add-Ins) komutunu çalıştırın. Ekrana gelen diyalog kutusunda Otomatik Kaydet (AutoSave) seçeneğini işaretleyip Tamam düğmesine basın. Artık Araçlar (Tools) menüsünü açtığınızda Otomatik Kayıt (AutoSave) seçeneğinin eklendiğini göreceksiniz. Bu komutu çalıştırınca ekrana Otomatik kaydetme ayarlarını yapabileceğiniz bir diyalog kutusu gelecektir. Otomatik kaydetme aralığı ve buna benzer diğer bir sürü seçeneği buradan ayarlayabilirsiniz. 53. Excel tablolarımı kağıda dökerken üstbilgi ve altbilgi alanlarında değişik, kendime özel bilgiler yazdırmak istiyorum. Örneğin basılan sayfanın başlığı, sayfayı hazırlayan kişinin adı vs.. gibi. Bunu nasıl başarabilirim? Excel5.0 ile çalışma sayfalarınızı kağıda dökerken alt tarafa özel bilgiler yazdırmak istiyorsanız, Dosya*Sayfa Yapısı (File*Page Setup) komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Üstbilgi/Altbilgi (Header/Footer) sekmesine gidin. Burada üstbilgi (header) ve altbilgi (footer) alanlarını özelleştirebilir, bu alanlara yazılacak olan bilgileri aşağı doğru açılan listelerden seçebilirsiniz. Excel 95 sizin için bir dizi seçenek hazırlamıştır. Bu seçenekler arasında kendinize uygun olan seçeneği bulamazsanız Özel Üstbilgi (Custom Header) veya Özel Altbilgi (Custom Footer) düğmelerinden birine basıp ekrana gelecek olan diyalog kutusunda istediğiniz özel ayarı yapabilirsiniz. 54. Bir hücreye yazdığımız rakamlar bazen ondalık kesir basamaklı, bazen TL eklenmiş olarak görünüyor. Bazen de yazdıklarım tarihe dönüşüveriyor. Bunun nedeni nedir? Bunun nedeni, seçtiğiniz hücrelerin biçiminin kullanma amacınızdan farklı biçimlenmiş olması. Bu durumu düzeltmek için, hücre veya hücreleri seçin, sağ fare tuşu ile üzerine tıklayıp Hücreleri Biçimle (Format Cells) komutuna tıklayın. Karşınıza gelen diyalog kutusunun Sayı (Number) bölmesindeki listede, Genel, Sayı, Para Birimi, Tarih, Zaman gibi seçenekler göreceksiniz. Bunlar hücrenin biçimini belirler. Bu diyalog kutusunun sağındaki pencere içinde ise bu biçimlerin farklı türleri yer alır. Her birinin üzerine geldiğinizde açıklaması diyalog kutusunun üzerinde görünür, ama bir örnek vererek konuyu daha iyi açıklayalım: Hücreye yazdığımız rakamın ondalık kesirden sonra iki hanesinin görünmesini istiyorsak, Hücreleri Biçimle diyalog kutusunda Sayı seçeneğini seçin; Ondalık Yerleri (Decimal places) kısmına 2 yazın. Excel ondalık kesrini virgül (,) olarak gösterir. Buradaki 1000 Ayracı Kullan (Use 1000 Seperator) seçeneğini işaretlerseniz, rakam sondan itibaren üçer hanede bir nokta (.) ile ayrılacaktır (örneğin 345 bin, 345.000,00 olarak gösterilir). 55. Para birimi girdiğimiz hücrelerde hep TL çıkıyor. Bazen para birimi olarak ABD doları da ($) kullanıyoruz. Hücre biçimlerini kendimiz belirleyemez miyiz? Default para birimini Windows 95 belirler. Bunu Denetim Masası*Bölgesel Ayarlar*Para Birimi (Control Panel*Regional Settings*Currency) bölmesinden değiştirebilirsiniz. Ancak yapacağınız değişiklik tüm belgelerinizi etkiler. Bazı hesap tablolarında TL, bazılarında $ işareti kullanacaksanız, Excel size hücreleri özel olarak biçimleme seçeneği sunar. Özel biçimlemek istediğiniz hücreleri seçip üzerlerine sağ fare tuşu ile tıklayın ve Hücreleri Biçimle*Sayı (Format Cells) komutunu çalıştırın. Karşınıza gelen diyalog kutusunun Sayı (Number) bölmesine girip listeden İsteğe Uyarlanmış'ı (Custom) seçin. Tür (Type) kısmının altındaki listede bazı hazır rakam formatları göreceksiniz. Bunlardan sizin için uygun olanını seçin. Örneğin seçtiğiniz hücrede 3455 yazıyorsa ve listeden #.##0,00 seçeneğini işaretlemişseniz, gerçek rakam 3.455,00 olarak görünecektir. Rakamınızın nasıl görüneceğini diyalog kutusunun Örnek (Sample) kısmında görebilirsiniz. Son olarak Tür kısmında görünen biçimin sonuna bir boşluk bırakıp $ işaretini yazın. Tamam düğmesine tıkladığınızda hücrede 3.455,00 $ yazdığını göreceksiniz. 56. Excel'i her açtığımda yazıtipi, üstbilgi ve altbilgi alanları, kenar boşlukları, kılavuz çizgileri default olarak geliyor. Bu default değerleri değiştiremez miyiz? Bu ayarların bazılarını Araçlar*Seçenekler (Tools*Options) komutu ilke açılan diyalog kutusunun çeşitli bölmelerinden değiştirebilirsiniz, ancak hepsini değil. Bunun daha değişik bir yolu var: Excel'de yeni bir kitap (workbook) açın ve yazıtipinden, altbilgi ve üstbilgi alanlarına, kenar boşluklarından kılavuz çizgilerinin görünüp görünmeyeceğine her şeyi istediğiniz gibi düzenleyin. Sonra bu kitabı Excel programınızın bulunduğu klasörün altındaki XLStart klasörüne KİTAP.XLT adıyla kaydedin. (İngilizce Excel 95 kullanıyorsanız bu dosyayı BOOK.XLT adıyla kaydedin.) Artık Excel'i her açtığınızda kendi belirlediğiniz default değerlerle karşılaşacaksınız.

BUNLARI DA BİLİN! 57. Excel Sayfasız Açılsın. Excel'i her açtığınızda, karşınıza boş bir kitap sayfası gelir. Mevcut bir Excel dosyasını açacaksanız, bu sayfa boşu boşuna açılmış olur. Excel'in sayfasız olarak açılmasını istiyorsanız, masaüstünde bir Excel kısayolu yaratın. Bu kısayola sağ fare tuşu ile tıklayıp Özellikler (Properties) komutunu çalıştırın. Kısayol (Shortcut) bölmesinin Hedef (Target) kısmında yazılı program yolunun sonuna /E parametresini ekleyin. 58. Ondalık ve Basamak Ayraçları. Excel'de ondalık ayracı default olarak virgül (,), binlik hane ayracı nokta (.) işaretleri ile gösterilir. Aslında bunu Windows 95 belirler. Ondalık ayracının nokta, binlik basamak ayracının virgül olmasını istiyorsanız, Windows 95'te Denetim Masası*Bölgesel Ayarlar*Sayı (Control Panel*Regional Settings*Number) bölmesine girin. Aradığınız ayarları burada bulacaksınız. 59. Sayfalara İsim. Bir Excel çalışma kitabının sayfaları Sayfa1, Sayfa2,… olarak isimlendirilmiştir. Bunlara özel bir isim vermek istiyorsanız sayfa sekmesinin üzerine çift tıklayın, yeni sayfa ismini girip Tamam düğmesine tıklayın. 60. Özel Düğmeler. Excel araç çubuklarında bulamadığınız düğmeleri arıyorsanız, araç çubuğuna sağ fare tuşu ile tıklayıp Özelleştir (Customize) komutunu çalıştırın. Her bir kategoriyi seçtiğinizde, yan tarafta kullanabileceğiniz düğmeleri göreceksiniz. Bu düğmelerin üzerine tıkladığınızda, diyalog kutusu üzerinde açıklaması belirecek. Bu düğmeleri fare ile araç çubuğuna sürükleyip bırakabilirsiniz. 61. Belgelere Kolay Ulaşım. Excel ile hazırladığınız belgeleri belirli bir klasör altında tutuyorsanız, Dosya*Aç komutuyla direkt karşınıza bu klasörün çıkmasını isteyebilirsiniz. Bunun için Araçlar* Seçenekler*Genel (Tools*Options*General) bölmesine girin. "Varsayılan dosya yeri" (Default file location) bölmesine Dosya Aç komutu ile açılmasını istediğiniz klasörün yolunu yazın.

8.GÜN

PRATİK EXCEL PÜFLERİ

Müşterilerim, Excel'i daha rahat kullanabilmek için öğrendikleri özelleştirme numaralarını akşam denemiş, sabah ta raporlarını hazırlayabilmek için kafalarında pek çok soruyla gelmişlerdi. "Acele etmeyin" dedim, "bugün sırada pratik Excel püf noktaları var. Bunları da öğrenin, yarın raporunuzu düzenlemek için soracağınız sorulara geçeriz…" 62. Hücrelerde formüller kullanarak hesaplama yaptırıyoruz. Bulunan değerleri başka sayfaların başka hücrelerinde de kullanmanın pratik bir yolu var mı? Diyelim ki, Sayfa1'in D sütununa mart ayı giderlerini kalem kalem girdiniz ve sütun sonunda tüm giderleri toplayıp mart ayı giderlerini buldunuz. Bu toplamı başka hücrelerde kullanacaksanız kopyalayıp yapıştırmak yetmez; çünkü formülde hücre adresleri yeni hücrenin konumuna göre değişir; yani bir anlamda değerler değil formül kopyalanır. Yapılacak iş, formülü değil hücre adresini kopyalamaktır. Örneğin mart ayı toplamı, Sayfa1'in D5 hücresinde ise bunu başka bir sayfadaki başka bir hücreye kopyalarken =Sayfa1!D5 formülünü kullanmanız gerekir. Bunun pratik yolu ise, kaynak alınacak hücrelere bir ad vermektir. Örneğin, orijinal mart ayı toplamının bulunduğu hücreyi seçip Ekle*Ad*Tanımla (Insert*Name*Define) komutunu çalıştırırsanız, karşınıza Ad Tanımla (Define Name) diyalog kutusu çıkar. Çalışma kitabındaki adlar (Names in workbook) kısmına bir ad girin (örneğin mart_toplam). Burada sözcükler arasında boşluk bırakmamaya dikkat edin. Tamam düğmesine tıkladığınızda o hücrenin bir ismi olur. Artık o çalışma kitabının herhangi bir sayfasında herhangi bir hücreye =mart_toplam yazdığınızda, orijinal hücredeki mart ayı toplamı görünecek. 63. Excel'de formüller kullandığımızda, hücrelerde bazen hata mesajları çıkıyor. Bunların anlamı nedir? O halde size hata mesajlarının anlamını açıklayalım.

#SAYI/0! (#DIV /0!) Formülünüz bir sayıyı sıfıra bölmeye veya bölme işlemi için boş bir hücreye göndermeye çalışıyor. Bildiğiniz gibi bir sayı sıfıra bölünemez.

#AD? (#NAME?) Formül, çalışma tablosunda bulunmayan bir alan adına başvuru yapıyor. Hücrelerinizi adlandırdıysanız, yazım yanlışı yapmış ta olabilirsiniz.

#YOK! (#NULL?) Formülde hücre başvurularını bağımsız değişkenlerden ayırmak için virgül veya noktalı virgül kullanmanız gereken yerlerde boşluk kullandığınızı gösterir.

#SAYI! (#NUMBER!) Formülünüzde bir sayı ile ilgili bir sorunla karşılaştığınızı gösterir. Bu, Excel formülünde yanlış türde bir bağımsız değişken veya hesaplama sonucu, çalışma sayfasında görüntülenemeyecek kadar büyük veya küçük bir değer olabilir.

#REF! Excel, geçersiz bir hücre başvurusu ile karşılaştığında belirir. Bu, formül içinde başvurulmuş bir hücreyi sildiğinizde veya üzerine başka bir hücre yapıştırdığınızda olabilir.

#DEĞER! (#VALUE!) Bir formülde yanlış türde bir bağımsız değişken, yanlış tür bir işlem kullandığınızda veya metin girişi içeren hücrelere başvuru yapan matematik işlemler yapmaya kalkıştığınızda belirir. 64. Word'de büyük harflerle yazdığımız sözcükleri küçük, küçük harflerle yazdıklarımızı büyük yapmayı öğrenmiştik. Excel'de bunun için bir kısayol tuş kombinasyonu yok mu? Bunun için bir klavye kombinasyonu yok ama yaratacağınız iki ufak makro ile bu işi kendiniz halledebilirsiniz. Metni büyük harfli yapmak için şu makroyu kullanın:

Sub BuyukHarf()

For Each c In Selection.Cells

c.Value=Ucase$(c.Value)

Next c

End Sub

Metni küçük harf yapmak içinse şu makroyu kullanın:

Sub KucukHarf()

For Each c In Selection.Cells

c.Value=Lcase$(c.Value)

Next c

End Sub

Bu makroları kullanmak için, içindeki sözcükleri değiştirmek istediğiniz hücreleri seçin ve makroyu çalıştırın. İsterseniz bu makroları araç çubuğuna düğme olarak da atayabilirsiniz. (Makro yaratmayı bilmiyorsanız, bkz. 95 no'lu püf noktası.) 65. Excel'de Otomatik doldurma özelliği olduğunu duydum. Bu nasıl çalışıyor?

Excel, haftanın günlerini, ayları ve rakamları otomatik doldurabilir. Örneğin bir hücreye Ocak yazın; bu hücreyi seçili duruma getirip sağ alt köşesindeki noktayı fare ile çekiştirerek seçili alanı sütunun altına doğru 4-5 hücre genişletin. Diğer hücrelerin (Şubat, Mart, Nisan,…) olarak dolduğunu göreceksiniz. Rakamlarda ise en az iki veri girişi gerekir. Örneğin bir sütunda ilk hücreye 1, ikinci hücreye 2 yazıp aynı işlemi yaparsanız, geri kalan hücreler (3, 4, 5,…) olarak dolar. Bu tür verilerde ilk iki hücreye birer atlamalı doldurma yaparsanız (örneğin 1 ve 3 ya da Ocak, Mart) otomatik doldurma işlemi de birer atlamalı devam eder (1, 3, 5, 7, 9… veya Ocak, Mart, Mayıs,… gibi). Sadece gün, ay ve rakamlarla da sınırlı değilsiniz. Otomatik doldurulacak serileri kendiniz tanımlayabilirsiniz. Bunun için Araçlar*Seçenekler*Özel Listeler (Tools*Options*Custom Lists) bölümüne girip YENİ LİSTE seçeneğini işaretleyin ve Liste Girdileri (List entries) kısmına serinizi yazıp Ekle (Add) düğmesine tıklayın.

66. Excel'de seçili bir sütunu nasıl başka bir sütuna taşırım?

Excel'de belirli bir hücre alanını seçtiyseniz, bu alanın etafında bir kontur çizgisi oluşur. Fare imlecini bu kontur çizgisinin üzerine getirdiğinizde, imleç ok işareti halini alır. Bu imleçle bir hücre alanını boş bir alana sürükleyip bırakabilirsiniz. Böylece veriler bir alandan başka bir alana taşınmış olur. Ama sürüklediğiniz alan dolu ise, buradaki verilerin silineceği uyarısı ekrana gelir. Bu işlemi yaparken <Shift> tuşunu basılı tutarsanız, seçili alan kopyalanır, yani ayni alandan iki tane olur. Burada da sürüklediğiniz alan dolu ise, buradaki verilerin silineceği uyarısı ekrana gelir. Aynı işlemi <Ctrl>+<Shift> tuşlarına basarak gerçekleştirirseniz, taşıma yaptığınız alanda yeni bir sütun oluşur ve komşu hücrelerdeki veriler bozulmadan verileriniz araya girer.

67. Elimizde pound, Fahrenhaeit, galon gibi metrik sistemde kullanılmayan birimler cinsinden değerler var. Bunları Excel'de kolayca metrik sisteme dönüştürebilir miyiz?

Evet. Ama önce Araçlar*İçine Ekle (Tools*Add-Ins) komutu ile çıkan diyalog kutusundan Çözümleme Araç Paketi'ni (Analysis ToolPak) işaretleyip bu modülün yüklenmesini sağlamalısınız. Bu işlem tamamlandıktan sonra ÇEVİR (CONVERT) fonksiyonunu kullanarak birimleri dönüştürebilirsiniz. Aşağıda sırasıyla libreyi kilograma, Fahrenheit'ı Celcius'a, litreyi galona, watt'ı beygirgücüne dönüştürmek için verdiğimiz 4 örnek fonksiyonlara bakabilirsiniz. Bunlarda rakam yerine hücre adresi yazarsanız o hücredeki rakama göre işlem yapılır. Diğer birimlerin nasıl kullanılacağını Excel Yardım dosyalarında ÇEVİR (CONVERT) sözcüğünü aratarak bulabilirsiniz.

=ÇEVİR(1; "lbm"; "kg")

=ÇEVİR(78; "F"; "C")

=ÇEVİR(C12; "lt"; "gal")

=ÇEVİR(30; "w"; "h")

68. Bir sayının iptal edildiğini göstermek için Bir Excel hücresinin üzerini bir köşeden bir köşeye çizmemiz gerekiyor. Ama hücrenin boyutunun değiştiğinde çizginin de boyunun buna göre hizalanmasını istiyoruz.

Çizim (Drawing) araç çubuğunu açın. Bu araç çubuğu üzerindeki Çizgi (Line) düğmesine tıklayın. Fare imleci bir artı işaretine dönüşecektir. Diyagonal olarak çizeceğiniz hücrenin üzerine gelin, klavyeden <Alt> tuşuna basın ve basılı tutun; çizginizi çizin. <Alt> tuşuna basıp bu çizgiyi çizince çizgi bu hücreye yapıştırılır. Artık hücre bir yere taşınırsa ya da boyutu değişirse çizginin boyutları da otomatik olarak buna göre değişecektir. Çizginin renk, kalınlık gibi özelliklerini ayarlamak için çizginin üzerine çift tıklayın ve açılan diyalog kutusundan gerekli ayarları yapın.

 

BUNLARI DA BİLİN!

69. Hücreyi Metne Uydurmak. Excel'de yazdığınız bir metnin yazıldığı hücreye tamı tamına uymasını sağlamak için Biçim*Sütun*En Uygun Genişlik (Format*Column*AutoFit) komutunu kullanabilirsiniz. Bu işlemin en pratik yolu ise, metni girdikten sonra fare imlecini hücrenin bulunduğu sütunun başlığına götürüp, sağ hücre sınırı üzerine çift tıklamaktır. Aynı şey satırlar için de geçerlidir.

70. Sayfalar, Sayfalar. Excel durum çubuğu tüm sayfaları aynı anda görüntülemeye yetmez. Tüm sayfaları görmek için durum çubuğunun sağındaki sola sağa kaydırma düğmelerinin üzerine sağ fare tuşu ile tıklayın ve istediğinizi seçin.

71. Otomatik Toplam. Bir sütundaki tüm değerleri toplamını o sütunun altındaki hücreye yazdırmak istiyorsanız, bu hücreye gelip araç çubuğundaki Otomatik Toplam (üzerinde sigma simgesi var) düğmesine tıklayabilirsiniz. Klavyeyi tercih edenler ise <Alt>+<Shift>+0 tuşuna basabilir.

72. Enter Tuşunu Kontrol Edin. Excel'de bir hücreye yazdıktan sonra <Enter> tuşuna basarsanız, etkin hücre seçicisi bir alt hücreye, <Shift>+<Enter> tuşuna basarsanız bir üst hücreye geçer. Ama genelde alt alta hücreleri değil yan yana hücreleri dolduruyorsanız bu düzeni değiştirebilirsiniz. Araçlar*Seçenekler*Düzen (Tools*Options*Edit) bölmesine girin, Yön bölmesini Sağ olarak belirleyin. Artık <Enter> tuşuna bastığınızda bir sağdaki hücre seçilecek.

73. Hızlı Kopyalama. Bir hücrenin içeriğini bir alttaki hücreye kopyalamak istiyorsanız, alt hücreye gidip <Ctrl>+<"> tuşlarına basın.

74. Formül Kopyalama. Aynı formülü aynı anda birden fazla hücreye girmek için, hücrelerin tümünü seçin, formülü yazın ve <Ctrl>+<Enter> tuşuna basın.

75. Büyük Alanları Seçmek. Büyük bir veri alanını fare ile kaydırarak seçmek yerine bir anda geniş bir seçili alan oluşturabilirsiniz. Bunun için <Ctrl>+* tuşlarına basmanız yeterli. Excel sizin için bu büyük alanı seçecektir.

8. GÜN

TABLOLARIMIZI DÜZENLEYELİM

İşlerinin yavaş yavaş yoluna girdiğini gören Elif ve Tamer artık birbirlerine dargın görünmüyorlardı. Eee, bunda benim katkım da yabana atılacak gibi değildi. Doğrusu, buna hayıflanayım mı yoksa, dedektifliğe yeni bir boyut eklediğimden dolayı sevineyim mi bilemiyordum. Bir ağızdan beni soru yağmuruna tuttuklarında, artık bunları düşünecek durumda değildim…

76. Excel'de her sütuna girdiğimiz veriler uzadıkça uzuyor. Bazen tablonun tamamını değil, belirli bir değere sahip girdileri görüntülemek istiyoruz. Bunu nasıl yaparız?

Bu işlemi Excel'in AutoFilter (Otomatik Süz) özelliğini kullanarak gerçekleştireceksiniz. Önce işlemi uygulayacağınız sütunları seçili hale getirin. Sonra Veri*Süz*Otomatik Süz (Data*Filter*AutoFilter) seçeneğini aktif hale getirin. Bu işlemi yaptığınızda bütün sütunların başlarına birer kutucuk konacaktır. Artık bu kutucuklardan filtreleme kriter seçeneklerinizi belirtebilirsiniz. Kutucuğa sol fare düğmesiyle bir kere tıklayın. Aşağı doğru açılan bir liste kutusu belirecektir. Burada sütundan görmek istediğiniz kriterleri belirleyebilirsiniz. Otomatik Süz seçeneğini kullanarak kriterlerinizi değişik yönlerde yöntemlerle belirleyebilirsiniz. Örneğin aşağı doğru açılan liste kutusunda Özel (Custom) seçeneğini tercih ettiğinizde, ekrana Özel Otomatik Süzme (Custom AutoFilter) diyalog kutusu gelecektir. Bu seçenek kutusunu kullanarak seçiminize büyüktür, küçüktür, eşittir, vs.. gibi seçenekleri de ekleyebilirsiniz. Ayrıca bu süzme yöntemi ile kaç girdi bulunduğunu görmek istiyorsanız, durum çubuğuna bakın. Burada belirlediğiniz kritere göre bulunan girdi sayısı yazıyor olacaktır.

77. Excel'de hazırladığımız tabloyu Word'e nasıl aktarırız? Bunun üç yolu var: Basit Yapıştırma (bkz. Bunları da Bilin!; xx. Tablo Yapıştırma); Gömme; ve Bağlama. Basit yapıştırma hesap tablosunun sadece bir görüntüsünü yapıştırır. Excel'de bu hesap tablosunu açıp yapacağınız değişiklikler, Word'e yapıştırılmış tabloya yansımaz. Gömme (Embedding) işleminde ise, Excel tablosunda yapacağınız değişiklikler Word'e yapıştırılmış tabloya yansımaz, ancak Word'deki tablo üzerine çift tıkladığınızda, tablo ile birlikte Word'ün araç çubuğu ve menüleri Excel'inki gibi olur ve tablo üzerinde gerekli değişiklikler yapılabilir. Gömme işlemi için şu adımları izleyeceksiniz: Excel'deki tabloyu seçip <Ctrl>+C tuşlarıyla kopyaladıktan sonra Word'e geçin ve Düzen*Özel Yapıştır (Edit*Paste Special) komutunu çalıştırın. Açılan diyalog kutusunda Yapıştır (Paste) ve Microsoft Excel Çalışma Sayfası Nesne'yi (Microsoft Excel Worksheet Object) seçin. Tamam düğmesine tıklayın.

Bağlama (Linking) işlemi ise Excel'deki tabloda sonradan yaptığınız değişikliklerin, Word'e yapıştırdığınız tabloya yansımasını sağlar. Bağlama işlemi için şu adımları izleyeceksiniz: Excel'deki tabloyu seçip <Ctrl>+C tuşlarıyla kopyaladıktan sonra Word'e geçin ve Düzen*Özel Yapıştır (Edit*Paste Special) komutunu çalıştırın. Açılan diyalog kutusunda Bağ Yapıştır (Paste Link) ve Biçimlendirilmiş Metin'i (Formatted Text) seçip Tamam düğmesine tıklayın. Word'deki tablo üzerine sağ fare tuşu ile tıklayıp açılan menüden Bağlantıyı Güncelleştir (Update Link) komutuna tıklarsanız, tablonuz Excel'de yapılan değişikliklere göre güncellenir. Bu menüde Excel'de bağlantı kurulmuş dosyayı açmak için de komutlar vardır.

78. Excel'de girdiğimiz verileri bir form halinde düzenlemek, bu forma yeni veriler girmek ve istediğimiz verileri aratmak mümkün mü? Elbette. Örneğin elimizde firma isim ve telefonlarının bulunduğu bir veritabanı olsun. Bu veritabanın tümünü seçip Veri*Form (Data*Form) komutuna tıklayın. Karşınıza aşağıdaki gibi bir form kutusu gelecek. Bu formu dBase tarzı gerçek bir veritabanı formu olarak kullanabilirsiniz. Yeni (New) komutuna tıklayarak ilgili alanlara yeni veriler eklerseniz, bunlar Excel tablonuzda en alt satıra eklenecektir. Bu şekilde büyük bir veritabanı oluşturduysanız, Ölçüt (Criteria) komutuna tıklayarak istediğiniz gibi arama yaptırabilirsiniz.

79. İşverenimiz satışa sunacağı bir ürün için maliyetlerini ve satış gelirlerini vermiş. Belirli bir kar elde etmek için ne kadar satış yapması gerektiğini öğrenmek istiyor. Bunu Excel'de hesaplatabilir miyiz?

Elbette. Bunu için Excel'in Hedef Ara (Goal Seek) özelliğini kullanacaksınız. Bunu bir örnek üzerinde anlatalım: Diyelim ki işvereninizin satış gelirlerini, giderleri ve karı aşağıda verilen tablodaki gibi olsun. Burada kar 450 milyon TL olarak gözüküyor. İşverenin hedefi ise 500 milyon TL. Araçlar*Hedef Ara (Tools*Goal Seek) komutunu çalıştırın. Hücre Ara (Set cell) kısmında sonuç almak istediğiniz hücrenin adını girin (burada $B$5, B5 hücresini tanımlıyor). Sonuç Hücre (To value) kısmına hedeflediğiniz değeri girin (burada 500 milyon). Daha sonra Değişecek Hücre (By changing cell) kısmına, bu sonucu elde etmek için değiştirmek istediğiniz hücrenin ismini girin (burada $B$1). Tamam düğmesine tıkladığımızda, 500 milyon TL kar elde etmek için, işverenin satışlardan elde ettiği geliri 2.4 milyar TL'ye çıkarması gerektiği bulunur. Elbette Değişecek Hücre kısmına $B$4 yazsaydık, bu karı elde etmek için giderlerin kaç liraya düşürülmesi gerektiği ortaya çıkardı. Hedef Ara özelliği bu küçük örnekte basit görünebilir, ancak karmaşık formüllerin kullanıldığı hücrelerde çok işe yarar.

80. Bazı tablolarımız, sayfayı yatay konuma getirsek bile sayfaya sığmıyor. Ne yapmalıyız?

Önce araç çubuğundaki Sayfa Önizleme (Print Preview) düğmesine tıklayarak sayfanın baskıdan önceki görünümüne geçin. Üstteki Kenar Boşluğu (Margins) düğmesine tıklayın. Hücrelerin ve sayfanın sınırları belli olacak; bunları çekiştirerek hem hücrelere sığmayan metinleri düzeltebilir, hem de sayfada yazılabilecek alanın boyutlarını genişletebilirsiniz. Tablonuz bir sayfaya yine sığmıyorsa Ayarla (Setup) düğmesine tıklayın. Karşınıza sayfa yapısını ve diğer sayfa ayarlarını yapabileceğiniz bir diyalog kutusu gelecek. Burada sayfanın yatay dikey ayarlarını yapabileceğiniz gibi, Sığdır (Fit to) seçeneğini işaretleyerek, tablonuzu enine ve boyuna kaç sayfaya sığdırmak istediğinizi belirleyebilirsiniz. Gerekirse Küçültme/Büyütme (Adjust to) alanına yüzde cinsinden değerler girerek tablonuzu büyütüp küçültebilirsiniz. Bu işlemler hücreleri ve yazıtipini uygun boyutlarsa getirecektir. Tabii fazla uzun bir tablo hazırlamışsanız, bunu tek sayfaya sığdırmak, yazıların okunamayacak kadar küçülmesine yol açacaktır. Fazla zorlamayın ve tablonuzu birden fazla sayfada sunmanın yollarını arayın. Ne de olsa bir kağıdın boyutları sınırlıdır. 81. Bazen sütun başlıklarını birden fazla satıra yaymam gerekiyor. Bir hücrenin içinde birden fazla satır kullanmanın yolu nedir? Sütun başlıklarınızın birinci satırda yer aldığını varsayalım. Satırın başındaki satır numarasına bir kere tıklayın ve tüm satırı seçili duruma getirin. Biçim*Hücreler (Format*Cells) komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusundan Hizalama (Alignment) bölümüne gidin. Bu bölümde de hücre içerisindeki metnin yatay ve dikey olarak nasıl yerleştirileceği ayarlanabilir. Bunun hemen yanındaki Metni Sar (Wrap Text) seçeneğini aktif hale getirirseniz, hücre içerisinde istediğiniz kadar satır kullanabilirsiniz. Excel hücre içerisindeki satırları otomatik olarak bir alta kaydırır. Eğer satırı istediğiniz yerde alta geçirmek istiyorsanız hücre içerisinde satırı yazarken <Enter> yerine <Alt+Enter> tuşlarını kullanarak satırı bir alta kaydırabilirsiniz.

82. Excel hücrelerine girdiğim metinler, ekranda hücreye sığmış gözükse bile, yazıcıdan eksik çıkıyor. Ne yapabilirim? Excel'de hücre sınırlarını çekiştirerek bir metni hücreye tam sığdırdığınızı düşünebilirsiniz. Ancak emin olmayın; önce Dosya*Baskı Önizleme (File*Print Preview) komutunu çalıştırın. Tablonuzun kağıt üzerinde nasıl görüneceğini aktaran bir pencere açılacaktır. Böylece hem eksiklerinizi, hem de hücrelere sığmayan metinleri görebilir, gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz.

83. İki farklı sayfadaki hesap tablolarımı raporumuzun tek sayfasına nasıl bastırabiliriz? Diyelim ki Excel kitabınızın ilk sayfasında (Sayfa1- "Sheet1") aşağıdaki gibi bir tablo var. Sayfa2'de ise çok benzer, ancak B Grubu olarak adlandırılmış birtakım veriler olsun. B Grubu verileri A Grubu verilerinin tam altına taşınmış halde yazıcı çıkışı almak istiyorsunuz. O halde Sayfa2'ye (Sheet2) gidin. Görünüm*Araç Çubuğu*Özelleştir (View*Toolbars*Customize) düğmesine tıklayın. Kategoriler (Categories) listesinde Yardımcı (Utility) seçeneğinin üzerine gelin. Sağ tarafta, üzerinde fotoğraf makinesi simgesi olan düğmeyi araç çubuğuna sürükleyip bırakın. Bu kamera düğmesidir. Diyalog kutularını kapattıktan sonra Sayfa2'de veri girilmiş alanı seçin (Burada A1:D6) ve kamera düğmesine tıklayın. Sayfa1'e geçip bu sayfanın altındaki uygun bir hücreye (örneğimizde A8) tıklayın. Sayfa2'deki verilerin bir görüntüsü Sayfa1'in üzerine yapıştırılacaktır. <Alt> tuşunu basılı tutarak yapıştırılan görüntüyü uygun bir konuma sürükleyin. Yapıştırdığınız alanın çerçevesini silmek için üzerine sağ fare tuşu ile tıklayıp menüden Nesneyi Biçimle (Format Object) komutunu çalıştırın. Desen (Pattern) bölmesinde Hiçbiri (None) seçeneğini işaretleyip Tamam düğmesine tıklayın. Aşağıdaki gibi bir tablo elde edeceksiniz. Sayfa2'deki değerleri değiştirirseniz, Sayfa1'e yapıştırdığınız alan içindeki değerler de değişecek.

84. Excel 4.0'ın Seçenekler menüsünde yazdırma alanını belirlemeye yarayan Yazdırma Alanını Seç diye bir komut vardı. Bu komutu Excel 95'te bulamıyorum.

Bir Excel tablosunda istemediğiniz alanların kağıt üzerine aktarılmaması için basılacak alanı tanımlamanız gerekir. Excel 95'te de bu komut olmasına karşın menülerden kaldırılmış. Gerçi Araçlar*Seçenekler*Genel bölmesinde Excel 4.0 menüleri seçeneğini işaretleyerek eski menülere dönüş yapma şansınız var ama, Excel'i her açtığınızda tekrar tekrar bu ayarı yapmamanız için daha kısa bir yol öğreteyim: Araç çubuğu üzerine sağ fare tuşu ile tıklayıp Özeleştir'i (Customize) seçin. Kategoriler (Categories) listesinde Dosya (File) satırının üzerine gelin. Yan tarafta gördüğünüz düğmeler içinde ilk sıranın sonundaki yazıcı simgeli düğmeyi (normal yazıcı simgesine göre daha küçüktür) fare ile sürükleyip araç çubuğu üzerine bırakın. Artık bir alanı seçip bu düğmeye tıkladığınızda yazıcıya sadece bu alanı gönderebilirsiniz.

BUNLARI DA BİLİN!

85. Seçimin Vaziyeti. Bir Excel çalışma sayfasında bir dizi hücreyi seçtikten sonra bu seçim alanındaki bazı bilgileri Excel penceresinin hemen altındaki durum çubuğunda bulunan Otomatik Hesaplama kutusundan alabilirsiniz. Bu kutuda normalde seçtiğiniz hücredeki sayıların toplamı görüntülenir. Ancak bu kutunun üzerine gidip sağ fare düğmesine bastığınızda bir menü açılır. Bu menüden seçimle ilgili ortalama, sayı adedi, en büyük ve en küçük değerleri ve elbette sayıların toplamını ekrana getirebilirsiniz. 86. Başlık Ortalama. Çalışma tablosunun bir satırında belirli hücreler arasına ortalanmış bir başlık yazmak istiyorsanız, ilk hücreye başlığınızı yazın. Sonra o satırda ilk hücre ile birlikte ortalama yapılacak tüm hücreleri seçin ve araç çubuğunda Sütunlar Arasında Ortala (Merge and Center) düğmesine tıklayın. 87. Tablo Yapıştırma. Excel'de hazırladığınız tabloyu bir Word belgesine, Word tablolarına benzer bir şekilde yapıştırmak istiyorsanız, tabloyu Excel'de seçip <Ctrl>+C tuşlarına basın. Daha sonra Word belgesine geçip Düzen*ÖzelYapıştır (Edit*Paste Special) komutunu çalıştırın. Türü (As) kısmında Biçimlendirilmiş Metin'i (Formatted Text) seçip Tamam düğmesine tıklayın. 88. Word'den Excel'e Tablo. Word'de hazırladığınız bir tablo varsa bunu Excel'e kes/yapıştır yöntemi ile biçimi bozulmadan aktarabilmeniz için o tablonun Word'ün tablo yaratma fonksiyonları ile değil, aralarına sekme (Tab) verilerek hazırlanmış olması gerekir. Bu sekmeler, Excel'de verinin bir sağdaki hücreye yazılacağını belirtir. 9. GÜN

GRAFİKLER, FONKSİYONLAR, MAKROLAR

İşte son güne gelmiştik. Excel'in grafik özellikleri, makroları ve fonksiyonları ile ilgili sorularını cevaplayıp birkaç püf noktası verdiğimde raporlarını hazırlamak için hiçbir eksikleri kalmayacaktı. "Grafiklerle ve fonksiyonlarla uğraşmak pek kolay iş değil" dedi Tamer. "O kadar çekinmeyin; sizin için gerekli olanları öğrenmeniz zor değil. Excel 95, grafik sihirbazı ile grafik yaratma işlerini kolaylaştırıyor. Fonksiyonlara, yani işlevlere gelince, temel matematik işlevlerini kullanmakta zorlanmazsınız. Ama Excel'de 430'a yakın işlev var. Bunların hepsini anlatmaya zaman yetmez. Ama mantığını bir kez kaparsanız arkası gelir." "Ya makrolar?" diye sordu Elif. "Makrolar biraz uzman işidir. Art arda yaptığınız işlemleri tek komuta indirmesi için, Word'deki gibi Makro Kaydet komutu ile temel makrolar yaratabilirsiniz. Ancak, gerçek makrolar yaratmak için Visual Basic For Applications isimli makro yaratma dilini iyi bilmeniz gerekir. Yine de size birkaç örnek vereceğim. Şimdi dersimize geçelim…"

89. Excel'de bir grafiği nasıl çizdiririz?

Bunu basit bir örnek üzerinde açıklayalım. Diyelim ki aşağıdaki gibi bir veritabanımız var. Bu veritabanında belirtilen kamyonların her ay taşıdıkları yük miktarı grafik olarak gösterilmek isteniyor. Önce bu tablonun tamamını seçin ve araç çubuğundaki Grafik sihirbazı (Chart Wizard) butonuna tıklayın. İmleç artı işaretine dönüşecektir. Bu imleç ile hesap tablosunun boş bir alanına bir dikdörtgen çizin. Karşınıza Grafik sihirbazının 1. adımı çıkacak. Tablonun tamamını önceden seçtiğiniz için Aralık (Data range) kısmında değişiklik yapmanız gerekmez; İleri (Next) düğmesine tıklayın. 2. ve 3. adımlarda grafiğinizin biçimini seçeceksiniz; bu tercih size kalmış. 4. adımda satır veya sütunlardaki verilerin grafik üzerindeki yerleşimi ile ilgili ayarlar var. Örneğimizde bu diyalog kutusunda bir değişiklik yapmak gerekmiyor; ama diyalog kutusunda görünen örnek grafiğe göre bu seçeneklerin ne işe yaradığını kolayca görebilirsiniz. 5. adımda göstergeyi (lejand) ekleme seçeneğinin yanı sıra, grafik başlığını ve eksen başlıklarını yazabileceğiniz alanlar bulunur. Bunları doldurun. Son düğmesine tıkladığınızda grafiğiniz oluşacak. Grafiğin renklerini, çizgi ve kenarlık kalınlıklarını değiştirmek için, Grafiğin üzerine çift tıklayın; daha sonra biçimini değiştirmek istediğiniz öğenin üzerine çift tıklayın. Karşınıza biçimle ilgili her tür değişikliği yapabileceğiniz bir diyalog kutusu gelecek. 90. Excel'de bir zaman serisine göre girdiğimiz verilerle bir çubuk grafik hazırladık. Bu çubuk grafik üzerinde serinin genel gidişini (trendini) gösterebilir miyiz? Bunun için EĞİLİM (TREND) işlevini kullanacaksınız. Örneğin elimizde aşağıdaki gibi bir veritabanı olsun. Satış Trendini (eğilimini) hesaplamak için, A3 alanına Satış Trendi yazdıktan sonra B3:G3 alanını seçin. Hemen ardından =EĞİLİM(B2:G2) formülünü yazıp <Ctrl>+<Shift>+<Enter> tuşlarına aynı anda basın. Böylece satış trendi değerlerini bulmuş oldunuz. Bunu grafiğe dönüştürmek içinse, A1:G3 arasındaki hücreleri seçin, Grafik Sihirbazı (Chart Wizard) düğmesine tıklayıp çalışma sayfası üzerinde bir grafik alanı yaratın. Grafik Sihirbazı'nın 2. adımında tipi olarak karma (çizgi-çubuk) grafik türünü, 3. adımda ilk seçeneği işaretleyin. Böylece aşağıdaki gibi, hem aylık satışları hem de satış trendini gösteren bir grafik elde edeceksiniz. 91. Tablomuza yazdığımız bazı rakamların en yakın tam sayıya yuvarlanmasını istiyoruz. Bunu nasıl yaparız? Bunun için Excel'in YUVARLA (ROUND) fonksiyonundan yararlanabilirsiniz. Ancak, fonksiyonlar verilerin bulunduğu hücrelerde kullanılamazlar; yoksa fonksiyon döngüye girer. Bu yüzden, bir sütuna sayıları girdiyseniz, yanındaki sütuna YUVARLA fonksiyonu ile yuvarlatılmış hallerini yazmalısınız. Sonra gerekirse gerçek rakamların bulunduğu sütunu seçip, sağ fare menüsünden Gizle (Hide) komutu ile bu sütunu gizleyebilirsiniz. Şimdi YUVARLA fonksiyonunun nasıl kullanıldığını anlatalım: =YUVARLA(A5;-1) gibi bir değer A5 sütunundaki rakamı bir basamak yuvarlar. Örneğin rakam 3456 ise 3460 yapar. -1 yerine -2 kullansaydık yuvarlanmış rakam 3500 olacaktı. Burada eksi (-) işareti sizi şaşırtmasın: Burada 1, 2 gibi pozitif bir değer kullansaydık, varsa ondalık kesirden sonrasını yuvarlayacaktı. Örneğin 3456,45 gibi bir rakam için =YUVARLA(A5;1) fonksiyonunu kullanırsanız, yuvarlanmış rakam 3456,5 olur. 92. Bir hücrenin değeri örneğin 100'den fazla ise 100 yazılması, az ise gerçek değerin yazılmasını istiyoruz. Bunu nasıl başarabiliriz? Bunu Excel'in IF fonksiyonunu kullanarak yapacağız. aşağıdaki gibi bir hesap tablonuzun olduğu varsayalım. Burada A ve B sütunlarında yazan değerleri toplayıp D sütununa yazıyoruz. Sizin istediğiniz D sütunundaki değerin 100'den fazla olması durumunda buraya 100 yazılması olduğuna göre D sütununda ufak bir IF formülü kullanmamız gerekiyor. Burada yazmamız gereken formül ise EĞER((C3+B3)>100,100,C3+B3). İngilizce Excel kullanıyorsanız EĞER yerine IF formülünü kullanabilirsiniz. 93. Hücreye girdiğim tarihin o yılın kaçıncı günü olduğunu hesaplatmak istiyorum. Yani, 1 Ocak için 1. Gün, 31 Kasım için 366. Gün olacak şekilde. Bunu nasıl başarabilirim? Aynı zamanda Jülyen takvimi adı verilen bu işlemi yapmak Excel için son derece kolaydır. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta var, o da artık yıllar. Neyseki Microsoft'çular Excel'i yaparken bunu ayarlayacak bir şeyler geliştirmişler. A1 hücresinde düzgün olarak yazılmış tarihin olduğunu düşünelim. B1 hücresine =A1-TARİH(YIL(A1)-1;12;31) formülünü girerseniz, bu formül A1 hücresindeki tarihin yılın kaçıncı gününe karşılık geldiğini gösterecektir. (İngilizce Excel kullanıyorsanız, TARİH yerine DATE fonksiyonunu kullanın.) 94. Raporumuzda matrisler kullanacağız. Bu matrislerin çarpımını Excel'de otomatik yaptırabilir miyiz? Excel bu özelliğe sahip. Örneğin çalışma tablonuzun A1:C3 alanında 3x3'lük bir matris ile F1:G3 alanında 3x2'lik birer matris olsun. (İki matrisin çarpılabilmesi için, ilk matrisin sütun sayısının, ikinci matrisin satır sayısına eşit olması gerektiğini hatırlatalım.) 3x3'lük (mxn formatındaki) matris ile 3x2'lik (nxp formatındaki) iki matris çarpılırsa, 3x2'lik (mxp formatında) yeni bir matris oluşur. O halde çalışma tablomuzun boş ve uygun bir yerinde 3x2'lik bir alan seçin ve bu alana =DÇARP(A1:C3; F1:G3) formülünü girip (İngilizce Excel kullanıyorsanız DÇARP yerine MMULT fonksiyonunu kullanın) <Shift>+<Ctrl>+<Enter> tuşlarına basın. İşte matris çarpımınız karşınızda… 95. Excel'de makro yaratmaya çalışıyoruz ama yazdığımız makro, sayfa (sheet) olarak üzerinde çalıştığımız kitapa ekleniyor. Makroları tüm kitaplarda geçerli kılmanın yolu yok mu? Bu, Excel'i yaratanların bir azizliği. Excel'de makrolar Word'den farklı bir şekilde kaydedilir. Makrolarınızı tüm belgelerde geçerli kılmak için şu yolu izlemelisiniz: Excel'de bir kitap (workbook) açın. Araçlar*Makro Kaydet*Yeni Makro Kaydet (Tools*Record Macro*Record New Macro) komutuna tıklayın. Karşınıza gelen diyalog kutusuna yeni makronuzun adını girin ve Seçenekler (Options) düğmesine tıklayın. Saklama Yeri (Store in) kısmında Kişisel Makro Çalışma Kitabı (Personal Macro Workbook) seçeneğini işaretleyin. Tamam düğmesine tıklayarak açılan Modül sayfasında yeni makronuzu yazın. (Bu şekilde makro yazmak için Visual Basic for Applications dilini bilmeniz veya elinizde makro örneklerinin olması gerekir.) Dosyayı PERSONAL.XLS adıyla EXCEL\XLSTART dizinine kaydedin. Bundan böyle her Excel'i açtığınızda bu dosya karşınıza gelecek, yarattığınız her yeni makro bu dosyaya eklenecek ve üzerine açtığınız tüm dosyalarda tüm makrolarınız geçerli olacak. Tabii, Excel'i her açtığınızda PERSONAL.XLS dosyasının görünmesini istemeyebilirsiniz. Öyleyse bu dosya açıldığında Pencere*Gizle (Windows*Hide) komutunu çalıştırın. Yeni bir makro yaratacağınız zaman bu dosyayı Pencere*Göster (Window*Unhide) komutuyla görünür hale getirmeniz gerektiğini de unutmayın. 96. Excel'de girdiğim verileri sıralamak veya süzmek (filtrelemek) istediğimde bunların doğru sırada olmadığını görüyorum. Nedendir ve nasıl düzeltilir? Bu, büyük olasılıkla, girdilerin başında yanlışlıkla boşluk bırakıyor olmanızdan kaynaklanıyor. Ama tek tek bu boşlukları silmek zorunda değilsiniz. Seçtiğiniz hücrelerde bunu sizin yerinize yapan bir makro var: Sub BoslukSil() For Each c In Selection.Cells c.Value=Application.Trim(c.Value) Next c End Sub 97. Formül (işlev) kullanarak yaptığım hesapların, formül olarak değil, rakamsal değer olarak görünmesini istiyorum. Bir hücrede formül kullanarak yaptığınız hesabı başka bir hücreye kopyalayacaksanız, bu hücreyi seçin ve Ctrl+C tuşları ile kopyalayın. Sonra kopyalama yapacağınız hücreye geçerek Düzen*ÖzelYapıştır (Edit*Paste Special) komutunu çalıştırın. Ekrana gelen diyalog kutusunda Değerleri (Values) seçeneğini işaretleyip Tamam düğmesine tıklayın. Ama bir hücre veya hücre grubundaki formülleri rakamsal değere çevirmek istiyorsanız, şu makroyu da kullanabilirsiniz: Sub Form2Deger() For Each c In Selection.C ells c.Formula=c.Value Next c End Sub BUNLARI DA BİLİN! 98. Dikine Başlıklar. Excel tablonuzda dikine başlıklar kullanmak istiyorsanız, başlığın yer aldığı hücreyi seçin, üzerine sağ fare tuşu ile tıklayıp Hücreleri Biçimle (Format Cells) komutunu çalıştırın. Hizalama (Alignment) bölmesine geçip Yönelim (Orientation) kısmından dikine başlık formatını seçip Tamam düğmesine tıklayın. 99. Otomatik Biçim. Excel'de hazırladığınız tablolara şık bir görünüm vermek istiyorsanız, tabloyu seçip Biçim*Otomatik Biçim (Format*AutoFormat) komutunu çalıştırın. Karşınıza gelen diyalog kutusunda pek çok tablo biçimini örnekleri ile birlikte bulacaksınız. 100. Romen Rakamları. Bir sayının Romen rakamları ile görünmesini istiyorsanız, ROMEN() formülünü kullanabilirsiniz. B2 hücresinde 1996 sayısının olduğunu varsayalım. Eğer A2 hücresinde bu sayıyı Romen rakamı ile görmek istiyorsanız, bütün yapacağınız şey A2 hücresine ROMEN(B2) formülünü girmektir. 101. Fırıldak. Hesap tablonuza bir hücrenin değerini artırıp azaltacak düğmeler eklemek için Fırıldak (Spinners) özelliğini kullanabilirsiniz. Bu düğmeyi kullanmak için herhangi bir hücreye herhangi bir değer girin. Forms (Formlar) araç çubuğundan Fırıldak aracının düğmesine basın. Farenizi kullanarak hesap tablosunda istediğiniz yere istediğiniz boyutta bir fırıldak çizin. Fırıldak üzerine sağ fare tuşuyla basın; Nesne Biçimle (Format Object) komutunu çalıştırın. Diyalog kutusunun Hücre Bağlantısı (Cell Link) bölmesinde sayının etkileyeceği adresi girin (örneğin B3 için $b$3). Bu diyalog kutusundan ayrıca hücrenin alabileceği minimum ve maksimum değerleri, artış miktarını ayarlayabilirsiniz. İşte bu kadar. Artık arttırma/azaltma düğmenizi kullanabilirsiniz. Elbette bu çaylakların Excel bilgilerini geliştirmek için daha bir fırın ekmeğe ihtiyaçları vardı. Ama artık işi bilen birini mi tutarlar, yoksa bu öğrendiklerinin üzerine her gün bir taş daha koyup kendileri mi Excel uzmanı olurlardı, orası kendilerine kalmıştı. Doğrusu bu maceranın bitmesi işime geliyordu. Bana artık hayrı dokunmayacağı anlaşılan o yeşil gözleri değil, birikmiş faturalarımı düşünmek zorundaydım. Elif ve Tamer ofisimden ayrıldıklarında, geride bol sıfırlı bir çek ve daha dün kıyamet habercisi gibi yağan sağanağı hiçe sayarcasına parıldayan bir nisan güneşi bırakmışlardı. Ofisimin kapısını kilitleyip Cihangir'deki evime doğru yol alırken iyi bir tatili hakkettiğimi düşünüyordum. Şöyle Fethiye civarlarında, bol deniz, bol kum ve bol ormanlı bir tatili… Formüller değerleri nasıl hesaplar?

Bir formül, bir çalışma sayfasındaki verileri çözümleyen bir eşitliktir. Formüller, çalışma sayfası değerleri üzerinde, toplama, çarpma ve karşılaştırma gibi işlemleri yapar; ayrıca, değerleri birleştirebilir. Formüller, aynı çalışma sayfasındaki başka hücrelere, aynı çalışma kitabının başka sayfalarındaki hücrelere veya başka çalışma kitaplarındaki sayfalarda bulunan hücrelere başvurabilir. Aşağıdaki örnek, B4 hücresinin değeri ile 25'i toplamakta ve sonra sonucu, D5, E5 ve F5 hücrelerinin toplamına bölmektedir.

Formül sözdizimi hakkında

Formüller, değerleri, sözdizimi olarak bilinen belirli sırayla hesaplar. Formülün sözdizimi, hesaplamanın sürecini tanımlar. Microsoft Excel'de formüller eşit imiyle (=) başlar, arkasından da formülün hesapladığı gelir. Örneğin, aşağıdaki formül, 5'ten 1'i çıkarmaktadır. Sonra da, formülün sonucu hücrede görüntülenir.

=5-1

Hücre başvuruları hakkında
Bir formül, bir hücreye başvurabilir. Bir hücrenin, başka bir hücreyle aynı değeri içermesini istiyorsanız, bir eşit imi ve arkasından hücreye başvuruyu girin. Formülü içeren hücreye, bağımlı hücre denir ¾ bu hücrenin değeri, diğer hücredeki değere bağlıdır. Formülün başvurduğu hücre her değiştiğinde, formülü içeren hücre de değişir. Aşağıdaki formül, B15 hücresindeki değeri, 5'le çarpmaktadır. Formül, B15 hücresindeki değer her değiştiğinde, yeniden hesaplanacaktır.
=B15*5
Formüller, hücrelere veya hücre aralıklarına veya hücreleri veya aralıkları gösteren adlara veya etiketlere başvurabilir.

Çalışma sayfası işlevleri hakkında

Microsoft Excel, işlev olarak bilinen pek çok önceden tanımlanmış veya yerleşik formül içerir. İşlevler, basit veya karmaşık hesaplamalar yapmak için kullanılabilir. Çalışma sayfalarında en sık kullanılan işlev, hücre aralıklarını toplamada kullanılan TOPLA işlevidir. Değerler içeren az sayıda hücrenin toplam değerini hesaplamak için bir formül yaratabilirsiniz; ancak, TOPLA çalışma sayfası işlevi, pek çok hücre aralığını hesaplar.

Formül sözdizimi hakkında

Formül sözdizimi, bir formüldeki öğelerin yapısı veya sırasıdır. Microsoft Excel'de, formüller, bir eşit imi (=) ve arkasından hesaplanacak öğeler (işlenenler) ve hesaplama işleçlerini içeren belirli bir sözdizimi izler. Her bir işlenen, değişmeyen bir değer (sabit değer), bir hücre veya aralık başvurusu, bir etiket veya bir çalışma sayfası işlevi olabilir.
Varsayılan olarak, Microsoft Excel bir formülü, soldan sağa doğru, eşit imiyle (=) başlayarak hesaplar. Formülün sözdizimini değiştirerek, hesaplamanın nasıl yapıldığını denetleyebilirsiniz. Örneğin, aşağıdaki formül, Microsoft Excel çarpmayı toplamadan önce hesapladığı için, 11 sonucunu verir: Formül, 2'yle 3'ü çarpar (sonuçta 6 ortaya çıkar) ve sonra 5 ekler.
=5+2*3
Aksi durumda, sözdizimini değiştirmek için ayraç kullanırsanız, ilk olarak 5'le 2'yi toplayıp, sonra sonucu 3'le çarparak, 21 sonucunu elde edebilirsiniz.
=(5+2)*3

Formülü düzenleme

1    Düzenlemek istediğiniz formülü içeren hücreyi tıklatın.
Hücre bir bağlantı içeriyorsa, düzenlemek istediğiniz hücrenin yanındaki bir hücreyi tıklatın, sonra düzenlemek istediğiniz formülü içeren hücreyi seçmek için, bir ok tuşunu kullanın.
2    Formül çubuğunda formülde değişiklikleri yapın.
Formüldeki bir işlevi düzenlemek istiyorsanız, işlevdeki bağımsız değişkenleri düzenleyin.
3    ENTER tuşuna basın.
Formül, bir dizi formülü ise, CTRL+ÜST KARAKTER+ENTER tuşlarına basın.

Dizi formülünü düzenleme

1    Dizi aralığındaki herhangi bir hücreyi tıklatın.
2    Formül çubuğunu tıklatın. Formül çubuğu etkin durumdayken, dizi formülünde bağlayıcı ayraçlar ( { } ) görünmez.
3    Dizi formülünü düzenleyin.
4    CTRL+ÜST KARAKTER+ENTER tuşlarına basın.

Formülün tümünü veya parçasını hesaplanan değerle değiştirme

Bir formülün, başvurduğu hücrelerde değişiklik yaptığınız zaman, artık yeniden hesaplamaması için, formülü "dondurabilirsiniz". Bir formülü, hesaplanan değeriyle değiştirerek, Microsoft Excel formülü kalıcı olarak siler. Bir formülün yalnızca bir parçasını dondurmak istiyorsanız, yalnızca, yeniden hesaplanmasını istemediğiniz parçasını değiştirebilirsiniz.

Formülü veya dizi formülünü silme

Uyarı Bir formülü sildiğiniz zaman, Microsoft Excel formülü ve değeri kaldırır.
1    Formülü içeren hücreyi tıklatın.
Formül, bir dizi formülüyse, diziyi seçin.
2    DELETE tuşuna basın.

Hücre ve aralık başvuruları hakkında

Bir başvuru, bir çalışma sayfasındaki bir hücreyi veya hücre aralığını tanımlar ve Microsoft Excel'e formülde kullanmak istediğiniz değerleri veya verileri nerede araması gerektiğini belirtir. Başvurularla, çalışma sayfasının farklı kısımlarında bulunan verileri bir formülde kullanabilir veya bir hücredeki değeri birden fazla formülde kullanabilirsiniz. Ayrıca, aynı çalışma kitabının başka sayfalarındaki hücrelere, başka çalışma kitaplarına ve başka programlardaki verilere başvurabilirsiniz. Başka çalışma kitaplarındaki hücrelere yapılan başvurulara, dış başvuru denir. Başka programlardaki verilere yapılan başvurulara, uzaktan başvuru denir.
Varsayılan olarak, Microsoft Excel , sütunları harflerle (A'dan IV'ye kadar, toplam 256 sütun olarak) ve satırları sayılarla (1'den 65536'ya kadar) etiketleyen A1 başvuru biçemini kullanır. Bir hücreye başvurmak için, sütun harfini, arkasından da satır numarasını girin. Örneğin, D50, D sütunuyla 50. satırının kesiştiği yerdeki hücreye başvurur. Bir hücre aralığına başvurmak için, aralığın sol üst köşesindeki hücrenin başvurusunu girin, iki nokta üst üste imi (:) girin, sonra aralığın sağ alt köşesindeki hücrenin başvurusunu girin. Aşağıdakiler, başvuru örnekleridir.
Buna başvurmak için    Bunu kullanın
A. sütun ve 10. satırdaki hücre    A10
A. sütun ve 10. satırdan 20.satıra kadar olan hücreler    A10:A20
15. satır ve B. sütundan E. sütuna kadar olan hücreler    B15:E15
5. satırdaki tüm hücreler    5:5
5. satırdan 10. satıra kadar olan bütün hücreler    5:10
H. sütundaki bütün hücreler    H:H
H. sütundan J. sütuna kadar olan tüm hücreler    H:J
Çalışma sayfasındaki satırların ve sütunların numaralandırıldığı bir başvuru biçemi de kullanabilirsiniz. R1C1 biçemi, makrolardaki satır ve sütun konumlarını hesaplamak için yararlıdır ve göreceli hücre başvurularını göstermek için yararlı olabilir. R1C1 biçeminde, Microsoft Excel, bir hücrenin konumunu, "R"; arkasından bir satır numarası, "C" ve arkasından bir sütun numarasıyla belirtir.
Notlar

• Microsoft Excel'de yapmak istediğinize bağlı olarak, formülün konumuna bağlı hücrelere başvurular olan göreceli hücre başvuruları veya her zaman belli bir konumdaki hücrelere başvuran başvurular olan mutlak başvuruları kullanabilirsiniz.
• Bir çalışma sayfasında bulunan belli sütunlardaki veya satırlardaki hücrelere başvuru yapmak için, çalışma sayfasındaki sütunların ve satırların etiketlerini kullanabilirsiniz veya hücreleri, hücre aralıklarını, formülleri veya sabit değerleri göstermek için tanımlayıcı adlar yaratabilirsiniz.
• Aynı hücredeki veya hücre aralığındaki verileri çalışma kitabı içindeki çok sayıda çalışma sayfasında çözümlemek istiyorsanız, bir 3-B başvuru kullanın. 3-B başvuru, hücre veya aralık başvurusunu, ondan önce de bir çalışma sayfası adları aralığını içerir. Microsoft Excel, başvurunun başlangıç ve bitiş adları arasında depolanan herhangi çalışma sayfalarını kullanır.

Göreceli ve mutlak başvuruların arasındaki fark

Bir formül yarattığınızda, hücrelere veya aralıklara yapılan başvurular, çoğunlukla formülü içeren hücreye göre konumlarına dayandırılır. Aşağıdaki örnekte, B6 hücresi, =A5 formülünü içermektedir; Microsoft Excel, B6 hücresinin bir hücre üstünde ve bir hücre solundaki değeri bulur. Bu işleme, göreceli başvuru denir.
Göreceli başvurular kullanan bir formülü kopyaladığınız zaman, yapıştırılan formüldeki başvurular güncelleştirilir ve formülün konumuna bağlı olarak farklı hücrelere başvurur. Aşağıdaki örnekte, B6 hücresindeki formül, B7 hücresine kopyalanmıştır. B7 hücresindeki formül, B7 hücresinin bir hücre yukarısında ve solundaki hücreye başvuran
=A6 olarak değişir.
Bir formülü başka bir hücreye kopyaladığınız zaman, başvuruların değişmesini istemiyorsanız, bir mutlak başvuru kullanın. Örneğin, formülünüz A5 hücresini, C1 hücresiyle çarpıyorsa (=A5*C1) ve formülü başka bir hücreye kopyalarsanız, her iki başvuru da değişir. Başvurunun değişmeyen parçalarından önce bir dolar imi ($) yerleştirerek, C1 hücresine bir mutlak başvuru yaratabilirsiniz. C1 hücresine bir mutlak başvuru yaratmak için, örneğin, formüle, aşağıdaki biçimde dolar imleri ekleyin:
=A5*$C$1

R1C1 başvuruları hakkında

R1C1 biçeminde, Microsoft Excel, bir hücrenin konumunu, "R", arkasından bir satır numarası, "C" ve arkasından bir sütun numarasıyla gösterir. Örneğin, R1C1 mutlak hücre başvurusu A1 başvuru biçemindeki $A$1 mutlak hücre başvurusuyla eşdeğerdir. Etkin hücre A1'se, göreceli hücre başvurusu R[1]C[1], bir satır aşağıdaki ve bir sütun sağdaki hücreye, yani B2'ye başvuru yapar.
Aşağıda, R1C1 biçemindeki başvuruların örnekleri verilmiştir.
Başvuru    Anlamı
R[-2]C    İki satır yukarıda ve aynı sütundaki hücreye göreceli bir başvuru
R[2]C[2]    İki satır aşağıda ve iki sütun sağdaki hücreye göreceli bir başvuru
R2C2    İkinci satır ve ikinci sütundaki hücreye göreceli bir başvuru
R[-1]    Etkin hücrenin yukarısındaki tüm satıra göreceli bir başvuru
R    Geçerli satıra göreceli bir başvuru

Çok sayıdaki sayfada aynı hücreye veya aralığa 3-B başvuru kullanarak başvurma

Çalışma kitabının, birden fazla çalışma sayfası içermesi gerekir.
1    İşlevi girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
2    Bir = (eşit imi) yazın, işlevin adını girin, sonra bir açma ayracı yazın.
3    Başvurulacak ilk çalışma sayfasının sekmesini tıklatın.
4    ÜST KARAKTER tuşunu basılı tutun ve başvurulacak son çalışma sayfasının sekmesini tıklatın.
5    Başvurulacak hücreyi veya hücre aralığını seçin.
6    Formülü tamamlayın.

3-B başvuruları kullanma yönergeleri

3-B başvuruları, başka sayfalardaki hücrelere başvurmak, adlar tanımlamak ve aşağıdaki işlevleri kullanarak formüller yaratmak için kullanabilirsiniz: TOPLA, ORTALAMA, ORTALAMAA, SAY, SAYA, MAK, MAKA, MIN, MINA, ÇARPIM, STDSAPMA, STDSAPMAA, STDSAPMAS, STDSAPMASA, VAR, VARA, VARS ve VARSA.
3-B başvurular, dizi formüllerinde kullanılamaz.
3-B başvurular, kesişim işleci ile (tek bir boşluk) birlikte veya dolaylı kesişme kullanan formüllerde kullanılamaz.

Çalışma sayfalarını taşıdığınızda, kopyaladığınızda, eklediğinizde veya sildiğinizde 3-B başvuruya ne olur?

Aşağıdaki örnekler, bir 3-B başvuruda içerilen hücreleri taşıdığınızda, kopyaladığınızda, eklediğinizde ve sildiğinizde neler olduğunu açıklamaktadır. Örnekler, 2'den &'a kadar olan çalışma sayfalarındaki A2'yle A5 arasındaki hücreleri toplamak için, =TOPLA(Sayfa2:Sayfa6!A2:A5) formülünü kullanmaktadır.

• Çalışma sayfasında, Sayfa2 ile Sayfa6 (bu örnekteki uç noktalar) arasına sayfa eklerseniz veya kopyalarsanız, Microsoft Excel eklenen sayfalardaki A2 ile A5 arasındaki hücrelerdeki bütün değerleri, hesaplamalara ekler.
• Çalışma sayfasında, Sayfa2 ile Sayfa6 arasında, sayfa silerseniz, Microsoft Excel bu sayfaların değerlerini, hesaplamadan kaldırır.
• Sayfa2 ile Sayfa6 arasındaki sayfaları, başvurular sayfa aralığının dışındaki bir konuma taşırsanız, Microsoft Excel bu sayfaların değerlerini, hesaplamadan kaldırır.
• Sayfa2'yi veya Sayfa6'yı aynı çalışma kitabındaki başka bir konuma taşırsanız, Microsoft Excel hesaplamayı, aradaki yeni sayfa aralığını içerecek biçimde ayarlar.
• Hesaplamadaki herhangi bir sayfayı silerseniz, Microsoft Excel hesaplamayı, aradaki sayfa aralığını içerecek biçimde ayarlar.

Dizi formülleri ve nasıl girilecekleri hakkında

Bir dizi formülü çok sayıda hesaplama yapabilir ve sonra tek bir sonuç veya çok sayıda sonuç verebilir. Dizi formülleri, dizi bağımsız değişkenleri olarak bilinen iki veya daha fazla değer kümesi üzerinde işlem yapar. Her bir dizi bağımsız değişkeninin aynı sayıda satırı ve sütunu bulunması gerekir. Dizi formüllerini, temel, tek değerli formüllere yarattığınız biçimde yaratırsınız. Formülü içerecek hücreyi veya hücreleri seçin, formülü yaratın ve sonra formülü girmek için, CTRL+ÜST KARAKTER+ENTER tuşlarına basın.
Yalnızca tek bir sonuç istiyorsanız, Microsoft Excel'in o sonucu yaratmak için pek çok hesaplama yapması gerekebilir. Örneğin, aşağıdaki formül, yalnızca D5:D15 aralığında bulunan, A sütununun aynı satırındaki hücrenin "Mavi Havacılık Şirketi" metnini içerdiği hücrelerin ortalamasını almaktadır. EĞER işlevi, A5:A15 aralığındaki, " Mavi Havacılık Şirketi " metnini içeren hücreleri bulur ve sonra D5:D15 aralığındaki ilişkili hücrenin değerini, ORTALAMA işlevine verir.
{=ORTALAMA(EĞER(A5:A15=" Mavi Havacılık Şirketi ",D5:D15))}
Bir dizi formülüyle çok sayıda sonuç hesaplamak için, diziyi, dizi bağımsız değişkenleriyle aynı sayıda satırı veya sütunu olan bir hücre aralığına girmeniz gerekir. Aşağıdaki örnekte, beş tarihlik bir seri için (sütun A'da), beş satış rakamı (sütun B'de) verilmiştir ve EĞİLİM işlevi, satış rakamları için düz çizgi değerleri belirler. Formülün bütün sonuçlarını görüntülemek için, sütun C'deki beş hücreye (C10:C15) girilir.
{=EĞİLİM(B10:B15,A10:A15)}
Bir dizi formülünü, çalışma sayfasına girilmemiş olan bir değer serisinin tek veya çok sayıda sonucunu hesaplamak için de kullanabilirsiniz. dizi formülleri, sabitleri, dizi formülü olmayan formüllerin kabul ettiği biçimde kabul edebilir; fakat, dizi sabitlerini belli bir biçimde girmeniz gerekir. Örneğin, bir önceki örnekteki aynı beş tarih ve beş değer verilince, gelecekteki iki ek tarih için satışları planlayabilirsiniz. Formüller veya işlevler dizi sabitleri olamayacağı için, aşağıdaki örnek, EĞİLİM işlevindeki üçüncü bağımsız değişkenin ek tarihlerini göstermek için seri numaraları kullanmaktadır:
{=EĞİLİM(B10:B15,A10:A15,{35246;35261})}

Çalışma kitaplarındaki hesaplamalar hakkında

Hesaplama, formülleri hesaplama ve sonra sonuçları, formülleri içeren hücrelerde değerler olarak görüntüleme işlemidir. Varsayılan olarak, Microsoft Excel açık olan bütün çalışma kitaplarını otomatik olarak hesaplar. Bununla birlikte, hesaplamanın ne zaman yapılacağını denetleyebilirsiniz.
Mümkün olan her defasında, Microsoft Excel yalnızca, değişmiş olan değerler içeren başka hücrelere bağımlı olan hücreleri güncelleştirir. Bu tür bir hesaplama, gereksiz hesaplamalardan kaçınmaya yardımcı olur. Microsoft Excel, ayrıca, çalışma kitapları açıldığı veya kaydedildiği her defasında, bu çalışma kitaplarını kaydeder.
Microsoft Excel, hücrelerin temel aldığı veya depoladığı değerleri hesaplar. Ekranda gördüğünüz değer, depolanan değeri nasıl biçimlendirmeyi ve görüntülemeyi seçtiğinize bağlıdır. Örneğin, bir tarihi "22/6/96" olarak görüntüleyen bir hücre, hücredeki tarih için depolanan değer olan bir seri numarası da içerir. Tarihin görüntüsünü, başka bir biçime değiştirebilirsiniz (örneğin, "22-Haz-96"); fakat, bir değerin çalışma sayfasındaki görünümünü değiştirmek, depolanan değeri değiştirmez.
Hesaplama devam ettikçe, komutlar seçebilir, sayılar veya formüller girmek gibi işlemler yapabilirsiniz. Microsoft Excel, diğer komutları veya işlemleri yerine getirmek için, hesaplamayı geçici olarak keser ve sonra hesaplamaya devam eder. Çalışma kitabı çok sayıda formül içeriyorsa, çalışma sayfaları veri tabloları içeriyorsa veya çalışma kitapları, çalışma kitabı yeniden hesaplandığı her defasında otomatik olarak yeniden hesaplanan işlevler içeriyorsa, hesaplama işlemi daha fazla zaman alabilir.

Diğer çalışma sayfalarındaki veya çalışma kitaplarındaki değerleri hesaplamak için formüller kullanma hakkında

Farklı çalışma sayfalarında ve çalışma kitaplarında depolanan verileri, bağlama veya dış başvurular kullanarak paylaşabilirsiniz. Büyük çalışma sayfası modellerini aynı çalışma kitabında tutmanın kullanışlı olmadığı durumlarda, bağlama özellikle yararlıdır. Bağlama, iki çalışma kitabı arasındaki bağlarla sınırlı değildir; bağlantılı çalışma kitaplarının sıra düzenlerini de kurabilirsiniz. Aşağıdaki örnekte, ORTALAMA çalışma sayfası işlevi, Pazarlama adlı çalışma sayfasındaki B1:B10 aralığındaki ortalama değeri hesaplamaktadır.
Dış başvurular, şu işlemler için kullanabilirsiniz:

• Birden fazla çalışma kitabındaki verileri birleştirme. Birçok kullanıcının veya bölümün çalışma kitaplarını bağlantılandırabilir ve sonra kalıcı verileri bir özet çalışma kitabında tümleyebilirsiniz. Özgün çalışma kitapları, hala, özet çalışma kitabından ayrı olarak değiştirilebilir.
• Verilerinizin farklı görünümlerini yaratma. Verilerinizin ve formüllerinizin tümünü bir veya daha fazla kaynak çalışma kitabına girebilir ve sonra yalnızca kaynak çalışma kitaplarındaki kalıcı verilere bağlantıları içeren bir rapor çalışma kitabı yaratabilirsiniz.
• Büyük, karmaşık modelleri yükleme. Karmaşık bir modeli, bağımsız bir çalışma kitapları serisine bölerek, model üzerinde, ilgili bütün sayfalarını açmadan çalışabilirsiniz. Küçük çalışma kitaplarını değiştirmek daha kolaydır, çok fazla bellek gerektirmezler ve daha hızlı açılabilir, kaydedilebilir ve hesaplanabilirler.

TARİH VE SAAT FONKSİYONLARI

TARİH    Belirli bir tarihin seri numarasını verir

TARİHSAYISI    Metin biçimindeki bir tarihi seri numarasına dönüştürür

GÜN    Seri numarasını, ayın bir gününe dönüştürür

GÜN360    İki tarih arasındaki gün sayısını, 360 günlük yıla dayanarak hesaplar

SERİTARİH    Başlangıç tarihinden itibaren, belirtilen sayıda ay önce ya da sonraki tarihin seri numarasını verir

SERİAY    Belirtilen sayıda ay önce ya da sonraki ayın son gününün seri numarasını verir

SAAT    Bir seri numarasını, saate dönüştürür

DAKİKA    Bir seri numarasını dakikaya dönüştürür

AY    Bir seri numarasını aya dönüştürür

TAMİŞGÜNÜ    İki tarih arasındaki tam çalışma günlerinin sayısını verir

ŞİMDİ    Geçerli tarihin ve saatin seri numarasını verir

SANİYE    Bir seri numarasını saniyeye dönüştürür

ZAMAN    Belirli bir zamanın seri numarasını verir

ZAMANSAYISI    Metin biçimindeki zamanı seri numarasına dönüştürür

BUGÜN

Bugünün tarihini seri numarasına dönüştürür
HAFTANINGÜNÜ    Bir seri numarasını, haftanın gününe dönüştürür
İŞGÜNÜ    Belirtilen sayıda çalışma günü öncesinin ya da sonrasının tarihinin seri numarasını verir
YIL    Bir seri numarasını yıla dönüştürür
YILORAN    Başlangıç_tarihi ve bitiş_tarihi arasındaki tam günleri gösteren yıl kesirini verir

TARİH

Belirli bir tarihin seri sayısını verir. Seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için ŞİMDİ işlevine bakın.

Sözdizimi

TARİH(yıl;ay;gün)

Yıl Windows için Microsoft Excel'de 1900'den 9999'a kadar, Macintosh için Microsoft Excel'de 1904'tem 9999'a kadar bir sayıdır.
Ay yılın ayını ifade eden bir sayıdır. Ay 12'den büyükse, ay o ay sayısını belirtilen yıldaki ilk aya ekler. Örneğin, TARİH(90;14;2) 2 Şubat 1991'i temsil eden seri sayısını verir.
Gün ayın gününü ifade eden bir sayıdır. Gün belirtilen aydaki gün sayısından fazlaysa, gün o gün sayısını ayın ilk gününe ekler. Örneğin, TARİH(91;1;35) 4 Şubat 1991'i temsil eden seri sayısını verir.
Uyarılar

• Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
• TARİH işlevi, yıl, ay ve günün sabit değil, formül olduğu durumda çok yararlıdır.

Örnekler
1900 Tarih sistemi kullanıldığında (Windows için Microsoft Excel'de varsayılan sistem), TARİH(91; 1; 1) eşittir 332391; Ocak 1991'e karşılık gelen seri sayısı.
1904 Tarih sistemi kullanıldığında (Macintosh için Microsoft Excel'de varsayılan sistem), TARİH(91; 1; 1) eşittir 31777; 1 Ocak 1991'e karşılık gelen seri sayısı.

BUGÜN

Geçerli tarihin seri sayısını verir. Seri sayısı, Microsoft Excel'in tarih ve zaman hesaplamalarında kullandığı tarih-zaman kodudur. Seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Sözdizimi

BUGÜN( )

GÜN

Seri_no'ya karşılık gelen ayın gününü verir. Gün 1 ile 31 arasında bir tamsayı olarak verilir.

Sözdizimi

GÜN(seri_no)

Seri_no Microsoft Excel'in tarih ve zaman hesaplamaları için kullandığı tarih-zaman kodudur. Seri_no 'yu bir sayı yerine "15-4-93" ya da "15-Nis-1993" gibi metin olarak da verebilirsiniz. Metin kendiliğinden bir seri sayısına dönüştürülür. Seri_no hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Uyarılar
Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

GÜN("4-Oca") eşittir 4

GÜN("15-Nis-1993") eşittir 15

GÜN("11/8/93") eşittir 11

ŞİMDİ

Geçerli tarih ve zamanın seri sayısını verir.

Sözdizimi

ŞİMDİ( )

Uyarılar

• Windows için Microsoft Excel 97 ve Macintosh için Microsoft Excel 97 farklı varsayılan tarih sistemleri kullanırlar. Windows için Microsoft Excel, seri sayıları aralığının 1 Ocak 1900'den 31 Aralık 9999'a kadar olan tarihlere karşılık geldiği 1900 tarih sistemini kullanır. Macintosh için Microsoft Excel ise, seri sayıları aralığının 1 Ocak 1904'den 31 Aralık 9999'a kadar olan tarihlere karşılık geldiği 1904 tarih sistemini kullanır.
• Ondalık virgülün sağındaki sayılar zamanı belirtir; solundaki sayılar tarihi belirtir. Örneğin, 1900 tarih sisteminde 367,5 seri sayısı 12., 1 Ocak 1901 tarih-zaman bileşimini ifade eder.
• Araçlar menüsünden Seçenekler'i tıklattığınızda görünen Seçenekler iletişim kutusunun Hesaplama sekmesinde 1904 tarih sistemi onay kutusunu seçerek ya da temizleyerek tarih sistemini değiştirebilirsiniz.
• Başka bir platformdan bir belge açtığınızda tarih sistemi otomatik olarak değişir. Örneğin, Microsoft Excel'de çalışıyorsanız ve Macintosh için Microsoft Excel'de yaratılmış bir belgeyi açarsanız, 1904 tarih sistemi onay kutusu kendiliğinden seçilir.
• Ancak işlem tablosu hesaplanırken ya da işlevi içeren makro çalışırken ŞİMDİ işlevi değişir. Sürekli olarak güncelleştirilmez.

Örnekler

1900 tarih sistemini kullanıyorsanız ve bilgisayarınızın yerleşik saati 12:30:00., 1-Oca-1987'ye ayarlanmışsa:

ŞİMDİ() eşittir 31778,52083

On dakika sonra:
ŞİMDİ() eşittir 31778,52778

TARİHSAYISI

Tarih_metni ile ifade edilen tarihin seri sayısını verir. Metinle ifade edilen bir tarihi seri sayısına çevirmek için TARİHSAYISI işlevini kullanın.

Sözdizimi

TARİHSAYISI(tarih_metni)

Tarih_metni bir tarihi bir Microsoft Excel tarih biçiminde veren metindir. Windows için Microsoft Excel'de varsayılan tarih sistemi kullanıldığında, tarih_metni 1 Ocak 1900'den 31 Aralık 9999'a kadar olan bir tarihi ifade etmelidir. Macintosh için Microsoft Excel'de varsayılan tarih sistemi kullanıldığında, tarih_metni 1 Ocak 1904'ten 31 Aralık 9999'a kadar olan bir tarihi ifade etmelidir. Tarih_metni bu aralığın dışındaysa TARİHSAYISI işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
Tarih_metni'nin yıl bölümü belirtilmezse, TARİHSAYISI bilgisayarınızın yerleşik saatinden geçerli yılı kullanır. Tarih_metni'ndeki zman bilgisi gözardı edilir.
Uyarılar

• Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
• İşlevlerin çoğu tarih değerlerini kendiliğinden seri sayılarına dönüştürür.

Örnekler

Aşağıdaki örnek 1900 Tarih Sistemi'ni kullanıyor:

TARİHSAYISI("22.8.55") eşittir 20323

TARİHSAYISI("22-AĞU-55") eşittir 20323

Bilgasayarınızın yerleşik saatinin 1993'e ayarlı olduğunu ve 1900 Tarih Sistemi'ni kullandığınızı varsayalım:

TARİHSAYISI("5-TEM") eşittir 34155

ZAMANSAYISI

Zaman_metni'nin temsil ettiği zamanın seri sayısını verir. Seri sayısı, 0:00:00 ile 23:59:59 arasındaki zamanı temsil eden 0 ile 0,99999999 arasındaki ondalık bir kesirdir. Metin olarak ifade edilen bir zamanı bir seri sayısına çevirmek için ZAMANSAYISI işlevini kullanın.

Sözdizimi

ZAMANSAYISI(zaman_metni)

Zaman_metni Microsoft Excel'in yerleşik zaman biçimlerinden birinde bir zaman veren bir metin dizisidir. Zaman_metni içindeki tarih bilgisi dikkate alınmaz.
Uyarılar
Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Tarih sistemleri ve seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

ZAMANSAYISI("2:24 AM") eşittir 0.1

ZAMANSAYISI("22-Ağu-55 6:35 AM") eşittir 0,274305556

DAKİKA

Seri_no'ya karşılık gelen dakikayı verir. Dakika, 0 ile 59 arasında bir tamsayı olarak verilir.

Sözdizimi

DAKİKA(seri_no)

Seri_no Microsoft Excel tarafından tarih ve zaman hesaplamalarında kullanılan tarih-zaman kodudur. Seri_no'yu bir sayı yerine "16:48:00" ya da "4:48:00" gibi metin olarak verebilirsiniz. Metin kendiliğinden seri sayısına dönüşür. Seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Uyarılar
Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemleri olarak farklı sistemler kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

DAKİKA("4:48:00") eşittir 48

DAKİKA(0,01) eşittir 14

DAKİKA(4,02) eşittir 28

YIL

Seri_no'ya karşılık gelen yılı verir. Yıl, 1900-9999 aralığında bir tamsayı olarak verilir.

Sözdizimi

YIL(seri_no)

Seri_no Microsoft Excel tarafından tarih ve zaman hesaplamalarında kullanılan tarih-zaman kodudur. Seri_no'yu bir sayı yerine "15-Nis-1993" ya da "15-4-93", gibi bir metin olarak verebilirsiniz. Metin otomatik olarak bir seri sayısına dönüştürülür. Seri_no hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Uyarılar
Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

YIL("5/7/90") eşittir 1990

1900 tarih sistemini (Windows için Microsoft Excel'de varsayılan sistem) kullanıyorsanız:

YIL(0,007) eşittir 1900

YIL(29747,007) eşittir 1981

1904 tarih sistemini (Macintosh için Microsoft Excel'de varsayılan sistem) kullanıyorsanız:

YIL(0,007) eşittir 1904

YIL(29747,007) eşittir 1985

HAFTANINGÜNÜ

Seri_no'ya karşılık gelen haftanın gününü verir. Gün, 1'den (Pazar) 7'ye (Cumartesi) kadar bir tamsayı olarak verilir.

Sözdizimi

HAFTANINGÜNÜ(seri_no; döndür_tür)

Seri_no Microsoft Excel tarafından tarih ve zaman hesaplamalarında kullanılan tarih-zaman kodudur. Seri_no'yu bir sayı yerine "15-Nis-1993" ya da "15-4-93", gibi bir metin olarak verebilirsiniz. Metin otomatik olarak bir seri sayısına dönüştürülür. Seri_no hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Döndür_tür sonuç değerinin tipini belirleyen bir türdür.
Döndür_tür    Verilen Sayı
1 ya da belirtilmemiş    1'den (Pazar) 7'ye (Cumartesi) kadar sayılar. Microsoft Excel'in önceki sürümlerinde olduğu gibi.
2    1'den (Pazartesi) 7'ye (Pazar) kadar sayılar.
3    0'den (Pazartesi) 7'ye (Pazar) kadar sayılar.
Uyarılar

• Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemi olarak farklı tarih sistemleri kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
• 1900 tarih sistemini kullanırken bir değeri belirli bir sayı biçimine dönüştürmek için METNEÇEVİR işlevini de kullanabilirsiniz:

METNEÇEVİR("16/4/90"; "gggg") eşittir Pazartesi
Örnekler
HAFTANINGÜNÜ("14/2/90") eşittir 4 (Çarşamba)
1900 tarih sistemini kullanıyorsanız (Windows için Microsoft Excel'de varsayılan sistem):
HAFTANINGÜNÜ(29747,007) eşittir 4 (Çarşamba)
1904 tarih sistemini kullanıyorsanız (Macintosh için Microsoft Excel'de varsayılan sistem):
HAFTANINGÜNÜ(29747,007) eşittir 3 (Salı)

SAAT

Seri_no'ya denk düşen saati verir. Saat, 00:00 ile 23:00 arasındaki bir tamsayıdır.

Sözdizimi

SAAT(seri_no)

Seri_no Microsoft Excel tarafından tarih ve zaman hesaplamalarında kullanılan tarih-zaman kodudur. Seri_no'yu bir sayı yerine "16:48:00" gibi metin olarak verebilirsiniz. Metin kendiliğinden seri sayısına dönüşür. Seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Not Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemleri olarak farklı sistemler kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

SAAT(0,7) eşittir 16

SAAT(29747,7) eşittir 16

SAAT("3:30:30 PM") eşittir 15

AY

Ayrıca bkz.Seri_no'ya karşılık gelen ayı verir. Ay, 1 (Ocak) ile 12 (Aralık) arasındaki bir tamsayıdır
Sözdizimi
AY(seri_no)
Seri_no Microsoft Excel tarafından tarih ve zaman hesaplamalarında kullanılan tarih-zaman kodudur. Seri_no'yu bir sayı yerine "15-4-1993" ya da "15-Nis-1993" gibi metin olarak verebilirsiniz. Metin kendiliğinden seri sayısına dönüşür. Seri sayıları hakkında daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.
Uyarılar
Windows için Microsoft Excel ve Macintosh için Microsoft Excel varsayılan tarih sistemleri olarak farklı sistemler kullanırlar. Daha fazla bilgi için, ŞİMDİ işlevine bakın.

Örnekler

AY("6-May") eşittir 5

AY(366) eşittir 12

AY(367) eşittir 1

SERİTARİH

Belirtilen tarihten (başlangıç_tarihi) belirtilen sayıda ay önceki ya da sonraki tarihi temsil eden seri sayıyı verir. Ayın ihraç tarihiyle aynı gününe denk düşen ödeme tarihlerini ya da vade tarihlerini hesaplamak için SERİTARİH işlevini kullanın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

SERİTARİH(başlangıç_tarihi; aylar)

Başlangıç_tarihi başlangıç tarihini ifade eden bir tarihtir.
Aylar başlangıç_tarihi'nden önceki ya da sonraki ayların sayısıdır. Aylar için pozitif bir değer gelecekteki bir tarihi, negatif bir değer geçmiş bir tarihi verir.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden biri sayısal değilse, SERİTARİH işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Başlangıç_tarihi geçerli bir tarih değilse, SERİTARİH işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Aylar tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Örnekler
SERİTARİH(TARİHSAYISI("15/01/91");1) eşittir 33284 ya da 15/02/91
SERİTARİH(TARİHSAYISI("31/03/91");-1) eşittir 33297 ya da 28/02/91

TAMİŞGÜNÜ

Ayrıca bkz.Başlangıç_tarihi ile son_tarih arasındaki tam çalışma günlerinin sayısını verir. Çalışma günlerine hafta sonları ve tatil olarak belirlenmiş tarihler dahil edilmez. Belli bir dönem boyunca çalışılan gün sayısı temelinde gerçekleşen işçi haklarını hesaplamak için TAMİŞGÜNÜ işlevini kullanın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

TAMİŞGÜNÜ(başlangıç_tarihi; son_tarih; tatiller)

Başlangıç_tarihi başlangıç tarihini temsil eden bir seri tarih sayısıdır.
Son_tarih son tarihi temsil eden bir seri tarih sayısıdır.
Tatiller resmi tatiller ve tarihleri değişen bayramlar gibi, çalışma takviminin dışında bırakılacak isteğe bağlı bir ya da daha fazla seri tarih sayısıdır.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden herhangi biri sayısal değilse, TAMİŞGÜNÜ işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Bağımsız değişkenlerden herhangi biri geçerli bir seri tarih sayısı değilse, TAMİŞGÜNÜ işlevi #SAYI! hata değerini verir.

Örnek
TAMİŞGÜNÜ(TARİHSAYISI("01/10/91"); TARİHSAYISI("01/12/91");
TARİHSAYISI("28/11/91")) eşittir 43

SERİAY

Ayrıca bkz.Başlangıç_tarihi'nden önceki ya da sonraki belirtilmiş ay sayısı olan ayın son günü için seri sayısını verir. Ayın son gününe denk gelen vade tarihlerini ya da ödeme tarihlerini hesaplamak için SERİAY işlevini kullanın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsünden Eklentiler komutunu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

SERİAY(başlangıç_tarihi;aylar)

Başlangıç_tarihi başlangıç tarihini temsil eden bir tarihtir.
Aylar başlangıç_tarihi'nden önceki ya da sonraki ayların sayısıdır. Aylar için pozitif bir sayı gelecek bir tarihi; negatif bir sayı geçmiş bir tarihi verir.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden biri sayısal değilse, SERİAY işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Başlangıç_tarihi geçerli bir tarih değilse, SERİAY işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Aylar tamsayı değilse kesirli kısmı atılır.
• Başlangıç_tarihi artı aylar geçersiz bir tarih veriyorsa, SERİAY işlevi #SAYI! hata değerini verir.

Örnekler
SERİAY(TARİHSAYISI("01/01/93"); 1) eşittir 34028 ya da 28/2/93
SERİAY(TARİHSAYISI("01/01/93"); -1) eşittir 33969 ya da 31/12/92

HAFTASAY

Ayrıca bkz.Haftanın, sayısal olarak bir yıl içinde bulunduğu yeri belirten bir sayı verir.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

HAFTASAY(tarih; sbayrak)

Tarih bir seri tarih sayısı olarak ifade edilen tarihtir.
Sbayrak haftanın hangi gün başladığını belirten 0 ya da 1 değeridir.
SBayrak    Haftanın Başlangıcı
    
1    Hafta Pazar günü başlar. Haftanın günleri 1'den 7'ye sıralanır.
2    Hafta Pazartesi günü başlar. Haftanın günleri 1'den 7'ye sıralanır.
3    Hafta Pazartesi günü başlar. Haftanın günleri 0'dan 6'ya sıralanır.

Örnekler

Tarih, 9 Ocak 1994, Pazar ise:

HAFTASAY(34343; 0) eşittir 3

HAFTASAY(34343; 1) eşittir 2

İŞGÜNÜ

Ayrıca bkz.Başlangıç_tarihi'nden belirtilen sayıdaki çalışma günü önceki ya da sonraki tarihi temsil eden bir sayıyı verir. Fatura ödeme tarihlerini, tahmini teslimat zamanlarını ya da çalışma günü sayısını hesaplarken, hafta sonlarını ve tatiller olarak belirlenen tarihleri dışarda bırakmak için İŞGÜNÜ işlevini kullanın. Sayıyı tarih şeklinde görmek için, Biçim menüsünden Hücreler'i tıklatın, Kategori kutusundan Tarih'i tıklatın ve sonra Tür kutusunda bir tarih biçimini tıklatın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

İŞGÜNÜ(başlangıç_tarihi; günler; tatiller)

Başlangıç_tarihi başlangıç tarihini ifade eden bir seri tarih sayısıdır.
Günler başlangıç_tarihi'nden önceki ya da sonraki haftasonu ve tatil olmayan günlerin sayısıdır. Günler için pozitif bir sayı gelecekteki bir tarihi, negatif bir sayı ise geçmiş bir tarihi verir.
Tatiller resmi tatiller ve tarihi değişen tarihler gibi, çalışma takviminden çıkarılacak bir ya da daha fazla tarihten oluşan isteğe bağlı bir liste.
Liste, bir hücre aralığı veya tarihleri temsil eden bir sayı dizisi sabiti olabilir.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden herhangi biri sayısal değilse, İŞGÜNÜ işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Başlangıç_tarihi geçerli bir tarih değilse, İŞGÜNÜ işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Başlangıç_tarihi artı günler geçersiz bir tarih verirse, İŞGÜNÜ işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Günler tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Örnekler
İŞGÜNÜ(TARİHSAYISI("03/01/91"); 5) eşittir 33248 ya da 10/01/91
7 Ocak 1991 ve 8 Ocak 1991 tatilse:
İŞGÜNÜ(TARİHSAYISI("03/01/91"); 5; {33245; 33246}) eşittir 33252
ya da 14/01/91

METİN FONKSİYONLARI

DAMGA

Numarası belirtilen karakteri verir. Başka tipte bilgisayarlardaki dosyalardan almış olabileceğiniz sayfa kod numaralarını karakterlere çevirmek için DAMGA işlevini kullanın.
İşletim ortamı    Karakter kümesi
Macintosh    Macintosh karakter kümesi
Windows    ANSI

Sözdizimi

DAMGA(sayı)

Sayı 1 ile 255 arasında hangi karakteri istediğinizi belirleyen bir sayıdır. Karakter, bilgisayarınız tarafından kullanılan karakter takımından alınır.

Örnekler

DAMGA(65) eşittir "A"

DAMGA(33) eşittir "!"

TEMİZ

Ayrıca bkz.Yazdırılamayan tüm karakterleri metinden çıkarır. İşletim sisteminizde yazdırılamayan karakterler içeren başka uygulamalardan alınmış metin üzerinde TEMİZ işlevini kullanın. Örneğin, genellikle veri dosyalarının başında ve sonunda olan ve yazdırılamayan düşük seviyeli bazı bilgisayar kodlarını çıkarmak için TEMİZ işlevini kullanabilirsiniz.

Sözdizimi

TEMİZ(metin)

Metin içinden yazdırılamayan karakterleri çıkarmak istediğiniz herhangi bir işlem tablosu bilgisidir.

Örnek

DAMGA(7) yazdırılamayan bir karakter verdiği için:
TEMİZ(DAMGA(7)&"metin"&DAMGA(7)) eşittir "metin"

KOD

Bir metin dizisindeki ilk karakter için sayısal bir kod verir. Sonuç olarak verilen kod bilgisayarınız tarafından kullanılan karakter kümesine karşılık gelir.
İşletim sistemi    Karakter kümesi
    
Macintosh    Macintosh karakter kümesi
Windows    ANSI

Sözdizimi

KOD(metin)

Metin ilk karakterinin kodunu öğrenmek istediğiniz metindir.

Örnekler

KOD("A") eşittir 65

KOD("Alfabe") eşittir 65

BİRLEŞTİR

Birkaç metin öğesini tek bir metin öğesi olarak birleştirir.

Sözdizimi

BİRLEŞTİR (metin1; metin2; ...)

Metin1; metin2;... tek bir metin öğesi olarak birleştirecek 1 ile 30 arasında metin öğesidir. Metin öğeleri, metin dizisi, sayı ya da tek hücre başvurusu olabilir.
Uyarılar
&" işleci, metin öğelerini birleştirmek için, BİRLEŞTİR işlevinin yerine kullanılabilir.
Örnekler
BİRLEŞTİR("Toplam "; "Değer") eşittir "Toplam Değer". Bu aşağıdakinin eşdeğeridir
"Toplam"&" "&"Değer" .
BİRLEŞTİR("C5,"için debi",C2,C8,"/km","'dır.") eşittir "Kızılırmak için debi 32/km'dir."

LİRA

Para birimi biçimini kullanarak, onlukları istenen haneye yuvarlayarak, bir sayıyı metne dönüştürür. Kullanılan biçim: #.##0,00 TL_);(#.##0,00 TL).

Sözdizimi

LİRA(sayı,onluklar)

Sayı bir sayı, bir sayı içeren bir hücreye başvuru ya da sayı veren bir formüldür.
Onluklar ondalık noktanın sağındaki basamak sayısıdır. Onluklar negatifse, sayı ondalık noktanın soluna yuvarlanır. Onluklar belirtilmezse, 2 olduğu varsayılır.
Uyarılar
Bir sayı içeren bir hücreyi Biçim menüsünden Hücreler komutuyla biçimlemek ile bir sayıyı doğrudan LİRA işleviyle biçimlemek arasındaki en önemli fark, LİRA işlevinin sonucu metne dönüştürmesidir. Hücreler komutuyla biçimlenen bir sayı hala bir sayıdır. Formüllerde LİRA işleviyle biçimlenmiş sayıları kullanmaya devam edebilirsiniz, çünkü Microsoft Excel metin değerleri olarak girilmiş sayıları hesaplama yaparken sayılara dönüştürür.

Örnekler

LİRA(1234,567; 2) eşittir "1234,57 TL"

LİRA(1234,567, -2) eşittir "1200 TL"

LİRA(-1234,567; -2) eşittir "(1200 TL)"

LİRA(-0,123; 4) eşittir "(0,1230 TL)"

LİRA(99,888) eşittir "99,89 TL"

ÖZDEŞ

İki metin dizisini karşılaştırır ve tam olarak aynıysalar DOĞRU'yu, aynı değilseler YANLIŞ'ı verir. ÖZDEŞ büyük-küçük harfe duyarlıdır, ama biçim farklarını gözardı eder. Bir belgeye girilmekte olan metni test etmek için ÖZDEŞ işlevini kullanın.

Sözdizimi

ÖZDEŞ(metin1;metin2)

Metin1 ilk metin dizisidir.
Metin2 ikinci metin dizisidir.

Örnekler

ÖZDEŞ("sözcük"; "sözcük") eşittir DOĞRU

ÖZDEŞ("Sözcük"; "sözcük") eşittir YANLIŞ

ÖZDEŞ("S özcük"; "sözcük") eşittir YANLIŞ

Kullanıcı tanımlı bir değerin bir aralıktaki bir değere uyduğundan emin olmak için, bir hücreye bir dizi olarak aşağıdaki formülü girin. Tek bir hücreye bir dizi formülü girmek için, CTRL+ÜST KARAKTER+ENTER (Windows için Microsoft Excel'de) tuşlarına basın. TestDeğeri adı kullanıcı tanımlı bir değer içeren bir hücreye başvuruda bulunur; KarşılaştırAralık adı, kontrol edilecek metin değerlerinin listesine başvuruda bulunur.
{=OR(ÖZDEŞ(TestDeğeri; KarşılaştırAralık))}

BUL

Bir metin dizisini başka bir metin dizisi içinde bulur ve bul_metin'in ilk oluştuğu karakterin sayısını verir. Bir metin dizisi içinde başka bir metin dizisini bulmak için MBUL işlevini de kullanabilirsiniz, ama MBUL'un tersine BUL işlevi büyük-küçük harfe duyarlıdır ve joker karakterlere izin vermez.

Sözdizimi

BUL(bul_metin; metin; başlangıç_sayısı)

Bul_metin bulmak istediğiniz metindir.

• Bul_metin "" (boş metin) ise, BUL arama dizisindeki ilk karakteri (başlangıç_sayısı ya da 1 numaralı karakter) seçer.
• Bul_metin joker karakterler içeremez.

Metin bulmak istediğiniz metni içeren metindir.
Başlangıç_sayısı aramanın başlatılacağı karakteri belirtir. Metin'deki ilk karakter karakter sayısı 1'dir. Başlangıç_sayısı belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
Uyarılar

• Bul_metin, metin'de yoksa, BUL işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Başlangıç_sayısı sıfırdan büyük değilse, BUL işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Başlangıç_sayısı, metin'in uzunluğundan büyükse, BUL işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
  Örnekler
  BUL("M","Meryem Turkmen") eşittir 1
  BUL("m","Meryem Turkmen") eşittir 6
  BUL("M","Meryem Turkmen",3) eşittir 8

Bir işlem tablosunda parçalar ve seri sayıları listeniz olduğunu ve her hücreden parça adlarını ayıklayıp seri sayılarını dışarda tutmak istediğinizi varsayalım. # simgesini bulmak için BUL işlevini ve seri sayısını gözardı etmek için PARÇAAL işlevini kullanabilirsiniz. A2:A4 sırasıyla aşağıdaki seri sayılarıyla parçaları içermektedir: "Seramik İzolatörler #124-TD45-87", "Bakır Teller #12-671-6772", "Değişken Rezistörler #116010".
PARÇAAL(A2;1;BUL(" #";A2;1)-1) eşittir "Seramik İzolatörler"
PARÇAAL(A3;1;BUL(" #";A3;1)-1) eşittir "Bakır Teller"
PARÇAAL(A4;1;BUL(" #";A4;1)-1) eşittir "Değişken Rezistörler"

SAYIDÜZENLE

Bir sayıyı belirtilen sayıda ondalığa yuvarlar, bir virgül ve noktalar kullanarak sayıyı onluk biçimde biçimler ve sonucu metin olarak verir.

Sözdizimi

SAYIDÜZENLE(sayı;onluklar;virgül_yok)

Sayı yuvarlamak ve metne dönüştürmek istediğiniz sayıdır.
Onluklar ondalık virgülün sağındaki basamak sayısıdır.
Virgül_yok DOĞRU olduğunda SAYIDÜZENLE işlevinin sonuç metnine noktalar dahil etmesini önleyen bir mantıksal değerdir. Virgül_yok YANLIŞ'sa ya da belirtilmemişse, sonuç metni her zamanki gibi noktaları içerir.

• Microsoft Excel'de sayılar hiçbir zaman 15'den fazla anlamlı basamak içeremezler, ama onluklar 127'ye kadar çıkabilirler.
• Onluklar negatifse, sayı ondalık virgülün soluna yuvarlanır.
• Onluklar belirtilmezse 2 olduğu varsayılır.

Uyarılar
Bir sayı içeren bir hücreyi Biçim menüsünden Hücreler komutuyla biçimlemekle, sayıyı doğrudan SAYIDÜZENLE işleviyle biçimlemek arasındaki en önemli fark, SAYIDÜZENLE işlevinin sonucu metne dönüştürmesidir. Hücreler komutuyla biçimlenen bir sayı hala bir sayıdır.

Örnekler

SAYIDÜZENLE(1234,567; 1) eşittir "1234.6"

SAYIDÜZENLE(1234,567; -1) eşittir "1230"

SAYIDÜZENLE(-1234,567; -1) eşittir "-1230"

SAYIDÜZENLE(44,332) eşittir "44,33"

SOLDAN

Bir metin dizisindeki ilk (ya da en soldaki) karakteri ya da karakterleri verir.

Sözdizimi

SOLDAN(metin; sayı_karakterler)

Metin Süzmek istediğiniz karakterleri içeren metin dizisidir.
Sayı_karakterler SOLDAN işlevinin vermesini istediğiniz karakter sayısını belirler.

• Sayı_karakterler sıfırdan büyük ya da sıfıra eşit olmalıdır.
• Sayı_karakterler metnin uzunluğundan büyükse, SOLDAN işlevi tüm metni verir.
• Sayı_karakterler belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
  Örnekler
  SOLDAN("Satış Fiyatı"; 5) eşittir "Satış"

A1 "İzmir"i içeriyorsa:
SOLDAN(A1) eşittir "İ"
Bazı muhasebe programları, negatif sayıları değerin sağında bir eksi (-) işareti ile görüntülerler. Negatif sayıları bu şekilde saklayan bir programla yaratılmış bir dosyadan veri alıyorsanız, Microsoft Excel değerleri metin olarak alabilir. Metinleri değerlere dönüştürmek için, en sağdaki karakter (-) simgesi hariç metnin tüm karakterlerini döndürmeli ve sonucu -1 ile çarpmalısınız. Sayı_karakterler değişkeni için, metin dizesindeki karakter sayısını hesaplamak üzere UZUNLUK çalışma sayfası işlevini kullanın ve sonra 1 çıkarın. Örneğin, A2 hücresindeki değer "156–" ise, aşağıdaki formül bu değeri -156'ya çevirir.
SOLDAN(A2,UZUNLUK(A2)–1)*–1

UZUNLUK

Bir metin dizisindeki karakterlerin sayısını verir.

Sözdizimi

UZUNLUK(metin)

Metin uzunluğunu bulmak istediğiniz metindir. Boşluklar da karakter olarak sayılır.

Örnekler

UZUNLUK("Phoenix, AZ") eşittir 11

UZUNLUK("") eşittir 0

KÜÇÜKHARF

Metindeki tüm büyük harfleri küçük harfe çevirir.

Sözdizimi

KÜÇÜKHARF(metin)

Metin küçük harfe çevirmek istediğiniz metindir. KÜÇÜKHARF işlevi metindeki harf olmayan karakterleri değiştirmez.

Örnekler

KÜÇÜKHARF("E. E. Birliği") eşittir "e. e. birliği"

KÜÇÜKHARF("Apt. 2B") eşittir "apt. 2b"

KÜÇÜKHARF işlevi YAZIM.DÜZENİ ve BÜYÜKHARF işlevlerine benzer. YAZIM.DÜZENİ işlevi için verilen örnekleri inceleyin

PARÇAAL

Belirlediğiniz konumdan başlayarak, bir metinden belirli sayıda karakteri verir.

Sözdizimi

PARÇAAL(metin; başlangıç_sayısı; sayı_karakterler)

Metin Süzmek istediğiniz karakterleri içeren metindir.
Başlangıç_sayısı metinde Süzmek istediğiniz ilk karakterin konumudur. Metin'deki ilk karakterin başlangıç_sayısı 1'dir ve öyle devam eder.

• Başlangıç_sayısı, metin uzunluğundan büyükse PARÇAAL işlevi "" (boş metin) verir.
• Başlangıç_sayısı, metin büyüklüğünden küçükse, ama başlangıç_sayısı artı sayı_karakterler, metin uzunluğunu aşıyorsa, PARÇAAL metin'in metnin sonuna kadar olan karakterleri verir.
• Başlangıç_sayısı 1'den küçükse, PARÇAAL işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Sayı_karakterler metin'den kaç karakter verileceğini belirler. Sayı_karakterler negatifse, PARÇAAL işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Örnekler

PARÇAAL("Ad Yapıştır"; 1; 2) eşittir "Ad"

PARÇAAL("Ad Yapıştır"; 4; 20) eşittir "Yapıştır"

PARÇAAL("1234"; 5; 5) eşittir "" (boş metin)

Ayrıca KOD ve BUL işlevleri için verilen örnekleri inceleyin.

YAZIM.DÜZENİ

Metin dizesindeki ilk karakteri ve metinde bir harf dışındaki bir karakteri izleyen diğer harfleri büyük harfe çevirir. Tüm diğer harfleri küçük harfe çevirir.

Sözdizimi

YAZIM.DÜZENİ(metin)

Metin tırnak işaretleri içindeki metin, metin veren bir formül ya da yer yer büyük harfle yazılmasını istediğiniz metni içeren bir hücreye başvurudur.
Örnekler
YAZIM.DÜZENİ("bu bir BAŞLIKTIR") eşittir "Bu Bir Başlıktır"
YAZIM.DÜZENİ("5-paralık değeri yok") eşittir "5-Paralık Değeri Yok"
YAZIM.DÜZENİ("76BüTçe") eşittir "76Bütçe"

DEĞİŞTİR

Bir metnin yerine başka bir metin koyar.

Sözdizimi

DEĞİŞTİR(eski_metin; başlangıç_sayısı; sayı_karakterler; yeni_metin)

Eski_metin içinde bazı karakterleri değiştirmek istediğiniz metindir.
Başlangıç_sayısı yerine yeni_metin'i koymak istediğiniz eski_metin'de karakterin konumudur
Sayı_karakterler yerine yeni_metin'i koymak istediğiniz eski_metin'de karakterlerin sayısıdır
Yeni_metin eski_metin'deki karakterlerin yerini alacak metindir

Örnekler

Aşağıdaki formül, eski_metin'deki altıncı karakterden başlayarak, beş karakterin yerine yeni_metin'i koyar.

DEĞİŞTİR("abcdefghijk"; 6; 5; "*") eşittir "abcde*k"

Altıncı karakterden onuncu karaktere kadar olan karakterler "*" ile değiştirilir.

Aşağıdaki formül, 1990'ın son iki basamağını 91 olarak değiştirir:
DEĞİŞTİR("1990"; 3; 2; "91") eşittir "1991"
A2 hücresi "123456"yı içeriyorsa:
DEĞİŞTİR(A2; 1; 3; "@") eşittir "@456"
SAĞDAN işlevi "ABCDEF"yi verirse:
DEĞİŞTİR(SAĞDAN(A3; 6); 1; 6; "*") eşittir "*"

YİNELE

Metni belirtilen sayıda yineler. Bir hücreyi bir metni yineleyerek doldurmak için YİNELE işlevini kullanın.

Sözdizimi

YİNELE(metin, sayı_kere)

Metin yinelemek istediğiniz metindir.
Sayı_kere metin'in kaç kez yineleceğini belirten pozitif bir sayıdır. Sayı_kere 0 (sıfır) ise, YİNELE işlevi "" (boş metin) verir. Sayı_kere tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır. YİNELE işlevinin sonucu 255 karakterden uzun olamaz.
İpucu İşlem tablonuzda basit bir histogram yaratmak için bu işlevi kullanabilirsiniz.

Örnekler

YİNELE("*-"; 3) eşittir "*-*-*-"

A3 hücresi "Satışlar"ı içeriyorsa:
YİNELE($A$3; 2,9) eşittir "SatışlarSatışlar"

SAĞDAN

Bir metindeki son (en sağdaki) karakteri ya da karakterleri verir.

Sözdizimi

SAĞDAN(text; sayı_karakterler)

Metin Süzmek istediğiniz karakterleri içeren metindir.
Sayı_karakterler kaç karakter Süzmek istediğinizi belirler.

• Sayı_karakterler sıfırdan büyük ya da sıfıra eşit olmalıdır.
• Sayı_karakterler metnin uzunluğundan büyükse, SAĞDAN işlevi metnin tamamını verir.
• Sayı_karakterler belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
  Örnekler
  SAĞDAN("Satış Fiyatı"; 6) eşittir "Fiyatı"
  SAĞDAN("Stok Sayısı") eşittir "ı"
  SAĞDAN işlevi, SOLDAN işlevine benzer. daha fazla örnek için SOLDAN işlevine bakın.

MBUL

Belirli bir karakterin ya da metin dizisinin ilk bulunduğu karakterin sayısını verir (soldan sağa doğru). Bir karakteri ya da metin dizisini başka bir metin dizisi içinde yerini bulmak için MBUL işlevini kullanabilir ve PARÇAAL ya da DEĞİŞTİR işlevlerini kullanarak metni değiştirebilirsiniz.

Sözdizimi

MBUL(bul_metin; metin; başlangıç_sayısı)

Bul_metin bulmak istediğiniz metindir. Bul_metin'de joker karakterler, soru işareti (?) ve yıldızı (*) kullanabilirsiniz. Soru işareti tek bir karakteri bulur; yıldız bir dizi karakteri bulur. Gerçek bir soru işaretini ya da yıldızı bulmak istiyorsanız, karakterden önce bir tilde (~) yazın. Bul_metin bulunamazsa, #DEĞER! hata değeri verilir.
Metin içinde bul_metin'i aramak istediğiniz metindir.
Başlangıç_sayısı soldan saymaya başlayarak, metin'in içinde, aramayı başlatmak istediğiniz karakter sayısıdır.

• Başlangıç_sayısı belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
• Başlangıç_sayısı 0'dan büyük değilse ya da metin'in uzunluğundan büyükse, #DEĞER! hata değeri verilir.

İpucu Metnin solundan belirlenen sayıda karakteri atlamak için başlangıç_sayısı'nı kullanın. Örneğin, "AYF0093.YoungMensApparel" gibi bir metin dizisiyle çalıştığınızı varsayalım. Metin dizisinin tanımlayıcı kısmında, metnin seri sayısı kısmını araştırmadan, ilk "Y"nin sayısını bulmak için, başlangıç_sayısı'nı 8'e ayarlayın. MBUL işlevi 8. karakterle başlar, sonraki karakterde bul_metin'i bulur ve 9 sayısını verir. MBUL işlevi her zaman, başlangıç_sayısı'ndan değil, metin dizisinin solundan itibaren karakterlerin sayısını verir.
Uyarılar

• MBUL işlevi, metni araştırırken büyük-küçük harf ayrımı yapmaz.
• MBUL işlevi BUL işlevine benzer, ama BUL işlevi büyük-küçük harfe duyarlıdır.
  Örnekler
  MBUL("r";"Durum";3) eşittir 3

B17 hücresi "marj" ve A14 hücresi "Kâr Marjı"nı içeriyorsa:

MBUL($B$17;$A$14) eşittir 5

DEĞİŞTİR işlevine, yeni metni eklemeye başlayacağınız doğru başlangıç_sayısı'nı vermek için MBUL işlevini DEĞİŞTİR işleviyle birlikte kullanın. Yukarıdaki örnekle aynı hücre başvurularını kullanarak:
DEĞİŞTİR($A$14;MBUL($B$17;$A$14);6;"Tutarı") "Kâr Tutarı"nı verir.

YERİNEKOY

Metinde, yeni_metin'in yerine eski_metin'i koyar. Metin dizisindeki belirli bir metni değiştirmek istediğinizde YERİNEKOY işlevini, bir metin dizisinde belirli bir yerde geçen metni değiştirmek için DEĞİŞTİR işlevini kullanın.
Sözdizimi
YERİNEKOY(metin; eski_metin; yeni_metin; yineleme_sayısı)
Metin metin ya da karakterlerini değiştirmek istediğiniz metni içeren hücreye başvurudur.
Eski_metin değiştirmek istediğiniz metindir.
Yeni_metin eski_metin'in yerine koymak istediğiniz metindir .
Yineleme_sayısı eski_metin'in, geçtiği hangi yerlerde yeni_metin ile değiştirileceğini belirtir. Yineleme_sayısı belirtilirse, eski_metin yalnız orada değiştirilir. Belirtilmezse, eski_metin, metin'de geçtiği her yerde yeni_metin ile değiştirilir.
Örnekler
YERİNEKOY("Satış Verisi"; "Satış"; "Maliyet") eşittir "Maliyet Verisi"
YERİNEKOY("1. Dönem, 1991"; "1"; "2"; 1) eşittir "2. Dönem, 1991"
YERİNEKOY("1. Dönem, 1991"; "1"; "2"; 3) eşittir "1. Dönem, 1992"
Hüciçi adlı hücredeki Ayraç adlı metin sabitini, geçtiği her yerde köşeli ayraçlarla değiştirmek için:
YERİNEKOY(Hüciçi; Ayraç; "] [")

M

Değer'in başvuruda bulunduğu metni verir

Sözdizimi

M(değer)

Değer test etmek istediğiniz değerdir. Değer metin ise ya da metne başvuruda bulunuyorsa, M işlevi değer'i verir. Değer metne başvuruda bulunmuyorsa, M işlevi "" (boş metin) verir.
Uyarılar
Genellikle bir formülde M işlevini kullanmanız gerekmez, çünkü Microsoft Excel gerekli olduğunda değerleri kendiliğinden dönüştürür. Bu işlev başka iş tablosu uygulamalarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.
Örnekler
B1 "Yağmur" metnini içeriyorsa:
M(B1) eşittir "Yağmur"

B2 19 sayısını içeriyorsa:

M(B2) eşittir ""

M("Doğru") eşittir "Doğru"

M(DOĞRU) eşittir ""

METNEÇEVİR

Bir değeri belirtilen sayı biçiminde metne çevirir.

Sözdizimi

METNEÇEVİR(değer, biçim_metni)

Değer sayısal bir değer, bir sayısal değeri değerlendiren bir formül ya da bir sayısal değer içeren bir hücreye yapılan bir başvurudur
Biçim_metni Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusundaki Sayı sekmesinde Kategori kutusundan metin biçiminde bir sayı biçimidir. Biçim_metni yıldız (*) içeremez ve Genel sayı biçiminde olamaz.
Uyarılar
Bir hücreyi Biçim menüsündeki Hücreler komutunun Sayı sekmesindeki bir seçenekle komutla biçimlendirmek, yalnız biçimi değiştirir, değeri değiştirmez. METNEÇEVİR işlevini kullanmak bir değeri biçimlenmiş metne dönüştürür ve sonuç artık hesaplanmış bir sayı değildir.

Örnekler

METNEÇEVİR(2,715; "0,00 TL") eşittir "2,72 TL"

METNEÇEVİR("15/4/91", "gg mmmm yyyy") eşittir "15 Nisan 1991"

KIRP

Sözcükler arasındaki tek boşluklar dışında metinden tüm boşlukları kaldırır. Boşlukları düzenli olmayan, başka bir uygulamadan aldığınız metin üzerinde KIRP işlevini kullanın.

Sözdizimi

KIRP(metin)

Metin içinden boşlukların kaldırılmasını istediğiniz metindir.

Örnek

KIRP(" İlk Dönem Gelirleri ") eşittir "İlk Dönem Gelirleri"

BÜYÜKHARF

Metni büyük harfe çevirir.

Sözdizimi

BÜYÜKHARF(metin)

Metin büyük harfe çevrilmesini istediğiniz metindir. Metin bir başvuru ya da metin dizisi olabilir.

Örnekler

BÜYÜKHARF("toplam") eşittir "TOPLAM"

E5 hücresi "verim"i içeriyorsa

BÜYÜKHARF(E5) eşittir "VERİM"

SAYIYAÇEVİR

Bir sayıyı temsil eden bir metni sayıya çevirir.

Sözdizimi

SAYIYAÇEVİR(metin)

Metin tırnak işaretleri içindeki metin ya da dönüştürmek istediğiniz metni içeren bir hücreye yapılan bir başvurudur. Metin, Microsoft Excel'in tanıdığı sabit sayı, tarih ya da zaman biçimlerinden herhangi birinde olabilir. Metin bu biçimlerden birinde değilse, SAYIYAÇEVİR işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
Uyarılar
Genellikle bir formülde SAYIYAÇEVİR işlevini kullanmanız gerekmez, çünkü Microsoft Excel gerekli olduğunda metni otomatik olarak sayılara çevirir. Bu işlev başka iş tablosu programlarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.

Örnekler

SAYIYAÇEVİR("$1, 000") eşittir 1.000

SAYIYAÇEVİR("16:48:00")-SAYIYAÇEVİR("12:00:00") eşittir "16:48:00"-"12:00:00" eşittir 0.2, 4 saat ve 48 dakikaya karşılık gelen seri sayısı.

MATEMATİKSEL FONKSİYONLAR

MUTLAK

Bir sayının mutlak değerini verir. Bir sayının mutlak değeri, işareti olmadan sayıdır.

Sözdizimi

MUTLAK(sayı)

Sayı mutlak değerini istediğiniz gerçek sayıdır.

Örnekler

MUTLAK(2) eşittir 2

MUTLAK(-2) eşittir 2

A1, -16'yı içeriyorsa:
KAREKÖK(MUTLAK(A1)) eşittir 4

TAVANAYUVARLA

Sıfırdan uzağa, anlamın en yakın katına yuvarlanmış sayıyı verir. Örneğin, fiyatlarınızda kuruşları kullanmak istemiyorsanız ve ürününüzün fiyatı 4, 42 TL ise, fiyatları en yakın 5 kuruşa yuvarlamak için =TAVANAYUVARLA(4,42;0,05) formülünü kullanın.

Sözdizimi

TAVANAYUVARLA(sayı;anlam)

Sayı yuvarlamak istediğiniz değerdir.
Anlam kendisine yuvarlamak istediğiniz kattır.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden herhangi biri sayısal değilse, TAVANAYUVARLA işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Sayının işaretinden bağımsız olarak, bir değer sıfırdan uzağa ayarlandığında yukarı yuvarlanır. Sayı, anlamın tam bir katıysa, yuvarlama yapılmaz.
• Sayı ile anlamın işaretleri farklıysa, TAVANAYUVARLA işlevi #SAYI! hata değerini verir.
  Örnekler
  TAVANAYUVARLA(2,5; 1) eşittir 3
  TAVANAYUVARLA(-2,5; -2) eşittir -4
  TAVANAYUVARLA(-2,5; 2) eşittir #SAYI!
  TAVANAYUVARLA(1,5; 0,1) eşittir 1,5
  TAVANAYUVARLA(0,234; 0,01) eşittir 0,24

COS

Verilen açının kosinüsünü verir.

Sözdizimi

COS(sayı)

Sayı Kosinüsünü istediğiniz radyan cinsinden açıdır. Açı derece cinsindense, radyana çevirmek için Pİ()/180 ile çarpın.

Örnekler

COS(1,047) eşittir 0,500171

COS(60*Pİ()/180) eşittir 0,5; 60 derecenin kosinüsü

EĞERSAY

Verilen ölçütlere uyan bir aralık içindeki boş olmayan hücreleri sayar.

Sözdizimi

EĞERSAY(erim; ölçüt)

Erim içinde boş olmayan hücreleri saymak istediğiniz hücre aralığıdır.
Ölçüt hangi hücrelerin sayılacağını tanımlayan sayi, ifade ya da metin biçimindeki ölçüttür. Örneğin, ölçüt 32, "32", ">32", "elmalar" olarak ifade edilebilir.
Örnekler
A3:A6'nın sırasıyla "elmalar", "portakallar", "şeftaliler", "elmalar"ı içerdiğini varsayalım.

EĞERSAY(A3:A6;"elmalar") eşittir 2

B3:B6'nın sırasıyla 32, 54, 75, 86 sayılarını içerdiğini varsayalım.
EĞERSAY(B3:B6;">55") eşittir 2

ÇİFT

En yakın çift tamsayıya yuvarlanmış sayı'yı verir. Bu işlevi ikişer ikişer gelen öğeleri işlemek için kullanabilirsiniz. Örneğin, bir ambalaj sandığı bir ya da iki öğelik sıraları kabul ediyor. En yakın ikiye yuvarlanan öğe sayısı sandığın kapasitesine denk geldiği zaman sandık dolar.

Sözdizimi

ÇİFT(sayı)

Sayı yuvarlanacak değerdir.

Uyarılar

• Sayı sayısal değilse, ÇİFT işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Sayı'nın işaretinden bağımsız olarak, sıfırdan uzağa ayarlandığında bir değer yuvarlanır. Sayı bir çift tamsayı olduğunda, yuvarlama olmaz.

Örnekler

ÇİFT(1,5) eşittir 2

ÇİFT(3) eşittir 4

ÇİFT(2) eşittir 2

ÇİFT(-1) eşittir -2

ÜS

Sayı'nın kuvvetine yükseltilmiş e'yi verir. Sabit e, doğal logaritmanın tabanı olans 2,71828182845904'e eşittir.

Sözdizimi

ÜS(sayı)

Sayı e tabanına uygulanmış üstür.

Uyarılar

• Başka tabanların kuvvetlerini hesaplamak için, üs alma işlecini (^) kullanın.
• ÜS işlevi, sayı'nın doğal logaritması olan LN işlevinin tersidir.

Örnekler

ÜS(1) eşittir 2,718282 (e'nin yaklaşık değeri)

ÜS(2) eşittir e2 ya da 7,389056

ÜS(LN(3)) eşittir 3

ÇARPINIM

Bir sayının çarpınımını verir. Bir sayının çarpınımı, 1*2*3*...* sayı'ya eşittir
Sözdizimi

ÇARPINIM(sayı)

Sayı çarpınımını istediğiniz negatif olmayan sayıdır. Sayı tamsayı değilse kesirli kısmı atılır.

Örnekler

ÇARPINIM(1) eşittir 1

ÇARPINIM(1,9) eşittir ÇARPINIM(1) eşittir 1

ÇARPINIM(0) eşittir 1

ÇARPINIM(-1) eşittir #SAYI!

ÇARPINIM(5) eşittir 1*2*3*4*5 eşittir 120

TABANAYUVARLA

Sayıyı aşağı, sıfıra doğru, anlamın en yakın katına yuvarlar.

Sözdizimi

TABANAYUVARLA(sayı; anlam)

Sayı yuvarlamak istediğiniz sayısal değerdir.
Anlam kendisine yuvarlamak istediğiniz kattır.
Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden biri sayısal değilse, TABANAYUVARLA işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Sayı ve anlam farklı işaretlere sahipse, TABANAYUVARLA işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Sayı'nın işaretinden bağımsız olarak, sıfırdan uzağa ayarlandığında bir sayı yuvarlanır. Sayı, anlamın tam bir katıysa yuvarlama olmaz.
  Örnekler
  TABANAYUVARLA(2,5; 1) eşittir 2
  TABANAYUVARLA(-2,5; -2) eşittir -2
  TABANAYUVARLA(-2,5; 2) eşittir #SAYI!
  TABANAYUVARLA(1,5; 0,1) eşittir 1,5
  TABANAYUVARLA(0,234; 0,01) eşittir 0,23

OBEB

İki ya da daha fazla tamsayının en büyük ortan bölenini verir. En büyük ortak bölen hem sayı1'i hem de sayı2'yi kalansız bölen en büyük tamsayıdır.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsünden Eklentiler komutunu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

OBEB(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1, sayı2;... 1 ile 29 arasında değerlerdir. Herhangi bir değer tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden biri sayısal değilse, OBEB işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Bağımsız değişkenlerden biri sıfırdan küçükse, OBEB işlevi #SAYI! hata değerini verir.
• Bir her sayıyı tam olarak böler.
• Bir sayının bölenleri yalnızca kendisi ve birdir.

Örnekler

OBEB(5; 2) eşittir 1

OBEB(24; 36) eşittir 12

OBEB(7; 1) eşittir 1

OBEB(5; 0) eşittir 5

TAMSAYI

Bir sayıyı aşağıya doğru en yakın tamsayıya yuvarlar.

Sözdizimi

TAMSAYI(sayı)

Sayı aşağı doğru bir tamsayıya yuvarlamak istediğiniz gerçek sayıdır.

Örnekler

TAMSAYI(8,9) eşittir 8

TAMSAYI(-8,9) eşittir -9

Aşağıdaki formül A1 hücresindeki pozitif bir gerçek sayının ondalık kısmını verir:
A1-TAMSAYI(A1)

OKEK

Tamsayıların en küçük ortak katını verir. En küçük ortak kat, sayı1, sayı2 vb tüm tamsayı bağımsız değişkenlerin bir katı olan en küçük pozitif tamsayıdır. Farklı paydaları olan kesirleri toplamak için OKEK işlevini kullanın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

OKEK(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1; sayı2;... En küçük ortak katını istediğiniz 1 ile 29 arasında değerdir. Değer tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Uyarılar

• Bağımsız değişkenlerden herhangi biri sayısal değilse, OKEK işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Herhangi bir bağımsız değişken birden küçükse, OKEK işlevi #SAYI! hata değerini verir.

Örnekler

OKEK(5; 2) eşittir 10

OKEK(24; 36) eşittir 72

LN

Bir sayının doğal logaritmasını bulur. Doğal logaritmalar e sabitine (2,71828182845904) dayanırlar.

Sözdizimi

LN(sayı)

Sayı doğal logaritmasını bulmak istediğiniz pozitif reel sayıdır.

Uyarılar

LN işlevi, ÜS işlevinin tersidir.

Örnekler

LN(86) eşittir 4,454347

LN(2,7182818) eşittir 1

LN(ÜS(3)) eşittir 3

ÜS(LN(4)) eşittir 4

LOG

Bir sayının belirlediğiniz tabandaki logaritmasını verir.

Sözdizimi

LOG(sayı; taban)

Sayı logaritmasını bulmak istediğiniz pozitif reel sayıdır.
Taban logaritmanın tabanıdır. Taban belirtilmezse 10 olduğu varsayılır.

Örnekler

LOG(10) eşittir 1

LOG(8; 2) eşittir 3

LOG(86; 2,7182818) eşittir 4.454347

LOG10

Bir sayının 10 tabanındaki logaritmasını verir.

Sözdizimi

LOG10(sayı)

Sayı 10 tabanındaki logaritmasını bulmak istediğiniz pozitif reel sayıdır.

Örnekler

LOG10(86) eşittir 1,934498451

LOG10(10) eşittir 1

LOG10(1E5) eşittir 5

LOG10(10^5) eşittir 5

MOD

Sayı, bölen'e bölündükten sonra kalanı verir. Sonuç, bölen'le aynı işarete sahiptir.

Sözdizimi

MOD(sayı; bölen)

Sayı bölme işlemi sonucunda kalanını bulmak istediğiniz sayıdır.
Bölen Sayı'yı bölmek istediğiniz sayıdır. Bölen 0 ise, MOD işlevi #SAYI/0! hata değerini verir.

Uyarılar

MOD işlevi, TAMSAYI işlevinin terimleriyle ifade edilebilir:

MOD(n, d) = n - d*TAMSAYI(n/d)

Örnekler

MOD(3, 2) eşittir 1

MOD(-3, 2) eşittir 1

MOD(3, -2) eşittir -1

MOD(-3, -2) eşittir -1

KYUVARLA

İstenen katsayıya yuvarlanan sayıyı verir.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

KYUVARLA(sayı; katsayı)

Sayı yuvarlanacak değerdir.
Katsayı sayıyı yuvarlamak istediğiniz katsayıdır.

Uyarılar

KYUVARLA, eğer bölünen sayının kat ile bölümünden kalan, katın değerinin yarısına eşit veya ondan büyükse, sıfır hariç yuvarlama yapar.

Örnekler

KYUVARLA(10; 3) eşittir 9

KYUVARLA(-10; -3) eşittir -9

KYUVARLA(1,3; 0.2) eşittir 1,4

KYUVARLA(5; -2) eşittir #SAYI!

TEK

En yakın tek tamsayıya yuvarlanmış sayıyı verir.

Sözdizimi

TEK(sayı)

Sayı yuvarlanacak sayıdır.

Uyarılar

• Sayı sayısal değilse, TEK, #DEĞER! hata değerini döndürür.
• Sayının işaretine bakılmaksızın, sıfırdan sonraki rakamlar yukarıya yuvarlanır. Sayı bir tek tamsayı ise, yuvarlama olmaz.

Örnekler

ODD(1.5) eşittir 3

ODD(3) eşittir 3

ODD(2) eşittir 3

ODD(-1) eşittir -1

ODD(-2) eşittir -3

Pİ

Matematik sabiti p sayısını (3,14159265358979) 15 basamağa kadar verir.

Sözdizimi

Pİ( )

Örnekler

Pİ()/2 eşittir 1,57079...

SİN(Pİ()/2) eşittir 1

Bir çemberin yarıçapı Yarıçap adlı bir hücredeyse, aşağıdaki formül çemberin alanını hesaplar:
Pİ()*(Yarıçap^2)

ÇARPIM

Bağımsız değişken olarak verilen tüm sayıları çarpar ve çarpımı verir.

Sözdizimi

ÇARPIM(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1; sayı2;... çarpmak istediğiniz i ile 30 arasında sayıdır.

Uyarılar

• Sayı, mantıksal değer, mantıksal değer ya da sayıların metinsel ifadeleri olan bağımsız değişkenler belirleyebilirsiniz. Hata değerleri ya da sayılara dönüştürülemeyen metin olan bağımsız değişkenler hatalara yol açarlar.
• Bir bağımsız değişken bir dizi ya da başvuru ise, dizideki ya da başvurudaki sayılar kullanılır. Dizideki ya da başvurudaki boş hücreler, mantıksal değerler, metin ya da hata değerleri dikkate alınmaz.

Örnekler

A2:C2 hücreleri 5, 15 ve 30 sayılarını içeriyorsa:

ÇARPIM(A2:C2) eşittir 2250

ÇARPIM(A2:C2; 2) eşittir 4500

BÖLÜM

Bir bölmenin tamsayı kısmını verir. Bir bölmenin kalanını atmak istediğinizde bu işlevi kullanın.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

BÖLÜM(pay, payda)

Pay bölünendir.
Payda bölendir.

Uyarılar

Bağımsız değişkenlerden biri sayısal değilse, BÖLÜM işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Örnekler

BÖLÜM(5; 2) eşittir 2

BÖLÜM(4,5; 3,1) eşittir 1

BÖLÜM(-10; 3) eşittir -3

S_SAYI_ÜRET

Düzgün dağıtılmış, 0'dan büyük ya da 0'a eşit ve 1'den küçük rasgele bir sayı verir. İşlem tablosu her hesaplandığında yeni bir rasgele sayı verilir.

Sözdizimi

S_SAYI_ÜRET( )

Uyarılar

• A ve b arasında rasgele bir reel sayı vermek için, şu formülü kullanın:

S_SAYI_ÜRET()*(b-a)+a
Rasgele bir tamsayı vermek için, RASGELEARADA işlevini kullanın.
S_SAYI_ÜRET işlevini, rasgele bir sayı üretmek için kullanmak istiyor, ama hücre her hesaplandığında sayıların değişmesini istemiyorsanız, formülü rasgele bir sayıya çevirmek için formül çubuğuna =S_SAYI_ÜRET() yazıp F9 tuşuna basabilirsiniz.
Örnekler
0'dan büyük ya da 0'a eşit ama 100'den küçük rasgele bir sayı üretmek için, aşağıdaki formülü kullanın:
S_SAYI_ÜRET()*100

RASGELEARADA

Belirlediğiniz sayılar arasından rasgele bir sayı verir. İşlem tablosu her hesaplandığında yeni bir rasgele sayı verilir.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

RASGELEARADA(alt; üst)

Alt RASGELEARADA işlevinin vereceği en küçük tamsayıdır.
Üst RASGELEARADA işlevinin vereceği en büyük tamsayıdır.

ROMEN

Metin olarak normal sayılarını Romen'e çevirir.

Sözdizimi

ROMEN(sayı; form)

Sayı dönüştürmek istediğiniz normal sayıdır.
Form istediğiniz Romen sayı tipini belirleyen bir sayıdır. Romen sayı biçemi Klasik'ten Basitleştirilmiş'e doğru gider ve form'un değeri arttıkça daha kısa olur. Aşağıdaki ROMEN(499;0) örneğe bakın.
Form    Tip
    
0 ya da belirtilmemiş    Klasik
1    Daha kısa. Aşağıdaki örneğe bakın
2    Daha kısa. Aşağıdaki örneğe bakın
3    Daha kısa. Aşağıdaki örneğe bakın
4    Basitleştirilmiş
DOĞRU    Klasik
YANLIŞ    Basitleştirilmiş
Uyarılar

• Sayı negatifse #DEĞER! hata değeri verilir.
• Sayı 3999'dan büyükse, #vDEĞER! hata değeri verilir.
  Örnekler
  ROMEN(499;0) eşittir "CDXCIX"
  ROMEN(499;1) eşittir "LDVLIV"
  ROMEN(499;2) eşittir "XDIX"
  ROMEN(499;3) eşittir "VDIV"
  ROMEN(499;4) eşittir "ID"
  ROMEN(1993;0) eşittir "MCMXCIII"

YUVARLA

Bir sayıyı belirlenen sayıda basamağa yuvarlar.

Sözdizimi

YUVARLA(sayı; sayı_rakamlar)

Sayı yuvarlamak istediğiniz sayıdır.
Sayı_rakamlar sayıyı yuvarlamak istediğiniz basamak sayısını belirtir.

• Sayı_rakamlar 0'dan (sıfırdan) büyükse, sayı belirtilen ondalık hane sayısına yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0 ise, sayı en yakın tamsayıya yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0'dan küçükse, sayı ondalık virgülün soluna yuvarlanır.
  Örnekler
  YUVARLA(2,15; 1) eşittir 2,2
  YUVARLA(2,149; 1) eşittir 2,1
  YUVARLA(-1,475; 2) eşittir -1,48
  YUVARLA(21,5; -1) eşittir 20

AŞAĞIYUVARLA

Bir sayıyı aşağı, sıfıra doğru yuvarlar.

Sözdizimi

AŞAĞIYUVARLA(sayı; sayı_rakamlar)

Sayı aşağı doğru yuvarlamak istediğiniz herhangi bir gerçek sayıdır.
Sayı_rakamlar sayıyı yuvarlamak istediğiniz basamak sayısıdır.
Uyarı

• AŞAĞIYUVARLA işlevi YUVARLA işlevine benzer ama her zaman aşağı doğru yuvarlar.
• Sayı_rakamlar 0'dan büyükse, sayı aşağı doğru belirtilen sayıda ondalık haneye yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0 ise ya da belirtilmemişse, aşağı doğru en yakın tamsayıya yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0'dan küçükse, sayı aşağı doğru ondalık virgülün soluna yuvarlanır.
  Örnekler
  AŞAĞIYUVARLA(3,2; 0) eşittir 3
  AŞAĞIYUVARLA(76,9;0) eşittir 76
  AŞAĞIYUVARLA(3,14159; 3) eşittir 3,141
  AŞAĞIYUVARLA(-3,14159; 1) eşittir -3,1
  AŞAĞIYUVARLA(31415,92654, -2) eşittir 31400

YUKARIYUVARLA

Bir sayıyı yukarı doğru, sıfırdan uzağa yuvarlar.

Sözdizimi

YUKARIYUVARLA(sayı; sayı_rakamlar)

Sayı yukarı yuvarlamak istediğiniz herhangi bir gerçek sayıdır.
Sayı_rakamlar sayıyı yuvarlamak istediğiniz basamak sayısıdır.
Uyarılar

• YUKARIYUVARLA işlevi YUVARLA işlevine benzer, ama her zaman bir sayıyı yukarı yuvarlar.
• Sayı_rakamlar 0'dan büyükse, sayı yukarı doğru, belirtilen sayıda ondalık haneye yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0 ise ya da belirtilmemişse, sayı yukarı doğru en yakın tamsayıya yuvarlanır.
• Sayı_rakamlar 0'dan küçükse, sayı yukarı doğru, ondalık virgülün soluna yuvarlanır.
  Örnekler
  YUKARIYUVARLA(3,2;0) eşittir 4
  YUKARIYUVARLA(76,9;0) eşittir 77
  YUKARIYUVARLA(3,14159; 3) eşittir 3,142
  YUKARIYUVARLA(-3,14159; 1) eşittir -3,2
  YUKARIYUVARLA(31415,92654; -2) eşittir 31500

İŞARET

Bir sayının işaretini belirler. Sayı pozitifse 1'i, sayı 0 ise 0'ı ve sayı negatifse -1'i verir.

Sözdizimi

İŞARET(sayı)

Sayı herhangi bir reel sayıdır.

Örnekler

İŞARET(10) eşittir 1

İŞARET(4-4) eşittir 0

İŞARET(-0,00001) eşittir -1

SİN

Verilen açının sinüsünü verir.

Sözdizimi

SİN(sayı)

Sayı sinüsünü bulmak istediğiniz radyan cinsinden açıdır. Bağımsız değişkeniniz derece olarak verilmişse, radyana çevirmek için Pİ()/180 ile çarpın.

Örnekler

SİN(Pİ()) eşittir 1,22E-16, bu yaklaşık olarak sıfırdır. p'nin sinüsü sıfırdır.

SİN(Pİ()/2) eşittir 1

SİN(30*Pİ()/180) eşittir 0,5 (30 derecenin sinüsü)

KAREKÖK

Pozitif bir karekök verir.

Sözdizimi

KAREKÖK(sayı)

Sayı Karekökünü bulmak istediğiniz sayıdır. Sayı negatifse, KAREKÖK işlevi #SAYI! hata değerini verir.

Örnekler

KAREKÖK(16) eşittir 4

KAREKÖK(-16) eşittir #SAYI!

KAREKÖK(MUTLAK(-16)) eşittir 4

ALTTOPLAM

Bir listede ya da veritabanında bir alt toplam verir. Genellikle Veri menüsünden Alt Toplamlar komutunu kullanarak alttoplamları olan bir liste yaratmak daha kolaydır. Alt toplamları olan liste bir kez yaratıldıktan sonra, ALTTOPLAM işlevini düzenleyerek onu değiştirebilirsiniz.

Sözdizimi

ALTTOPLAM(işlev_sayısı; ref)

İşlev_sayısı bir listede alttoplamları hesaplamak için hangi işlevin kullanılacağını belirleyen 1 ile 11 arasında bir sayıdır.
Işlev_sayısı    İşlev
    
1    ORTALAMA
2    BAĞ_DEĞ_SAY
3    BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY
4    MAK
5    MİN
6    ÇARPIM
7    STDSAPMA
8    STDSAPMAS
9    TOPLA
10    VAR
11    VARS
Ref1, Ref2, ... alt toplamını almak istediğiniz 1 ile 29 arasında aralık ya da başvurudur.
Uyarılar

• Ref içinde başka alt toplamlar (ya da içiçe girmiş alt toplamlar) varsa, bu içiçe girmiş alt toplamlar, iki kez sayımın önlenmesi için gözardı edilir.
• ALTTOPLAM işlevi gizli satırları dikkate almaz. Ayıklamış olduğunuz bir listenin sonucunda elde ettiğiniz görünen verinin alt toplamını almak istediğinizde bu önemlidir.
• Başvurulardan biri 3-B ise, ALTTOPLAM #DEĞER! hatasını verir.
  Örnek
  ALTTOPLAM(9;C3:C5) TOPLA işlevini kullanarak C3:C5 hücrelerinin bir alt toplamını elde edecektir

TOPLA

Bir hücre aralığındaki tüm sayıları toplar.

Sözdizimi

TOPLA(sayı1, sayı2, ...)

Sayı1, sayı2,... toplamını istediğiniz 1 ile 30 arasında bağımsız değişkendir.

• Sayılar, mantıksal değerler ve sayının doğrudan bağımsız değişkenler listesine yazdığınız metin ifadeleri dikkate alınır. Aşağıdaki birinci ve ikinci örneklere bakın.
• Bir bağımsız değişken bir dizi ya da başvuru ise, o dizideki ya da başvurudaki yalnız sayılar dikkate alınır. Dizideki ya da başvurudaki boş hücreler, mantıksal değerler ve hata değerleri dikkate alınmaz. Aşağıdaki üçüncü örneğe bakın.
• Hata değerleri ya da sayıya çevrilemeyen metin olan bağımsız değişkenler hatalara yol açarlar.

Örnekler

TOPLA(3; 2) eşittir 5

TOPLA("3"; 2; DOĞRU) eşittir 6, çünkü metin değerleri sayılara çevrilir ve DOĞRU mantıksal değeri 1 sayısına dönüştürülür.

Önceki örneğin tersine, A1 hücresi "3"ü, B1 hücresi ise DOĞRU'yu içeriyorsa:
TOPLA(A1; B1; 2) eşittir 2 çünkü başvurularda sayı olmayan değerlere yapılan başvurular dönüştürülmez.
A2:E2 hücreleri 5, 15, 30, 40 ve 50 sayılarını içeriyorsa:

TOPLA(A2:C2) eşittir 50

TOPLA(B2:E2; 15) eşittir 150

ETOPLA

Verilen bir ölçütle belirlenen hücreleri toplar.

Sözdizimi

ETOPLA(erim; ölçüt; toplam_erimi)

Erim değerlendirilmesini istediğiniz hücre aralığıdır.
Ölçüt hangi hücrelerin toplanacağını belirleyen bir sayı, ifade ya da metin biçimindeki ölçüttür. Örneğin, Ölçüt 32, "32", ">32", "elmalar" olarak ifade edilebilir.
Toplam_erimi toplanacak gerçek hücrelerdir. Toplam_erimi'ndeki hücreler, ancak aralıkta karşılık gelen hücreler ölçüte uyuyorsa toplanırlar. Toplam_erimi belirtilmezse, aralıktaki hücreler toplanır.
Örnek
A1:A4'ün dört evin değerini içerdiğini varsayalım: 100000 TL, 200000 TL, 300000 TL, 400000 TL. B1:B4 ise her değere karşılık gelen satış komisyonlarını içermektedir : 7000 TL, 14000 TL, 21000 TL, 28000 TL.
ETOPLA(A1:A4;">160000";B1:B4) eşittir 63000 TL

TAN

Verili açının tanjantını verir.

Sözdizimi

TAN(sayı)

Sayı tanjantını bulmak istediğiniz radyan cinsinden açıdır. Bağımsız değişkenleriniz derece cinsindense, radyana çevirmek için Pİ()/180 ile çarpın.

Örnekler

TAN(0,785) eşittir 0,99920

TAN(45*Pİ()/180) eşittir 1

NSAT

Sayının kesirli kısmını atarak bir sayıyı tamsayıya çevirir.

Sözdizimi

NSAT(sayı; sayı_rakamlar)

Sayı kesirli kısmını atmak istediğiniz sayıdır.
Sayı_rakamlar tamsayıya çevirmenin duyarlığını belirten bir sayıdır. Sayı_rakamlar için varsayılan değer sıfırdır.
Uyarılar
NSAT ve TAMSAYI işlevleri, ikisi de tamsayılar vermeleri açısından benzerdirler. NSAT işlevi sayının kesirli kısmını atar. TAMSAYI işlevi ise, sayının kesirli kısmının değeri temelinde sayıları aşağıya doğru en yakın tamsayıya yuvarlar. TAMSAYI ve NSAT yalnızca negatif sayılar kullanıldığında farklıdırlar: NSAT(-4,3) -4'ü, TAMSAYI(-4,3) ise -5'i verir çünkü -5 daha küçük olan sayıdır.

Örnekler

NSAT(8,9) eşittir 8

NSAT(-8,9) eşittir -8

NSAT(Pİ()) eşittir 3

MANTIKSAL FONKSİYONLAR

VE

Tüm bağımsız değişkenleri DOĞRU'ysa DOĞRU'yu verir; Bir ya da daha fazla bağımsız değişkeni YANLIŞ'sa YANLIŞ'ı verir.

Sözdizimi

VE(mantıksal1;mantıksal2; ...)

Mantıksal1;mantıksal2;... DOĞRU ya da YANLIŞ olabilen, test çevirmek istediğiniz 1 ile 30 arası koşuldur.

• Bağımsız değişkenler, DOĞRU veya YANLIŞ gibi mantıksal değerler oluşturmalı veya mantıksal değerler içeren diziler veya başvurular olmalıdır.
• Bir dizi ya da başvuru bağımsız değişkeni metin ya da boş hücreler içeriyorsa, bu değerler gözardı edilir.
• Belirlenen aralık hiçbir mantıksal değer içermiyorsa, VE işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Örnekler

VE(DOĞRU; DOĞRU) eşittir DOĞRU

VE(DOĞRU; YANLIŞ) eşittir YANLIŞ

VE(2+2=4; 2+3=5) eşittir DOĞRU

B1:B3 DOĞRU, YANLIŞ ve DOĞRU değerlerini içeriyorsa:

VE(B1:B3) eşittir YANLIŞ

B4 1 ile 100 arasında bir sayı içeriyorsa:

VE(1<B4; B4<100) eşittir DOĞRU

Tam olarak 1 ile 100 arasında bir sayı içeriyorsa B4'ü görüntülemek, böyle bir sayı içermiyorsa bir ileti görüntülemek istediğinizi varsayalım. B4, 104'ü içeriyorsa:
EĞER(VE(1<B4; B4<100); B4; "Değer aralığın dışında.") eşittir "Değer aralığın dışında."
B4 50'yi içeriyorsa:
EĞER(VE(1<B4; B4<100); B4; "Değer aralığın dışında.") eşittir 50

YANLIŞ

YANLIŞ mantıksal değerini verir.

Sözdizimi

YANLIŞ( )

Uyarılar

YANLIŞ sözcüğünü doğrudan işlem tablosuna ya da formüle de yazabilirsiniz; Microsoft Excel onu YANLIŞ mantıksal değeri olarak yorumlar.

EĞER

Belirlediğiniz koşulun sonucu DOĞRU ise bir değeri, YANLIŞ ise başka bir değeri verir.

Değerler ve formüller üzerinde koşula bağlı testler yapmak için EĞER işlevini kullanın.

Sözdizimi 1

Mantıksal_kontrol DOĞRU ya da YANLIŞ olarak değerlendirilebilecek herhangi bir değer ya da ifadedir.
Eğer_doğruysa_değer mantıksal_kontrol DOĞRU ise verilen değerdir. Mantıksal_kontrol DOĞRU ise ve eğer_doğruysa_değer belirtilmemişse, DOĞRU verilir. Eğer_doğruysa_değer başka bir formül olabilir.
Eğer_yanlışsa_değer mantıksal_kontrol YANLIŞ ise verilen değerdir. Mantıksal_kontrol YANLIŞ ise ve eğer_yanlışsa_değer belirtilmemişse, YANLIŞ verilir. Eğer_yanlışsa_değer başka bir formül olabilir.
Uyarılar

• Daha ayrıntılı testler oluşturmak için, eğer_doğruysa_değer ve eğer_yanlışsa_değer bağımsız değişkenleri olarak en fazla yedi EĞER işlevi içiçe kullanılabilir. Aşağıdaki son örneğe bakın.
• Eğer_doğruysa_değer ve eğer_yanlışsa_değer bağımsız değişkenleri değerlendirildiğinde, EĞER işlevi, bu cümlelerin verdiği değeri verir.

EĞER işlevinin bağımsız değişkenlerinde dizi olanlar varsa, EĞER cümlesi işlediğinde dizinin her öğesi değerlendirilir. Eğer_doğruysa_değer ve eğer_yanlışsa_değer bağımsız değişkenlerinden bazıları harekete yönelik işlevler ise, tüm işlemler yapılır.
Örnekler
Aşağıdaki örnekte, A10 hücresindeki değer 100 ve mantıksal_kontrol DOĞRU ise B5:B15 aralığındaki toplam değer hesaplanır. Aksi takdirde, mantıksal_kontrol YANLIŞ ise, EĞER işlevini içeren hücrenin temizlenmesine neden olan boş metin ("") döndürür.
EĞER(A10=100,TOPLA(B5:B15),"")
Bir gider işlem tablosunun, B2:B4'te Ocak, Şubat ve Mart için şu veriyi içerdiğini varsayalım: 1500, 500, 500. C2:C4 aynı dönemler için "Tahmini Giderler"i içeriyor: 900, 900, 925.
Belirli bir ayda bütçe dışına çıkıp çıkmadığınızı kontrol etmek için, aşağıdaki formüllerle bir ileti için metin hazırlayarak bir formül yazabilirsiniz:
EĞER(B2>C2;"Bütçeyi aşıyor";"Bütçenin altında") eşittir "Bütçeyi aşıyor"
EĞER(B3>C3;"Bütçeyi aşıyor";"Bütçenin altında") eşittir "Bütçenin altında"
Sayılara OrtalamaDeğer adıyla başvuruda bulunulan harf dereceleri atamak istediğinizi varsayalım. Aşağıdaki tabloya bakın .
OrtalamaDeğer    Sonuç
89'dan büyük    A
80 ile 89 arası    B
70 ile 79 arası    C
60 ile 69 arası    D
60'dan küçük    F
Aşağıdaki içiçe EĞER işlevini kullanabilirsiniz:
EĞER(OrtalamaDeğer>89;"A";EĞER(OrtalamaDeğer>79;"B";
EĞER(OrtalamaDeğer>69;"C";EĞER(OrtalamaDeğer>59;"D";"F"))))
Yukarıdaki örnekte, ikinci EĞER cümlesi aynı zamanda ilk EĞER cümlesinin eğer_yanlışsa_değer bağımsız değişkenidir. Aynı şekilde, üçüncü EĞER cümlesi, ikinci EĞER cümlesinin eğer_yanlışsa_değer bağımsız değişkenidir. Örneğin, ilk mantıksal_kontrol (Ortalama>89) DOĞRU'ysa, "A" verilir. İlk mantıksal_kontrol YANLIŞ'sa ikinci EĞER cümlesi değerlendirilir ve böyle devam eder.

DEĞİL

Bağımsız değişkeninin değerini tersine çevirir. Bir değerin belirli bir değere eşit olmadığından emin olmak istediğinizde DEĞİL işlevini kullanın.

Sözdizimi

DEĞİL(mantıksal)

Mantıksal DOĞRU ya da YANLIŞ olarak değerlendirilebilecek bir değerdir. Mantıksal YANLIŞ ise, DEĞİL DOĞRU'yı; mantıksal DOĞRU ise, DEĞİL YANLIŞ'ı verir.

Örnekler

DEĞİL(YANLIŞ) eşittir DOĞRU

DEĞİL(1+1=2) eşittir YANLIŞ

YADA

Bağımsız değişkenlerden biri DOĞRU'ysa DOĞRU'yu verir; tüm bağımsız değişkenler YANLIŞ'sa YANLIŞ'ı verir.

Sözdizimi

YADA(mantıksal1; mantıksal2; ...)

Mantıksal1; mantıksal2;... DOĞRU mu YANLIŞ mı olduğunu test etmek istediğiniz 1 ile 30 arasında bağımsız değişkendir.

• Bağımsız değişkenler DOĞRU ve YANLIŞ gibi mantıksal değerler ya da mantıksal değerler içeren diziler ya da başvurular olmalıdır.
• Bir dizi ya da başvuru bağımsız değişkeni metin, sayılar ya da boş hücreler içeriyorsa, bu değerler dikkate alınmaz.
• Belirtilen erim mantıksal değer içermiyorsa, YADA işlevi #DEĞER! hata değerini verir.
• Bir dizide bir değerin olup olmadığını görmek için bir YADA dizi formülü kullanabilirsiniz. Bir dizi formülü girmek için CTRL+ÜST KARAKTER tuşlarına basın.

Örnekler

YADA(DOĞRU) eşittir DOĞRU

YADA(1+1=1;2+2=5) eşittir YANLIŞ

A1:A3 erimi DOĞRU, YANLIŞ ve DOĞRU değerlerini içeriyorsa:

YADA(A1:A3) eşittir DOĞRU

Ayrıca ÖZDEŞ işlevi için verilen örneklere de bakın.

DOĞRU

DOĞRU mantıksal değerini verir.

Sözdizimi

DOĞRU( )

Uyarılar

DOĞRU değerini, bu işlevi kullanmadan doğrudan hücrelere ve formüllere girebilirsiniz. DOĞRU işlevi başka iş tablosu uygulamalarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.
İSTATİSTİKSEL FONKSİYONLAR

MİN

Değer kümesindeki en küçük sayıyı verir.

Sözdizimi

MİN(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1; sayı2;... en küçük değeri bulmak istediğiniz 1 ile 30 arasında sayıdır.

• Sayı, boş hücre, mantıksal değer ya da sayıların metinsel ifadeleri olan bağımsız değişkenler belirleyebilirsiniz. Hata değerleri ya da sayılara dönüştürülemeyen metin olan bağımsız değişkenler hatalara yol açarlar.
• Bir bağımsız değişken bir dizi ya da başvuru ise, dizideki ya da başvurudaki sayılar kullanılır. Dizideki ya da başvurudaki boş hücreler, mantıksal değerler, metin ya da hata değerleri dikkate alınmaz. Mantıksal değerlerin ve metnin dikkate alınması gerekiyorsa, MİNA'yı kullanın.
• Bağımsız değişkenler hiç sayı içermiyorlarsa, MİN işlevi 0'ı verir.

Örnekler

A1:A5 hücreleri 10, 7, 9, 27 ve 2 sayılarını içeriyorsa:

MİN(A1:A5) eşittir 2

MİN(A1:A5; 0) eşittir 0

MİN işlevi MAK işlevine benzer. MAK işlevi için verilen örnekleri de inceleyin.

ORTANCA

Belirtilen sayıların orta değerini verir. Orta değer, bir dizi sayının ortasındaki sayıdır; başka bir deyişle sayıların yarısı orta değerden büyük, yarısı küçüktür.

Sözdizimi

ORTANCA(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1; sayı2;... orta değerini istediğiniz 1 ile 30 arasında sayıdır.

• Bağımsız değişkenler sayı ya da sayı içeren ad, dizi ya da başvurular olmalıdır. Microsoft Excel her başvuru ya da dizi bağımsız değişkenindeki tüm sayıları inceler.
• Bir dizi ya da başvuru bağımsız değişkeni metin, mantıksal değer ya da boş hücreler içeriyorsa, bu değerler gözardı edilir; ancak, sıfır değerini içeren hücreler dahil edilir.

Uyarılar

Dizideki sayıların sayısı çiftse, ORTANCA işlevi ortadaki iki sayının ortalamasını hesaplar. Aşağıdaki ikinci örneğe bakın.

Örnekler

ORTANCA(1; 2; 3; 4; 5) eşittir 3

ORTANCA(1; 2; 3; 4; 5; 6) 3 ve 4' ün ortalaması olan 3,5' a eşitttir

MAK

Bir değer kümesindeki en büyük değerleri verir.

Sözdizimi

MAK(sayı1; sayı2; ...)

Sayı1; sayı2;... maksimum değerini bulmak istediğiniz 1 ile 30 arasında sayıdır.

• Sayı, boş hücre, mantıksal değer ya da sayıların metinsel ifadesi olan bağımsız değişkenler belirleyebilirsiniz. Hata değerleri ya da sayıya çevrilemeyen metin olan bağımsız değişkenler hatalara yol açarlar.
• Bir bağımsız değişken bir dizi ya da başvuru ise, yalnız dizideki ya da başvurudaki sayılar kullanılır. Dizideki boş hücreler, mantıksal değerler ya da hata değerleri gözardı edilir. Mantıksal değerlerin ve metinleri gözardı edilmemesi gerekiyorsa, MAKA işlevini kullanın.
• Bağımsız değişkenler sayı içermiyorsa, MAK işlevi 0'ı (sıfır) verir.

Örnekler

A1:A5, 10, 7, 9, 27 ve 2 sayılarını içeriyorsa:

MAK(A1:A5) eşittir 27

MAK(A1:A5;30) eşittir 30

ORTALAMA

Bağımsız değişkenlerin ortalamasını (aritmetik ortalama) verir.

Sözdizimi

ORTALAMA(sayı1;sayı2; ...)

Sayı1;sayı2; ... ortalamasını istediğiniz 1 ile 30 arasında sayısal bağımsız değişkendir.

Uyarılar

• Bağımsız değişkenler, sayı ya da sayı içeren ad, dizi veya başvuru olmalıdır.
• Bir dizi ya da başvuru bağımsız değişkeni metin, mantıksal değer ya da boş hücre içeriyorsa, bu değerler gözardı edilir; ancak sıfır değerini içeren hücreler dahil edilir.

İpucu Hücrelerin ortalamasını alırken, özellikle Araçlar menüsündeki Seçenekler komutunun Görünüm sekmesinde Sıfır Değerleri onay kutusunu temizlediyseniz, boş hücrelerle sıfır değeri içeren hücreler arasındaki farkı akılda tutun. Boş hücreler sayılmaz ama sıfır değerleri sayılır.
Örnekler

A1:A5 adlandırılmış Puanlar ise ve 10, 7, 9, 27 ve 2 sayılarını içeriyorsa:

ORTALAMA(A1:A5) eşittir 11

ORTALAMA(Puanlar) eşittir 11

ORTALAMA(A1:A5; 5) eşittir 10

ORTALAMA(A1:A5) eşittir TOPLA(A1:A5)/BAĞ_DEĞ_SAY(A1:A5) eşittir 11
C1:C3 adlandırılmış DiğerPuanlar ise ve 4, 18 ve 7 sayılarını içeriyorsa:
ORTALAMA(Puanlar; DiğerPuanlar) eşittir 10,5

BİLGİ FONKSİYONLARI

HÜCRE

Bir başvurudaki sol üst hücrenin biçimi, yeri ya da içeriği hakkında bilgi verir.

Sözdizimi

HÜCRE(bilgi_tipi; ref)

Bilgi_tipi hangi tipte hücre bilgisi istediğinizi belirleyen bir metin değeridir. Aşağıdaki liste, olası bilgi_tipi değerlerini ve karşılık gelen sonuçları göstermektedir.
Bilgi_tipi    Sonuç
    
"address"    Metin olarak, ref'teki ilk hücrenin başvurusu.
"column"    Ref'teki hücrenin sütun sayısı.
"color"    Hücrede negatif değerler için renk kullanılacaksa 1; aksi halde 0
"contents"    Ref'teki sol üst hücrenin içeriği.
"filename"    Metin olarak, ref'i içeren dosyanın adı (tam yolu dahil). Ref'i içeren işlem tablosu henüz kaydedilmemişse boş metin ("") verir.
"format"    Hücrenin sayı biçimine karşılık gelen metin değeri. Çeşitli biçimlere ait metin değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Hücrede negatif değerler için renk kullanılmışsa metin değerinin sonunda "-" verilir. Hücre, pozitif değerler ya da tüm değerler için ayraçlar kullanılarak biçimlenmişse, metin değerinin sonunda "()" verilir.
"parentheses"    Hücre pozitif değerler ya da tüm değerler için ayraçlarla biçimlenmişse 1; aksi halde 0 verilir.
"prefix"    Hücrenin "etiket öneki"ne karşılık gelen metin değeri. Hücre sola hizalı metin içeriyorsa tek tırnak işareti ('), hücre sola hizalı metin içeriyorsa çift tırnak işareti ("), hücre ortalanmış metin içeriyorsa şapka (^), hücre doldurulmuş metin içeriyorsa ters eğik çizgi (\), başka bir şey içeriyorsa boş metin ("") verir.
"protect"    Hücre kilitli değilse 0, kilitliyse 1.
"row"    Ref'teki hücrenin satır sayısı.
"type"    Hücredeki veri tipine karşılık gelen metin değeri. Hücre boşsa boş için "b" verir; hücre bir metin sabiti içeriyorsa etiket için "e" ve hücre başka bir şey içeriyorsa "d" verir.
"width"    Bir tamsayıya yuvarlanmış olarak sütun genişliği. Sütun genişliğinin her birimi seçili yazı tipi büyüklüğündeki karakterin genişliğine eşittir.
Ref hakkında bilgi edinmek istediğiniz hücredir.

• Ref bitişik olmayan bir seçimse, HÜCRE işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Aşağıdaki liste, bilgi_tipi "biçim" olduğunda ve ref yerleşik bir sayı biçimiyle biçimlenmiş bir hücre olduğunda, HÜCRE işlevinin verdiği değerleri göstermektedir.
Microsoft Excel biçimi    HÜCRE'nin verdiği değer
Genel     "G"
0    "F0"
#,##0     ",0"
0.00    "F2"
#,##0.00     ",2"
$#,##0_);($#,##0)     "C0'
$#,##0_);[Kırmızı]($#,##0)     "C0-"
$#,##0.00_);($#,##0.00)    "C2"
$#,##0.00_);[Kırmızı]($#,##0.00)     "C2-"
%0     "P0"
%0,00     "P2"
0,00E+00     "S2"
# ?/? ya da # ??/??    "G"
g/a/yy ya da g/a/yy s:dd ya da gg/aa/yy.    "D4"
g-aaa-yy ya da gg-aaa-yy    "D1"
g-aaa ya da gg-aaa    "D2"
aaa-yy     "D3"
gg/aa    "D5"
s:dd AM/PM     "D7"
s:dd:nn AM/PM     "D6"
s:dd     "D9"
s:dd:nn     "D8"
HÜCRE formülündeki bilgi_tipi bağımsız değişkeni "biçim" ise ve hücre daha sonra özel bir biçimle biçimlenirse, HÜCRE formülünü güncelleştirmek için işlem tablosunu yeniden hesaplamanız gerekir.
Uyarılar

HÜCRE işlevi, başka iş tablosu programlarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.

Örnekler

HÜCRE("satır";A20) eşittir 20

B12 "g-aaa" biçimine sahipse:
HÜCRE("biçim";B12) eşittir "D2"
A3 TOPLAM'ı içeriyorsa:
HÜCRE("içerik"; A3) eşittir "TOPLAM"

BOŞLUKSAY

Belirtilen aralıktaki boş hücreleri sayar.

Sözdizimi

BOŞLUKSAY(erim)

Erim içindeki boş hücreleri saymak istediğiniz aralıktır.

Uyarılar

"" (ya da boş metin) veren formüller içeren hücreler de sayılır. Sıfır değerleri içeren hücreler sayılmaz.

Örnek

Yukarıdaki işlem tablosunda, B3'ün şu formülü içerdiğini varsayalım: EĞER(C3<30;"";C3); formülün sonucu "" (boş metin)dir.

BOŞLUKSAY(B2:C5) eşittir 2

HATA.TİPİ

Microsoft Excel'in hata değerlerinden birine karşılık gelen bir sayı verir. EĞER işlevinde HATA.TİPİ'ni kullanarak hata tipini sınayabilir ve hata değeri yerine bir metin geri döndürebilirsiniz.

Sözdizimi

HATA.TİPİ(hata_değer)

Hata_değer tanımlayıcı sayısını bulmak istediğiniz hata değeridir. Hata_değer gerçek hata değeri olabileceği halde, genellikle test etmek istediğiniz bir formülü içeren bir hücreye başvuru olacaktır.
hata_değer    HATA.TİPİ işlevinin sonucu
#BOŞ!    1
#SAYI/0!    2
#DEĞER!    3
#BAŞV!    4
#AD?    5
#SAYI!    6
#YOK    7
Herhangi başka bir şey    #YOK
Örnek
Aşağıdaki formül, E50 hücresinin #YOK değeri içerip içermediğini denetler. #YOK değeri varsa, "Değer kullanılamıyor" metni görüntülenir. Aksi takdirde E50'deki değer verilir.
EĞER(HATA.TİPİ(E50)=7, "Değer kullanılamıyor", E50)

BİLGİ

Çalışılan işletim ortamı hakkında bilgi verir.
Sözdizimi
BİLGİ(metin_türü)
Metin_türü hangi tip bilgi verilmesini istediğinizi belirleyen metindir.
Metin_türü    Sonuç
"directory"    Geçerli dizin ya da klasörün yolu
"memavail"    Bayt cinsinden, kullanılabilir bellek miktarı
"memused"    Veri için kullanılan bellek miktarı
"numfile"    Etkin işlem tablolarının sayısı
"origin"    Lotus 1-2-3 sürüm 3.x uyumluluğu için "$A:" eklenmiş, metin olarak A1 biçemi başvuru. Geçerli kaydırma konumuna bağlı olarak pencerede görünür olan en üstteki ve en soldaki hücrenin hücre başvurusunu verir.
"osversion"    Metin olarak, geçerli işletim sistemi sürümü
"recalc"    Geçerli yeniden hesaplama kipi; "Otomatik" ya da "El İle"yi verir
"release"    Metin olarak, Microsoft Excel sürümü
"system"    İşletim ortamının adı:
Macintosh = "mac"
Windows = "pcdos"
"totmem"    Halen kullanılmakta olan dahil olmak üzere, byte cinsinden kullanılabilir toplam bellek
Örnekler
İki işlem tablosu da açıksa, aşağıdaki formül 2'yi verir:
BİLGİ("numfile")

E İşlevleri

Bu kısım, bir değerin ya da başvurusunun tipini test etmek için kullanılan dokuz işlevi açıklamaktadır.
E işlevleri olarak anılan bu işlevlerin herbiri, değerin tipini kontrol eden ve sonuca göre DOĞRU ya da YANLIŞ'ı verir. Örneğin, değer boş bir hücreye başvuru ise, EBOŞSA işlevi DOĞRU mantıksal değerini verir; aksi halde YANLIŞ'ı verir.
Sözdizimi

EBOŞSA(değer)

EHATA(değer)

EHATALIYSA(değer)

EMANTIKSALSA(değer)

EMETİNDEĞİLSE(değer)

EMETİNSE(değer)

EREFSE(değer)

ESAYIYSA(değer)

EYOKSA(değer)

Değer test edilmesini istediğiniz değerdir. Değer, test etmek istediğiniz bir boşluk (boş hücre), hata, mantıksal değer, metin, sayı ya da başvuru değeri ya da bunlardan birine başvuruda bulunan bir ad olabilir.
İşlev    Bu durumda DOĞRU'yu verir
EBOŞSA    Değer boş bir hücreye başvuruda bulunuyorsa.
EHATA    Değer #YOK dışında bir hata değerine başvuruda bulunuyorsa.
EHATALIYSA    Değer herhangi bir hata değerine başvuruda bulunuyorsa (#YOK, #DEĞER!, #BAŞV!, #SAYI/0!, #SAYI!, #AD? ya da #BOŞ!).
EMANTIKSALSA    Değer bir mantıksal değere başvuruda bulunuyorsa.
EMETİNDEĞİLSE    Değer metin olmayan herhangi bir öğeye başvuruda bulunuyorsa. (Değer boş bir hücreye başvuruda bulunuyorsa bu işlevin DOĞRU'yu verdiğini unutmayın.)
EMETİNSE    Değer metne başvuruda bulunuyorsa.
ESAYIYSA    Değer bir sayıya başvuruda bulunuyorsa.
EREFSE    Değer bir başvuruya başvuruda bulunuyorsa.
EYOKSA    Değer #YOK (değer yok) hata değerine başvuruda bulunuyorsa.
Uyarılar

• E işlevlerinin değer bağımsız değişkenleri dönüştürülmez. Örneğin, bir sayının gerekli olduğu birçok başka işlevde, "19" metin değeri 19 sayısına çevrilir. Ancak ESAYIYSA("19") formülünde, "19" bir metin değerinden dönüştürülmez ve ESAYIYSA işlevi YANLIŞ'ı verir.
• E işlevleri, bir hesaplamanın sonucunu test etmek için formüllerde yararlıdır. EĞER işleviyle birleştiklerinde, formüllerdeki hataları bulmanın bir yöntemini sağlarlar (aşağıdaki örneklere bakın).
  Örnekler
  EMANTIKSALSA(DOĞRU) eşittir DOĞRU
  EMANTIKSALSA("DOĞRU") eşittir YANLIŞ
  ESAYIYSA(4) eşittir DOĞRU

Farklı bölgelerde Altın fiyatlarına ilişkin bir işlem tablosunda C1:C5'in aşağıdaki metin değerleri,i sayı değerlerini ve hata değerlerini gösterdiğini varsayalım: sırasıyla "Altın", "Bölge1", #BAŞV!, , 330,92 TL, #YOK.

EBOŞSA(C1) eşittir YANLIŞ

EHATALIYSA(C3) eşittir DOĞRU

EHATA(C5) eşittir YANLIŞ

EMETİNSE(C2) eşittir DOĞRU (Bölge1 metin olarak biçimlendiyse)

ESAYIYSA(C4) eşittir DOĞRU (330,92 TL metin olarak değil bir sayı olarak girildiyse)

EREFSE(Bölge1) eşittir DOĞRU (Bölge1 bir erim adı olarak tanımlandıysa)

EYOKSA(C3) eşittir YANLIŞ

EYOKSA(C5) eşittir DOĞRU

Başka bir işlem tablosunda A1:A4 eriminin ortalamasını hesaplamak istediğinizi, ama hücrelerin sayı içerdiğinden emin olmadığınızı varsayalım. A1:A4 sayı içermiyorsa, ORTALAMA (A1:A4) #SAYI/0! hata değerini verir. Bu durumda olası hata değerlerini bulmak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz:
EĞER(EHATALIYSA(ORTALAMA(A1:A4));"Sayı Yok";ORTALAMA(A1:A4))

EÇİFTSE

Sayı çiftse DOĞRU'yu, sayı tekse YANLIŞ'ı verir.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

EÇİFTSE(sayı)

Sayı test edilecek değerdir. Sayı tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Uyarılar

Sayı sayısal değilse, EÇİFTSE işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Örnekler

EÇİFTSE(-1) eşittir YANLIŞ

EÇİFTSE(2,5) eşittir DOĞRU

EÇİFTSE(5) eşittir YANLIŞ

ETEKSE

Sayı tekse DOĞRU'yu, sayı çiftse YANLIŞ'ı verir.
Bu işlev kullanılabilir değilse, Çözümleme Araç Paketi'ni yüklemek için Kur programını çalıştırın. Çözümleme Araç Paketi'ni yükledikten sonra, Araçlar menüsündeki Eklentiler komutu ile onu seçmeniz ve etkinleştirmeniz gerekir.

Sözdizimi

ETEKSE(sayı)

Sayı test edilecek değerdir. Sayı tamsayı değilse, kesirli kısmı atılır.

Uyarılar

Sayı sayısal değilse, ETEKSE işlevi #DEĞER! hata değerini verir.

Örnekler

ETEKSE(-1) eşittir DOĞRU

ETEKSE(2,5) eşittir YANLIŞ

ETEKSE(5) eşittir DOĞRU

S

Bir sayıya çevrilmiş bir değeri verir.

Sözdizimi

S(değer)

Değer dönüştürülmesini istediğiniz değerdir. S işlevi, aşağıdaki tabloda listelenen değerleri dönüştürür.
Değer ya da başvuru içeriği    S işlevinin verdiği
Bir tarih    O sayı
Bir tarih, Microsoft Excel'in yerleşik tarih biçimlerinden birinde    O tarihin seri sayısı
DOĞRU    1
Başka bir şey    0
Uyarılar
Genellikle bir formülde S işlevini kullanmak gerekli değildir, çünkü Microsoft Excel gerekli olduğunda değerleri otomatik olarak dönüştürür. Bu işlev başka iş tablolarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.
Örnekler

A1 hücresi "7"yi, A2 "Çift"i ve A3 hücresi "DOĞRU"yu içeriyorsa:

S(A1) eşittir 7

S(A2) eşittir 0, çünkü B2 metin içeriyor

S(A3) eşittir 1, çünkü C2 DOĞRU'yu içeriyor

S("7") eşittir 0, çünkü "7" metindir

S("17/4/91") eşittir 0, çünkü "17/4/91" metindir

YOKSAY

#YOK hata değerini verir. #YOK, "değer bulunamadı" anlamına gelen hata değeridir. Boş hücreleri işaretlemek için YOKSAY işlevini kullanın. Eksik bilgi için ayırdığınız hücrelere #YOK hata değerini girerek, hesaplamalarınıza istemeden boş hücreleri dahil etmekten kaçınabilirsiniz. (Bir formül #YOK hata değerini içeren bir hücreye başvuruda bulunduğu zaman, formül #YOK hata değerini verir.)

Sözdizimi

YOKSAY( )

Uyarılar

• İşlev adına boş ayraçları dahil etmeniz gerekir. Aksi halde, Microsoft Excel bunu bir işlev olarak tanımaz.
• #YOK değerini doğrudan bir hücreye yazabilirsiniz. YOKSAY işlevi başka iş tablosu programlarıyla uyumluluk açısından dahil edilmiştir.

TİP

Değerin tipini verir. Başka bir işlevin davranışı belli bir hücredeki değerin tipine bağlı olduğu zaman TİP işlevini kullanın.

Sözdizimi

TİP(değer)

Değer sayı, metin, mantıksal değer ve benzeri gibi herhangi bir Microsoft Excel değeri olabilir.
Değer    TİP işlevinin sonucu
Sayı    1
Metin    2
Mantıksal değer    4
Formül    8
Hata değeri    16
Dizi    64
Uyarılar
TİP işlevi, en çok BAĞIMSIZ.DEĞİŞKEN ve GİRİŞ gibi, çeşitli tiplerde veri kabul eden işlevleri kullanırken yararlıdır. İşlevin hangi tipte veri verdiğini anlamak için TİP işlevini kullanın.
Örnekler

A1 "Gamze" metnini içeriyorsa:

TİP(A1) eşittir TİP("Gamze") eşittir 2

TİP("MR. "&A1) eşittir 2

TİP(2+A1) eşittir TİP(#DEĞER!) eşittir 16

TİP({1;2\3;4}) eşittir 64

ARAMA VE BAŞVURU İŞLEVLERİ

ADRES

Verilen belirli satır ve sütun sayıları ile bir hücre adresini metin olarak yaratır.
Sözdizimi
ADRES(satır_sayısı; sütun_sayısı; mutlak_sayı; a1; tablo_metni)
Satır_sayısı hücre başvurusunda kullanılacak satır sayısıdır.
Sütun_sayısı hücre başvurusunda kullanılacak sütun sayısıdır.
Mutlak_sayı sonuç olarak verilecek başvurunun tipini belirler.
Mutlak_sayı    Bu başvuru tipini verir
1 ya da belirtilmemiş    Mutlak
2    Mutlak satır; göreceli sütun
3    Göreceli satır; mutlak sütun
4    Göreceli
A1 A1 ya da R1C1 başvuru biçemini belirten mantıksal bir değerdir. A1 DOĞRU'ysa ya da belirtilmemişse, ADRES A1-biçemi bir başvuru verir; YANLIŞ'sa, ADRES R1C1-biçemi bir başvuru verir.
Tablo_metni dış başvuru olarak kullanılacak işlem tablosunun adını belirten metindir. Tablo_metni belirtilmezse, tablo adı kullanılmaz.
Örnekler
ADRES(2;3) eşittir "$C$2"
ADRES(2;3;2) eşittir "C$2"
ADRES(2;3;2;YANLIŞ) eşittir "R2C[3]"
ADRES(2;3;1;YANLIŞ,"[Kitap1]Tablo1") eşittir "[Kitap1]Tablo1!R2C3"
ADRES(2;3;1;YANLIŞ;"EXCEL TABLOSU") eşittir "EXCEL TABLO!R2C3"

ALANSAY

Bir başvurudaki alanların sayısını verir. Alan, bir bitişik hücreler aralığı ya da tek bir hücredir.
Sözdizimi
ALANSAY(ref)
Ref bir hücre ya da hücre aralığına başvurudur ve birden fazla alana başvuruda bulunabilir. Birkaç başvuruyu tek bir bağımsız değişken olarak belirlemek istiyorsanız, Microsoft Excel'in noktalı virgülü bir alan ayıracı olarak yorumlamaması için fazladan ayraçlar kullanmanız gerekir. Aşağıdaki ikinci örneğe bakın.
Örnekler
ALANSAY(B2:D4) eşittir 1
ALANSAY((B2:D4;E5;F6:I9)) eşittir 3
Fiyatlar adı B1:D4, B2 ve E1:E10 alanlarına başvuruda bulunuyorsa:
ALANSAY(Fiyatlar) eşittir 3

SÜTUN

Verilen başvurunun sütun sayısını verir.

Sözdizimi

SÜTUN(ref)

Ref sütun sayısını bulmak istediğiniz hücre ya da hücre aralığıdır.

• Ref belirtilmezse, SÜTUN işlevinin göründüğü hücrenin başvurusu olduğu varsayılır.
• Ref bir hücre aralığıysa ve SÜTUN yatay bir dizi olarak girilirse, SÜTUN işlevi başvurunun sütun sayısını yatay bir dizi olarak verir.
• Ref birden fazla alana başvuruda bulunamaz.

Örnekler

SÜTUN(A3) eşittir 1

Herhangi üç yatay olarak bitişik hücreye bir dizi olarak girildiğinde:
SÜTUN(A3:C5) eşittir {1;2;3}
SÜTUN C5'e girilirse:
SÜTUN() eşittir SÜTUN(C5) eşittir 3

SÜTUNSAY

Bir dizi ya da başvurudaki sütunların sayısını verir.
Sözdizimi
SÜTUNSAY(dizi)
Dizi bir dizi ya da dizi formülü veya sütunlarının sayısını bulmak istediğiniz bir hücre aralığına başvurudur.
Örnekler
SÜTUNSAY(A1:C4) eşittir 3
SÜTUNSAY({1;2;3\4;5;6}) eşittir 3

DOLAYLI

Metinle belirlenen başvuruyu verir. Başvurular, içerikleri görüntülenmek üzere derhal değerlendirilirler. Formülün kendisini değiştirmeden formül içindeki hücre başvurusunu değiştirmek isterseniz, DOLAYLI işlevini kullanın.

Sözdizimi

DOLAYLI(ref_metni; a1)

Ref_metni A1 biçemi bir başvuru, R1C1 biçemi bir başvuru, başvuru olarak tanımlanmış bir ad içeren bir hücreye başvuru ya da metin dizesi olarak bir hücreye başvurudur. Ref_metni geçerli bir hücre başvurusu değilse, DOLAYLI işlevi #BAŞV! hata değerini verir.
A1 ref_metni hücresinde hangi tip başvurunun içerildiğini belirleyen mantıksal bir değerdir.

• A1 DOĞRU'ysa ya da belirtilmemişse, ref_metni A1 biçemi bir başvuru olarak kabul edilir.
• A1 YANLIŞ'sa, ref_metni R1C1 biçemi bir başvuru olarak kabul edilir.

Uyarılar

• Ref_metni bir başka çalışma kitabına başvuruyorsa (dış bir başvuru), diğer çalışma kitabı açık olmalıdır. Kaynak çalışma kitabı açık değilse, DOLAYLI, #BAŞV! hata değerini verir.

Örnekler
A1 hücresi "B2" metnini, B2 hücresi ise 1,333 değerini içeriyorsa:
DOLAYLI($A$1) eşittir 1,333
A1 içindeki metni "C5" olarak değiştirirseniz, C5 hücresi de 45 değerini içeriyorsa:
DOLAYLI($A$1) eşittir 45
Çalışma alanı R1C1 biçemi başvuruları görüntülemeye ayarlanmışsa, R1C1 hücresi R2C2'yi ve R2C2 hücresi 1,333 değerini içeriyorsa:
TAMSAYI(DOLAYLI(R1C1;YANLIŞ)) eşittir 1
B3 hücresi "Hasan" metnini, Hasan olarak tanımlanmış hücre esi 10 değerini içeriyorsa:
DOLAYLI($B$3) eşittir 10
Bir hücreye başvuran bir formül yarattığınızda, hücre silmek üzere Kes komutunu kullanarak hücre taşındıysa veya satır ve sütun eklenmesi ve silinmesi nedeniyle hücre taşındıysa, bu hücrenin başvuruları güncelleştirilecektir. Üstündeki satırın silinmesinden veya yeni satır eklenmesinden etkilenmeden formülün her zaman aynı hücreye başvurmasını istiyorsanız, DOLAYSIZ çalışma sayfası işlevini kullanın. Örneğin, her zaman A10 hücresine başvurmak istiyorsanız, aşağıdaki sözdizimini kullanın:
DOLAYSIZ("A10")

SATIR

Bir başvurunun satır sayısını verir.
Sözdizimi
SATIR(ref)
Ref satır sayısını öğrenmek istediğiniz hücre ya da hücre aralığıdır.
Ref belirtilmezse, SATIR işlevinin göründüğü hücrenin başvurusu olduğu varsayılır.
Ref bir hücre aralığıysa ve SATIR işlevi düşey bir dizi olarak girilirse, SATIR işlevi başvurunun satır sayılarını düşey bir dizi olarak verir.
Ref birden fazla alana başvuruda bulunamaz.
Örnekler
SATIR(A3) eşittir 3
Üç düşey hücreye bir dizi formülü olarak girildiğinde:
SATIR(A3:B5) eşittir {3\4\5}
SATIR C5'e girilirse:
SATIR() eşittir SATIR(C5) eşittir 5

SATIRSAY

Bir başvurudaki ya da dizideki satırların sayısını verir.

Sözdizimi

SATIRSAY(dizi)

Dizi satır sayısını öğrenmek istediğiniz bir dizi, dizi formülü ya da hücre aralığı başvurusudur.

Örnekler

SATIRSAY(A1:C4) eşittir 4

SATIRSAY({1;2;3\4;5;6}) eşittir 2

DEVRİK_DÖNÜŞÜM

Dikey hücre aralığını yatay hücre aralığına veya tam tersine dönüşüm işlemi yapar. DEVRİK_DÖNÜŞÜM işlevi, dizi'deki sütun ve satır sayısıyla aynı sayıda satır ve sütuna sahip olan bir aralığa bir dizi formülü olarak girilmelidir. Bir işlem tablosunda bir dizinin düşey ve yatay yönelimini değiştirmek için DEVRİK_DÖNÜŞÜM işlevini kullanın. Örneğin, DOT gibi bazı işlevler yatay diziler verirler. Aşağıdaki formül, DOT ile y kesme noktası ve dikey diziyi verir:

DEVRİK_DÖNÜŞÜM(DOT(Ydeğerleri,Xdeğerleri))

Sözdizimi

DEVRİK_DÖNÜŞÜM(dizi)

Dizi bir işlem tablosunda devrik dönüştürmek istediğiniz bir dizidir. Bir dizinin devrik dönüşümü, dizinin ilk satırını, yeni dizinin ilk sütunu, dizinin ikinci satırını yeni dizinin ikinci sütunu olarak kullanarak ve böyle devam ederek yaratılır.

Örnek

A1:C1'in sırasıyla 1, 2 ve 3'ü içerdiğini varsayalım. Aşağıdaki formül A3:A5 hücrelerine bir dizi olarak girildiğinde:

DEVRİK_DÖNÜŞÜM($A$1:$C$1) A3:A5'te sırasıyla karşılık gelen değerlere eşittir

Formüllerdeki etiketler ve adlar hakkında

Çalışma sayfalarının çoğunlukla, her sütunun üstünde ve her satırın solunda, çalışma sayfasındaki verileri tanımlayan etiketleri olur. İlgili verilere başvurmak istediğiniz zaman, formüllerin içindeki bu etiketleri kullanabilirsiniz. Çalışma sayfasında, hücreleri, hücre aralıkların, formülleri veya sabitleri göstermek için, etiket olmayan tanımlayıcı adlar da yaratabilirsiniz.
Bir çalışma sayfasındaki verilere başvuran bir formül yarattığınız zaman, verilere başvurmak için, çalışma sayfasındaki sütun ve satır etiketlerini kullanabilirsiniz. Örneğin, bir tablo, Satışlar etiketli bir sütunda satış miktarlarını ve Destek etiketli bir bölüm için bir satır içeriyorsa, =Destek Satışlar formülünü girerek, Destek bölümünün satış miktarını bulabilirsiniz. Etiketler arasındaki boşluk, formülün, Destek etiketli satır ile Satışlar etiketli sütunun kesişme noktasındaki değeri vermesini belirten kesişme işlecidir.
Verilerinizin etiketleri yoksa veya çalışma sayfasında, aynı çalışma kitabındaki başka sayfalarda kullanmak istediğiniz bilgiler depolanmışsa, hücreyi veya aralığı tanımlayan bir ad yaratabilirsiniz. Bir formüldeki tanımlayıcı bir ad, formülün amacını anlamayı kolaylaştırabilir. Örneğin, =TOPLA(İlkDönemSatışlar) formülünü tanımlamak, =TOPLA(Satışlar!C20:C30) formülünü tanımlamaktan daha kolay olabilir. Bu örnekte, İlkDönemSatışlar adı, Satışlar adlı çalışma sayfasındaki C20:C30 aralığını göstermektedir.
Çalışma kitabı içindeki bütün sayfalar için ad kullanılabilir. Örneğin, PlanlananSatışlar adı, çalışma kitabının ilk sayfasındaki A20:A30 aralığına başvuruyorsa, PlanlananSatışlar adını, aynı çalışma kitabındaki diğer herhangi sayfalarda, A20:A30 aralığına başvurmak için kullanabilirsiniz. Adlar, değişmeyen formüller veya değerler (sabitler) göstermek için de kullanılabilir. Örneğin, satış işlemlerine uygulanan satış vergisi miktarını (yüzde 6,2 gibi) göstermek üzere SatışVergisi adını kullanabilirsiniz.
Not Varsayılan olarak, adlar, mutlak hücre başvurularını kullanır.

HATA MESAJLARI

##### hatasının anlamı nedir?

Bir hücreye girilen sayısal değer, hücrede görüntülenmek için çok geniş. Sütun başlıkları arasındaki sınırı sürükleyerek, sütunu yeniden boyutlandırabilirsiniz.
Hücredeki formül, hücreye uymak için çok uzun olan bir sonuç veriyor. Sütun başlıkları arasındaki sınırı sürükleyerek sütunun genişliğini değiştirebilir veya hücrenin sayı biçimini değiştirebilirsiniz. Sayı biçimini değiştirmek için, Biçim menüsünden Hücreler'i tıklatın, Sayı sekmesini tıklatın, sonra başka bir biçim seçin.
Tarihleri veya saatleri çıkardığınız zaman, formülü doğru olarak kurduğunuzdan emin olun. Microsoft Excel'de tarihler ve saatlerin pozitif değerler olmaları gerekir. Tarih veya saat formülü negatif bir sonuç veriyorsa, Microsoft Excel, hücrenin genişliği boyunca #### görüntüler. Değeri görüntülemek için, Biçim menüsünden Hücreler'i tıklatın, Sayı sekmesini tıklatın, sonra tarih veya saat biçimi dışında bir biçim seçin.

#BÖL/0! hatasının anlamı nedir?

#BÖL/0! hata değeri, bir formül 0'a (sıfır) bölerse, ortaya çıkar.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Boş bir hücreye veya böleni sıfır olan bir hücreye olan hücre başvurusunu kullanma. (Bir işlenen boş bir hücreyse, Microsoft Excel boşu, sıfır olarak yorumlar.)    Hücre başvurusunu değiştirin veya bölen olarak kullanılan hücreye sıfırdan başka bir değer girin. Bölen olarak başvurulan hücreye #YOK değerini girebilirsiniz; bu işlem, formülün sonucunu, bölen değerinin kullanılamadığını belirtmek için, #YOK'tan #BÖL/0!'a değiştirecektir.
Sıfırla (0) belirtilen bölme içeren bir formül girme ¾ örneğin, =5/0.     Böleni, sıfırdan farklı bir sayıya değiştirin.
#BÖL/0! değerini veren bir işlev veya formül içeren bir makroyu çalıştırma.    İşlevdeki veya formüldeki bölenin sıfır veya boş olmadığından emin olun.

#YOK hatasının anlamı nedir?

#YOK hata değeri, bir değer, bir işlevde veya formülde kullanılamıyorsa, ortaya çıkar. Çalışma sayfanızdaki belirli hücreler, henüz kullanılamayan veriler içeriyorsa, bu hücrelere #YOK girin. Bu hücrelere başvuran hücreler, bir değer hesaplamayı denemek yerine #YOK verecektir.
Olası nedeni    Önerilen eylem
YATAYARA, ARA, KAÇINCI veya DİKEYARA çalışma sayfası işlevinde bakılan_değer bağımsız değişkeni için uygun olmayan bir değer verme.    Bakılan_değer bağımsız değişkeninin, doğru değer türünde olduğundan ¾ örneğin, bir değer veya bir hücre başvurusu olduğundan, ancak bir aralık başvurusu olmadığından emin olun.
Sıralanmamış bir tabloda bir değerin yerini belirlemek için DİKEYARA veya YATAYARA çalışma sayfası işlevini kullanma.    Varsayılan olarak, tablolarda veri arayan işlevlerin artan sırayla sıralanması gerekir. Bununla birlikte, DİKEYARA ve YATAYARA çalışma sayfası işlevleri, işleve, tablo sıralanmamış olsa bile tam eşleşeni bulmasını öneren bir aralık_bak bağımsız değişkeni içerir. Tam bir eşdeğer bulmak için, aralık_bak bağımsız değişkenini YANLIŞ olarak belirleyin.
Bir bağımsız değişkeni, dizi formülünü içeren aralıkla aynı satır veya sütun sayısına sahip olmayan bir dizi formülünde kullanma.    Dizi formülü çok sayıda hücreye girilmişse, formülün başvurduğu aralıkların aynı sayıda satıra ve sütuna sahip olduğundan emin olun veya dizi formülünü daha az hücreye girin. Örneğin, dizi formülü, 15 satır yüksekliğinde bir aralığa (C1:C15) girilmişse ve formül, 10 satır yükseklikte bir aralığa (A1:A10) başvuruyorsa, C11:C15 aralığı, #YOK görüntüleyecektir. Bu hatayı düzeltmek için, formülü daha küçük bir aralığa girin (örneğin, C1:C10) veya formülün başvurduğu aralığı, aynı sayıda satır içerecek şekilde değiştirin (örneğin, A1:A15).
Yerleşik veya özel bir çalışma sayfası işlevindeki bir veya daha fazla bağımsız değişkeni geçme.    İşlevdeki bütün bağımsız değişkenleri girin.
Kullanılamayan bir özel çalışma sayfası işlevini kullanma.    Çalışma sayfası işlevini içeren çalışma kitabının açık olduğundan ve işlevin uygun şekilde çalıştığından emin olun.
#YOK değeri veren bir işlev giren makroyu çalıştırma.    İşlevdeki bağımsız değişkenlerin doğru olduğundan ve doğru konumda bulunduğundan emin olun.

#AD? hatasının anlamı nedir?

#AD? hata değeri, Microsoft Excel bir formüldeki metni tanımadığı zaman ortaya çıkar.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Formülde kullanılan bir adı silme veya varolmayan bir adı kullanma.    Adın varolduğundan emin olun. Ekle menüsünden Ad'ı seçin, sonra Tanımla'yı tıklatın. Ad listelenmemişse, Tanımla komutunu kullanarak adı ekleyin.
Adı yanlış yazma.    Yazımı düzeltin.Formüle doğru adı eklemek için, adı formül çubuğunda seçebilir, Ekle menüsünden Ad'ı seçebilir ve sonra Yapıştır'ı tıklatabilirsiniz. Ad Yapıştır iletişim kutusunda, kullanmak istediğiniz adı tıklatın ve sonra Tamam'ı tıklatın.
Bir işlevin adını yanlış yazma.    Yazımı düzeltin. Formül Paleti'ni kullanarak, formüle doğru işlev adını ekleyin.Çalışma sayfası işlevi, bir eklenti programın bir parçasıysa, eklenti programın yüklenmesi gerekir.
Bir formüle, çift tırnak imi içine koymadan bir metin girme. Girdinizi bir metin olarak kullanmayı istemiş olsanız bile, Microsoft Excel girdinizi bir ad olarak yorumlamaya çalışır.    Formüldeki metni, çift tırnak imi içine alın. Örneğin, aşağıdaki formül, "Toplam miktar" metin parçasını, B50 hücresindeki değerle birleştirmektedir:="Toplam miktar "&B50
Bir aralık başvurusundaki bir iki nokta üst üste imini (:) geçme.    Formüldeki bütün aralık başvurularının bir iki nokta üst üste imi (:) kullandığından emin olun, örneğin, TOPLA(A1:C10).

#BOŞ! hatasının anlamı nedir?

#BOŞ! hata değeri, kesişmeyen iki alanın bir kesişimini belirttiğiniz zaman ortaya çıkar.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Yanlış bir aralık işleci veya yanlış bir hücre başvurusu kullanma.    Kesişmeyen iki alana başvurmak için, birleşim işlecini, yani virgül (,) kullanın. Örneğin, formül iki aralığı topluyorsa, iki aralığın bir virgülle ayrıldığından emin olun (TOPLA(A1:A10,C1:C10)). Virgül geçilirse, Microsoft Excel her iki aralıkta ortak olan hücreleri toplamaya çalışır, ancak, A1:A10 ve C1:C10 aralıkları kesişmediği için, ortak hiçbir hücreleri yoktur.Aralıkların başvurusundaki yazım hatalarını denetleyin.

#SAYI! hatasının anlamı nedir?

#SAYI! hata değeri, bir formüldeki veya işlevdeki bir sayıyla ilgili bir sorun ortaya çıktığında oluşur.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Sayısal bir bağımsız değişken gerektiren bir işlevde kabul edilemez bir bağımsız değişken kullanma.    İşlevde kullanılan bağımsız değişkenlerin, doğru tür bağımsız değişkenler olduğundan emin olun.
İÇ_VERİM_ORANI veya FAİZ_ORANI gibi yineleyen bir çalışma sayfası işlevi kullanma ve işlevin, sonucu bulamaması.    Çalışma sayfası işlevi için başka bir başlangıç değeri kullanın.
Microsoft Excel'de gösterilmek için çok büyük veya çok küçük bir sayı veren bir formül girme.    Formülü, sonucu, ile arasında olacak biçimde değiştirin

#BAŞV! hatasının anlamı nedir?

#BAŞV! hata değeri, bir hücre başvurusu geçerli olmadığı zaman ortaya çıkar.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Başka formüllerin başvurduğu hücreleri silme veya taşınan hücreleri, başka formüller tarafından başvurulan hücrelerin üstüne yapıştırma.    Formülleri değiştirin veya hücreleri sildikten veya yapıştırdıktan hemen sonra, Geri Al simgesini tıklatarak çalışma sayfasındaki hücreleri geri yükleyin.
#BAŞV! veren bir işlev giren bir makroyu çalıştırma    İşlevi denetleyerek, bir bağımsız değişkenin geçerli olmayan bir hücreye veya hücre aralığına başvurup başvurmadığını anlayın. Örneğin, makro, işlevin üstünde bir hücreye başvuran bir işlev girerse ve işlevi içeren hücre satır 1'deyse, işlev, #BAŞV! verecektir; çünkü, satır 1'in üstünde hiçbir hücre yoktur.
Çalışmayan bir uygulamaya veya kullanılamayan "sistem" gibi bir Devingen Veri Değişimi (DDE) konusuna bir uzaktan başvuru kullanma.    Uygulamayı başlatın.Doğru DDE konusunu kullandığınızdan emin olun.

#DEĞER! hatasının anlamı nedir?

#DEĞER! hatası, yanlış tür bir bağımsız değişken veya işlenen kullandığında veya Formül Otomatik Düzelt özelliği formülü düzeltemediğinde ortaya çıkar.
Olası nedeni    Önerilen eylem
Formül, bir sayı veya DOĞRU veya YANLIŞ gibi mantıksal bir değer gerektirdiğinde metin girme. Microsoft Excel, metni, doğru veri türüne çeviremez.    Formülün veya işlevin, gereken işlenen veya bağımsız değişken için doğru olduğundan ve formülün başvurduğu hücrelerin geçerli değerler içerdiğinden emin olun. Örneğin, A5 hücresi bir sayı içeriyorsa ve A6 hücresi "Yok" metnini içeriyorsa, =A5+A6 formülü, #DEĞER! hata değerini verecektir. TOPLA çalışma sayfası işlevini, formülde, iki değeri toplamak için, aşağıdaki biçimde kullanın (TOPLA işlevi, metni göz ardı eder):=TOPLA(A5:A6)
Bir dizi formülü girme veya düzenleme ve sonra ENTER tuşuna basma.    Dizi formülünü içeren hücreyi veya hücre aralığını seçin, formülü düzenlemek için F2 tuşuna basın, sonra CTRL+ÜST KARAKTER+ENTER tuşlarına basın.
Bir hücre başvurusunu, formülü veya işlevi,dizi sabiti olarak girme    Dizi sabitinin, bir hücre başvurusu, formül veya işlev olmadığından emin olun.
Bir aralık değil, tek bir değer gerektiren bir işlece veya işleve bir aralık sağlama.    Aralığı, tek bir değerle değiştirin.Aralığı, formülü içeren ya aynı satırı veya aynı sütunu içerecek biçimde değiştirin.
Dizey çalışma sayfası işlevlerinin birinde, geçerli olmayan bir dizey kullanma.    Dizeyin boyutlarının, dizey bağımsız değişkenleri için doğru olduğundan emin olun.
#DEĞER! veren bir işlev giren bir makroyu çalıştırma.    İşlevin yanlış bir bağımsız değişken kullanmadığından emin olun.

Formüllerdeki hesaplama işleçleri

 
İşleçler, bir formülün öğeleri üzerinde yapmak istediğiniz hesaplama türünü belirtir. Microsoft Excel, dört farklı hesaplama işleci türü içerir: aritmetik, karşılaştırma, metin ve başvuru.

 
·Aritmetik işleçler, toplama, çıkarma veya çarpma gibi temel matematiksel işlemleri yapar; sayıları birleştirir ve sayısal sonuçlar verir.

 

 

 
Aritmetik
işleç    Anlamı    Örnek
+ (artı imi)    Toplama    3+3
– (eksi imi)    Çıkarma     3–1
    Olumsuzlama    –1
* (yıldız imi)    Çarpma    3*3
/ (ileri eğri çizgi)    Bölme    3/3
% (Yüzde imi)    Yüzde    % 20
^ (düzeltme imi)    Üs    3^2 (3*3'le aynıdır)

 

 
·Karşılaştırma işleçleri, iki değeri karşılaştırır, sonra DOĞRU veya YANLIŞ mantıksal değerini verir.

 
Karşılaştırma
işleci    Anlamı    Örnek
= (eşit imi)    Eşittir    A1=B1
> (büyük imi)    Büyüktür    A1>B1
< (küçük imi)    Küçüktür    A1<B1
>= (büyük veya eşit imi)    Büyük veya eşittir    A1>=B1
<= (küçük veya eşit imi)    Küçük veya eşittir    A1<=B1
<> (eşit değildir imi)    Eşit değildir    A1<>B1

 

 
·"&" metin işleci, iki veya daha fazla metin değerini birleştirerek tek bir metin parçası verir.

 
Metin
işleci    Anlamı    Örnek
& (ve imi)    Bir sürekli metin değeri vermek için, iki değeri bağlar veya ardarda bağlar     "Kızıl" & "ırmak" "Kızılırmak" verir

 
·Başvuru işleçleri, hesaplamalar için hücre aralıklarını bağlar.

 
Başvuru
işleci    Anlamı    Örnek
: (iki nokta üst üste)    İki başvuru arasındaki bütün hücrelere, bu iki başvuruyu da içermek üzere, bir başvuru veren aralık işleci     B5:B15
; (noktalı virgül)    Çok sayıda başvuruyu, tek bir başvuruda birleştiren birleşme işleci     TOPLA(B5:B15;D5:D15)

 
(tek boşluk)    İki başvurudaki ortak hücrelere bir başvuru veren kesişme işleci    TOPLA(B5:B15 A7:D7)
    Bu örnekte, B7 hücresi, her iki aralıkta ortaktır.

 

 

BİRLEŞTİR

 
Birkaç metin öğesini tek bir metin öğesi olarak birleştirir.

 
Sözdizimi

 
BİRLEŞTİR (metin1; metin2; ...)

 

 

 
Metin1; metin2;... tek bir metin öğesi olarak birleştirecek 1 ile 30 arasında metin öğesidir. Metin öğeleri, metin dizisi, sayı ya da tek hücre başvurusu olabilir.

 
Uyarılar

 
&" işleci, metin öğelerini birleştirmek için, BİRLEŞTİR işlevinin yerine kullanılabilir.

 
Örnekler

 
BİRLEŞTİR("Toplam "; "Değer") eşittir "Toplam Değer". Bu aşağıdakinin eşdeğeridir
"Toplam"&" "&"Değer" .

 
BİRLEŞTİR("C5,"için debi",C2,C8,"/km","'dır.") eşittir "Kızılırmak için debi 32/km'dir."

Microsoft Excel tarih ve saat hesaplamalarını nasıl yapar?

Microsoft Excel, tarihleri, seri değerleri olarak bilinen sıralı numaralar olarak, saatleri de, saatler günün kısımları olarak düşünüldüğü için, ondalık kesirler olarak depolar. Tarihler ve saatler sayılardır ve bu nedenle toplanabilir, çıkarılabilir veya başka hesaplamalara eklenebilir. Örneğin, iki tarih arasındaki farkı belirlemek için, bir tarihi bir diğerinden çıkarabilirsiniz. Tarihi veya saati içeren hücrenin biçimini Genel biçime değiştirerek, bir tarihi veya saati bir seri numarası veya bir ondalık kesir olarak görebilirsiniz.

 
Microsoft Excel 97 iki tarih sistemini destekler: 1900 ve 1904 tarih sistemleri. Windows için Microsoft Excel 97'nin varsayılan tarih sistemi 1900'dür. 1904 tarih sistemine değiştirmek için, Araçlar menüsünden Seçenekler'i tıklatın, Hesaplama sekmesini tıklatın, sonra 1904 tarih sistemi onay kutusunu seçin.
Aşağıdaki tablo, her iki tarih sisteminin ilk tarihini ve son tarihini ve her tarihle ilişkilendirilen seri numarasını göstermektedir.

 

 

 
Tarih
Sistemi    İlk Tarih    Son Tarih
1900    1, Ocak, 1900    31, Aralık, 9999
    (seri değeri 1)     (seri değeri 2958525)
1904    2, Ocak, 1904    31, Aralık, 9999
    (seri değeri 1)    (seri değeri 2957063)

 
Not Microsoft Excel 97'de bir tarih girdiğinizde ve yıl için yalnızca iki basamak girdiğinizde, Microsoft Excel yılı aşağıdaki biçimde girer:

 
·Yıl için 00 ile 29 arasında bir sayı yazarsanız, 2000 ile 2029 arasındaki yıllar. Örneğin, 28/5/19 yazarsanız, Microsoft Excel tarihin 28, Mayıs, 2019 olduğunu varsayar.
·Yıl için 30 ile 99 arasında bir sayı yazarsanız, 1930 ile 1999 arasındaki yıllar. Örneğin, 28/5/91 yazarsanız, Microsoft Excel, tarihin 28, Mayıs, 1991 olduğunu varsayar.

 

Tarih ve saat girme ipuçları

 
·Microsoft Excel, tarihleri ve saatleri sayı olarak düşünür. Saatin veya tarihin çalışma sayfasında görüntülenme şekli hücreye uygulanan sayı biçimine bağlıdır. Microsoft Excel'in tanıdığı tarih veya saat yazdığınız zaman, hücrenin biçimi Genel sayı biçiminden yerleşik tarih veya saat biçimine değişir. Varsayılan olarak hücredeki tarihler ve saatler sağa hizalanır. Microsoft Excel tarih veya saat biçimini tanıyamazsa tarih veya saat metin olarak girilir ve hücrede sola hizalanır.

 
·Denetim Masası'nın Bölgesel Ayarları'nda seçtiğiniz seçenekler, geçerli tarihin ve saatin varsayılan biçimini ve tarih ve saat ayırıcıları olarak tanınan karakterleri belirler , örneğin, Amerika Birleşik Devletleri kullanımına dayanan sistemlerde, iki nokta üstüste (:) ve bölü işareti (/).
·Tarihi ve saati aynı hücreye yazmak için,tarihle saati bir boşlukla ayırın.
·12 saatlik zaman biçimine dayanan bir saat yazmak için saatten sonra bir boşluk bırakıp, ardından da AM veya PM (veya A veya P) yazın. Yoksa Microsoft Excel saati 24 saatlik zaman biçimine dayandırır. Örneğin, 3:00 PM yerine, 3:00 yazarsanız,saat, 3:00 AM olarak depolanır.

 
·Tarihi veya saati görüntülemek için kullanılan biçime bakmaksızın Microsoft Excel bütün tarihleri seri numaraları olarak ve de bütün saatleri ondalık kesirler olarak depolar. Tarihi, seri numarası olarak görüntülemek veya saati kesir olarak görüntülemek için tarihi veya saati içeren hücreleri seçin. Biçim menüsünden Hücreler'i tıklatın, Sayı sekmesini tıklatın, sonra Kategori kutusunda Genel'i tıklatın.
·Saatler ve tarihler eklenebilir, çıkarılabilir ve diğer hesaplamalara katılabilir. Tarihi veya saati formülde kullanmak için, tarihi veya saati, tırnak işaretleri içine alınmış metin olarak girin. Örneğin, aşağıdaki formül, 68 farkını görüntüler:

 
="5/12/94"-"3/5/94"

 
·Microsoft Excel'de (ve Lotus 1-2-3'te) günler yüzyılın başından itibaren numaralandırılır, tarih seri numarası 1, 1 Ocak 1900 tarihine karşılık gelir. Hesaplamalarda kullanılan tarih sistemini değiştirmek için, Araçlar menüsündeki Seçenekler'i tıklatın, sonra Hesaplama sekmesini tıklatın. Çalışma kitabı seçenekleri'nin altında, 1904 tarih sistemi onay kutusunu seçin. Bir çalışma kitabını, 1904 tarih sistemi kullanan başka çalışma kitaplarıyla birlikte kullanıyorsanız, bu çalışma kitabı için de 1904 tarih sistemini kullanın.

 
Windows için Microsoft Excel'de, Microsoft Excel Macintosh için sürüm 2.0 veya daha sonraki sürümlerinde yaratılmış bir dosyayı açarsanız, Microsoft Excel dosya biçimini tanır ve tarihleri otomatik olarak 1900 tarih sistemine değiştirir. Aynı şekilde, Macintosh'ta Windows için Microsoft Excel dosyasını açarsanız, Microsoft Excel tarihleri 1904 tarih sistemine değiştirir.

İşlem Tablosu İşlevleri Hakkında

 
Microsoft Excel'de, işlem tablosu işlevleri, karar alma, herekete geçme ve değer dönüştürme işlemlerini kendiliğinden yapmak için işlem tablolarında kullanılabilecek hesaplama araçlarıdırlar.

 
İşlev Sihirbazı

 
İşlev Sihirbazı formüllerin girilmesini kolaylaştırır. İşlev Sihirbazı'nı başlatmak için, Ekle Menüsünde İşlev'i tıklatın. İşlevler, "Mali", "Matematik ve Trigonometri" ya da "İstatistik" gibi kategoriye göre listelenmiştir. Liste kutusundan bir işlev seçtiğinizde, noktalı virgüllerin ve ayraçların doğru yerleştirilmesinin yanısıra, işlevin ve bağımsız değişkenlerinin tanımı kendiliğinden görünür.

 
Kullanım Özellikleri

 
·Sözdizimi satırında, gerekli bağımsız değişkenler kalındır, isteğe bağlı bağımsız değişkenler ise normaldir (kalın değil).
·İşlevlerin ve bağımsız değişkenlerin tanımlandığı metinde, ister gerekli ister isteğe bağlı olsunlar, tüm bağımsız değişkenler normal metindir (kalın değil). Bir bağımsız değişkenin gerekli ya da isteğe bağlı olup olmadığını anlamak için sözdizimi satırındaki biçimi kullanın. Gerekli ve isteğe bağlı bağımsız değişkenler hakkında daha fazla bilgi için, bu kısımda daha ileride "İşlevlerin Sözdizimi"ne bakın.

 
·Bağımsız değişken adları genellikle sözcükler arasında altçizgi karakterleri içerirler; örneğin sayı_karakterler bir bağımsız değişken adıdır.
·Makro ve hücre adlarında sözcükler arasında noktalama kullanılmaz; örneğin SatışToplamı bir hücre adıdır.
·İşlevler eşit işareti (=) olmadan gösterilirler. Her formülün başlangıcından önce bir eşit işareti yazın ama içiçe girmiş formüllerde işlevlerden önce eşit işareti yazmayın. Örneğin, ÇARPIM, =TOPLA(3;(ÇARPIM(2;4))) içinde içiçe girmiş bir işlevdir

 
İşlevlerin Sözdizimi

 
Her işlev açıklaması bir sözdizimi satırı içerir. Örneğin, HÜCRE işlevinin sözdizimi satırı şöyledir:
HÜCRE(bilgi_tipi; ref)

 
Sözdizimi satırında, gerekli bağımsız değişkenler kalındır; isteğe bağlı bağımsız değişkenler kalın değildir. Bir işlevde gerekli bağımsız değişkenleri belirtmezseniz, işlevi bir hücreye giremezsiniz. Yukarıdaki örnekte, bilgi_tipi kalındır, dolayısıyla gereklidir. Ref kalın değildir, dolayısıyla isteğe bağlıdır. Bu durumda aşağıdakilerin ikisine de izin verilir:
HÜCRE("biçim"; B12)
HÜCRE("biçim")
HÜCRE() olamaz, çünkü bilgi_tipi gerekli bir bağımsız değişkendir.

 
Bir bağımsız değişkenden sonra üç nokta (...) geliyorsa, bu veri tipinde birden fazla bağımsız değişkeniniz olabilir. Formüldeki karakterlerin sayısının 1024'ü aşmaması koşuluyla, bazı işlevler için 30'a kadar bağımsız değişkene izin verilir. Tek başına bir dizi 255 karakterden uzun olamaz. Örneğin, MAK işlevinin sözdizimi şöyledir:
MAK(sayı1;sayı2;...)

 
Aşağıdaki formüllere izin verilir:
MAK(26)
MAK(26;31)
MAK(26;31;29)

 
Addan sonra içi boş ayraçları olan işlevlerin bağımsız değişkenleri yoktur; ancak Microsoft Excel'in işlevi tanımasını sağlamak için ayraçları dahil etmeniz gerekir.

 
Bağımsız Değişken Adları

 
Birçok bağımsız değişken adı, bağımsız değişken olarak kullanılacak bilgi türünü belirtir. Bağımsız değişkenin adında kısaltılmış olarak sayı, ref ya da mantıksal varsa, o bağımsız değişken sırasıyla bir sayı, başvuru ya da mantıksal değer olacaktır. Örneğin YUVARLA(sayı; sayı_rakamlar) işlevinde, ilk bağımsız değişken bir sayı, ikinci bağımsız değişken de bir sayı olmalıdır.

 
Aynı şekilde, bir bağımsız değişkenin adındaki sayı, başvuru, mantıksal, metin ve dizi sözcükleri, bağımsız değişkenin o veri tipinde olmasını belirler. Değer, bağımsız değişkenin tek bir değer sonucuna varan herhangi bir şey olabileceği anlamına gelir. Bu değer bir sayı, metin, mantıksal ya da hata değeri olabilir.

 
Bağımsız Değişkenleri Kullanma

 
Bağımsız değişkenler, bir işlevin yeni bir değer üretmek ya da bir işlem yapmak için kullandığı bilgidir. Bağımsız değişkenler her zaman işlev adının sağ tarafına ve ayraçlar içinde yerleştirilirler. Çoğu bağımsız değişkenin belli bir veri tipinde olması beklenir. Verdiğiniz bağımsız değişken ya uygun tipte ya da Microsoft Excel'in uygun tipe dönüştürebileceği başka bir tipte olmalıdır.

 
Bir bağımsız değişken, istenen veri tipini üreten herhangi bir şey olabilir. Örneğin, bağımsız değişkenlerini toplayan TOPLA işlevi 1 ile 30 arasında bağımsız değişken alabilir. TOPLA işlevine, bir sayı ya da sayılar üreten aşağıdaki dört tür bağımsız değişkenden herhangi birini verebilirsiniz:

 
·Sayı olan bir değer:
TOPLA(1;10;100)

 
·Sayı veren bir formül:
TOPLA(0,5+0,5;ORTALAMA(5;5);10^2)

 
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi, bir işlevi, başka bir işlevin bir bağımsız değişkeni olarak kullanmaya işlevleri içiçe geçirme denir. Bu örnekte, ORTALAMA işlevi TOPLA işlevinin bir bağımsız değişkenidir. Bir formülde en fazla yedi işlev düzeyini içiçe geçirebilirsiniz.

 
·Bir sayı ya da sayı veren bir formül içeren bir hücreye ya da hücre aralığına yapılan bir başvuru:
TOPLA(A1;A2)
TOPLA(A1:A5)
Yukarıdaki ikinci örnek TOPLA(A1;A2;A3;A4;A5) formülünün eşdeğeridir. Aralık biçimini kullanmanın üstünlüğü, A1:A5 bağımsız değişkeninin tek bir bağımsız değişken sayılması, oysa diğer formda beş bağımsız değişken sayılmasıdır. 30'dan fazla sayıyı toplamak istediğinizde, aralık biçimini kullanmanız gerekecek, çünkü bu işlevle en fazla 30 bağımsız değişken kullanabilirsiniz.

 
·Bir değere, bir formüle ya da bir değer veya formül içeren bir hücreye ya da aralığa başvuruda bulunan bir ad:

 
TOPLA(AyarlananDeğer;Enflasyon)

 
Bağımsız Değişken Tipleri

 
Bir işlevin bağımsız değişkenleri aşağıdakilerden biri olabilir:
·Sayılar
·Metin
·Mantıksal değerler
·Hata değerleri
·Başvurular
·Diziler

 

 

 
Bir işleve sayılar, metin, mantıksal değerler ve hata değerleri vermek için bağımsız değişkenlerin başvuru ve dizi tiplerini de kullanabilirsiniz.

 
Sayılar Sayı örnekleri: 5,003, 0, 150,286 ve -30,05. Ondalık haneleri olmayan sayılara tamsayı denir: 5, 0, 150 ve -30. Sayılar 15 basamakla sınırlıdır.

 
Metin Metin örnekleri: "a", "Sözcük", "w/punc." ya da "". Formüllerde kullanılan metin değerleri çift tırnak işareti içine alınmalıdır. Metnin kendisi tırnak işaretleri içeriyorsa, metindeki her çift tırnak işareti için iki çift tırnak işareti kullanın. Örneğin, "ah o eski "güzel" günler" metnindeki karakterlerin uzunluğunu bulmak için, aşağıdaki formülü girin:

 
UZUNLUK("ah o eski ""güzel"" günler")

 
Metin değerleri, tırnak işaretleri de dahil olmak üzere en fazla 255 karakter uzunluğunda olabilirler. Karakter içermeyen bir metin sabiti "" olarak yazılır ve "boş metin" olarak adlandırılır.

 
Not Bir bağımsız değişken olarak kullanılan metin tırnak işaretleri içine alınmazsa, Microsoft Excel onun bir ad olduğunu varsayar ve adın başvuruda bulunduğu değerle değiştirmeye çalışır. Tırnak içine alınmamış metin bir ad değilse ve dolayısıyla ilişkili bir değeri yoksa, Microsoft Excel #AD? hata değerini verir.

 

 

 
Mantıksal değerler Mantıksal değerler DOĞRU ve YANLIŞ'tır. Mantıksal bağımsız değişkenler DOĞRU ya da YANLIŞ olarak değerlendirilen B10>20 gibi ifadeler de olabilir.

 
Hata değerleri Hata değeri örnekleri: #SAYI/0!, #YOK, #AD?, #BOŞ!, #SAyı!, #BAŞV! ve #DEĞER!.

 
Başvurular Başvuru örnekleri: $A$10, A10, $A10, A$10, R1C1 ya da R[10]C[-10]. Başvurular tek tek hücrelere, aralıklara ya da çoklu seçimlere başvuruda bulunabilirler ve göreceli, mutlak ya da karma olabilirler. Bir başvuruyu, sayı, metin, hata değeri ya da mantıksal değer olması gereken bir bağımsız değişken olarak kullandığınızda, başvuru tarafından belirlenen hücrelerin içeriği, bağımsız değişken olarak kullanılır.

 
·Başvurular veren işlevler, başvurunun yerine başvuruda içerilen değeri görüntülerler.
·Çoklu bir seçimi tek bir başvuru bağımsız değişkeni olarak vermek için, başvuruyu ikinci bir ayraçlar takımı içine alın, örneğin:

 
TOPLA((E5:E8;E10:E18); ORTALAMA(A1:A5))

 
Diziler Diziler bağımsız değişkenlerin ve işlevlerin hücrelere giriliş biçimini özelleştirmenize izin verir. Diziler bağımsız değişkenler olarak kullanılabilir ve formüller dizi formülleri olarak girilebilir; örneğin ={TOPLA(B2:D2*B3:d3)}. Dizileri kullanmak bazı işlem tablosu formüllerinin tasarımını basitleştirir ve bellek tasarrufu sağlayabilir.

 
Bağımsız Değişkenler Listesinde Noktalı Virgüllerin Kullanılması

 
Tek tek bağımsız değişkenleri noktalı virgüllerle ayırmanız gerekir, ama fazla noktalı virgüller yazmamaya dikkat edin. Bir bağımsız değişkenin yerini tutması için bir noktalı virgül kullanır ama bağımsız değişkeni girmezseniz, Microsoft Excel, bağımsız değişken gerekli değilse, o değişkenin varsayılan değerini kullanır. Örneğin, üç bağımsız değişkeni olan bir işlem tablosu işlevinin bağımsız değişkenleri için (;bağdeğ2;bağdeğ3) yazarsanız, Microsoft Excel bağdeğ1 için uygun bir değer koyar. (bağdeğ1;;) yazarsanız, bağdeğ2 ve bağdeğ3 için uygun değerler koyar.

 
İşlem tablosu işlevlerinde, özellikle hesaplamadan önce bağımsız değişkenleri sayan işlevlerde, fazladan noktalı virgüler bağımsız değişkenlerin sayısını etkiler ve böylelikle hesaplanma biçimi değişir. Örneğin, ORTALAMA(1;2;3;4;5) 3'ü verir, ORTALAMA(;;1;2;3;4;5) ise 2,14'ü verir.

 
Çoğu bağımsız değişken için, belirtilmeyen bir bağımsız değişkenin yerine koyulan değer, bağımsız değişkenin veri tipine bağlı olarak, 0, YANLIŞ ya da "" (boş metin)dir. Belirtilmeyen bağımsız değişkenlerin varsayılan değeri genellikle etkin hücre ya da seçimdir.

 
Örneğin HÜCRE işlevinde ikinci bağımsız değişkeni belirtmez ve birinci bağımsız değişken için "biçim"i belirlerseniz, seçili hücre varsayılan başvuru olarak girilecektir. Belirtilmeyen bir bağımsız değişkenin başka bir değer olması gerekiyorsa, bağımsız değişkenin açıklaması bunu belirtecektir.

 
Not Bir bağımsız değişken olarak bir başvuru kullanıyorsanız ve bu başvuru birleşim işleci olarak virgül içeriyorsa, başvuruyu ayraç içine alın. ALANSAY işlevi, bir bağımsız değişken alır: bir başvuru. ALANSAY(A1,C1)formülünü girmeye çalışırsanız, Microsoft Excel A1 ve C1'i ayrı bağımsız değişkenler olarak yorumlar ve "Çok fazla bağımsız değişken" iletisini verir. Doğru biçim şöyle olacaktır: ALANSAY((A1,C1)).

Microsoft Excel'deki işlev tuşları

	İşlev	ÜST			CTRL+ ÜST	ALT+ ÜST
	tuşu	KARAKTER	CTRL	ALT	KARAKTER	KARAKTER
F1	Yardım'ı veya Office Yardımcısı'nı görüntüleme	Bu Nedir?		Grafik sayfası ekleme		Yeni bir çalışma sayfası ekleme
F2	Etkin hücreyi düzenleme	Bir hücre açıklamasını düzenleme		Farklı Kaydet komutu		Kaydet komutu
F3	Formüle bir ad yapıştırma	Formüle bir işlev yapıştırma	Bir ad tanımlama		Satır ve sütun etiketleri kullanarak adlar yaratma
F4	Son işlemi yineleme	Son Bul'u yineleme (Sonrakini Bul)	Pencereyi kapatma	Çıkış
F5	Git	Bul iletişim kutusunu görüntüleme	Pencere boyutunu geri yükleme
F6	Sonraki bölmeye taşınma	Önceki bölmeye taşınma	Sonraki çalışma kitabı penceresine taşınma		Önceki çalışma kitabı penceresine taşınma
F7	Yazım Kılavuzu komutu	Pencereyi taşıma
F8	Bir seçimi genişletme	Seçime ekleme	Pencereyi yeniden boyutladırma	Makro iletişim kutusunu görüntüleme
F9	Bütün açık çalışma kitaplarındaki bütün sayfaları hesaplama	Etkin çalışma sayfasını hesaplama	Çalışma kitabını simge durumuna küçültme
F10	Menü çubuğunu etkinleştirme	Kısayol menüsünü görüntüleme	Çalışma kitabı penceresine ekranı kaplatma veya pencereyi önceki boyutuna getirme
F11	Grafik yaratma	Yeni bir çalışma sayfası ekleme	Bir Microsoft Excel 4.0 makro sayfası ekleme	Visual Basic Düzenleyicisi'ı görüntüleme
F12	Farklı Kaydet komutu	Kaydet komutu	Aç komutu		Yazdır komutu